Nga bị cô lập, đồng minh nào sẽ cùng tham chiến ở Ukraine?

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 06/05/2022 11:04

Nếu Nga kêu gọi đông minh nhảy vào chiến sự ở Ukraine thì NATO cũng có thể lấy đó làm lý do chính đáng để ra tay dẹp loạn, ngăn ngừa chiến tranh leo thang!

Quân Nga tăng cường đánh phá xung quanh nhà máy thép Azovstal ở Mariupol (Ảnh: Rueters)

>>Chiến sự Ukraine giằng co, Putin sẽ chơi tất tay?

Năm 2018, khi trả lời truyền thông về câu hỏi: Đông minh của Nga là ai? Thư ký báo chí điện Kremlin, ông Peskov đã nhắc đến các thành viên trong tổ chức phòng thủ lẫn nhau CSTO.

Tổ chức này ra đời năm 1992 gồm 6 nước hậu Xô viết: Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Nga. Theo cam kết, CSTO có trách nhiệm “cung cấp khả năng bảo vệ tập thể trong trường hợp bị đe dọa an toàn, ổn định và toàn vẹn lãnh thổ”.

Hiến chương CSTO ưu tiên giải pháp chính trị để đạt được mục đích, nhưng một lực lượng liên binh khoảng 25.000 quân do Nga chỉ huy sẵn sàng thường trực, mặc dù chưa hề tham chiến, song vẫn tiến hành diễn tập quân sự thường xuyên.

Quân Nga chưa thể bình định xong Donbass sau hơn 10 ngày chuyển hướng mục tiêu, lực lượng có thể trực tiếp tham chiến khoảng 190.000 quân xem ra không đủ khả năng duy trì cuộc chiến trường kỳ ở Ukraine.

Ngày 9/5 sẽ là cột mốc có ý nghĩa với nước Nga. Nhiều nhà quan sát nhận định, Putin có thể phát động chiến tranh tổng lực ở Ukraine, nâng cấp “chiến dịch quân sự đặc biệt” giành chiến thắng và thoát ra khỏi cuộc chiến với tư thế ngẩng cao đầu.

Nga không thể đơn độc tại Ukraine! Nói cách khác, Moscow cần có sự hỗ trợ từ đồng minh để dễ dàng tiếp cận các mục tiêu then chốt trên chiến trường. Câu hỏi rất được quan tâm ở châu Âu lúc này: Đồng minh Nga có thể trực tiếp tham chiến ở Ukraine?

Lực lượng CSTO có khoảng 25.000 liên quân

Trong số các thành viên CSTO, Belarus hiện nắm giữ vai trò rất quan trọng với cuộc chiến, có đường biên giới 1.100km với Ukraine, là vùng đệm ở mặt trận phía Bắc để quân Nga có thể tấn công các thành phố Lviv, Lusk, Chernihiv; đặc biệt mũi cực Nam Belarus là đầu nguồn con sông duy nhất Dnepr chảy qua thủ đô Kiev.

Ngay từ đầu cuộc chiến, Belarus đã là căn cứ tập kết quân lính, khí tài Nga. Bản thân Tổng thống Belarus Lukashenko nắm quyền từ năm 2.000, luôn xem Putin là hình mẫu lý tưởng. Minks ủng hộ nhiệt thành Moscow trong tất cả mọi vấn đề, từ Cirmea đến thái độ với lệnh cấm vận của Mỹ và Châu Âu!

Liệu rằng, ông Lukashenko sẽ đẩy đất nước vào cuộc chiến để thể hiện lòng trung thành với Nga? Theo cam kết CSTO, điều này hoàn toàn có thể xảy ra nếu Ukraine xâm phạm lãnh thổ một trong các thành viên.

Mặc dù Putin cáo buộc Kiev là “nguy cơ gây mất an ninh Nga”, là “tân phát xít”, song lý do này không hoàn toàn thuyết phục. Ukraine và Belarus là láng giếng tốt, chưa hề xung đột trong suốt quá trình hàng trăm năm tồn tại cạnh nhau.

Nhân tố Belarus có vai trò rất quan trọng với chiến sự Nga - Ukraine

Quan điểm của Tổng thống Lukashenko là cố gắng không bị kéo vào cuộc chiến này. Tạo điều kiện cho Nga đặt căn cứ, sử dụng lãnh thổ tấn công Ukraine đã là giới hạn cao nhất.

Belarus chỉ có 9 triệu dân, khả năng kinh tế, quân sự có hạn. Rõ ràng, giới tinh hoa chính trị ở Minks hiểu rằng, họ cần làm hài lòng Putin để giữ vững quyền lực, nhưng đụng độ trực tiếp với phương Tây còn mạo hiểm hơn.

Các đồng minh ở Trung Á đều không phải là những quốc gia có tiềm lực, thậm chí nội bộ bất ổn như Kazakhstan; Kyrgyzstan và Tajikistan là những nền kinh tế chậm phát triển. Rất khó để các nước này tham chiến cùng Nga ở Ukraine.

NATO, châu Âu và Mỹ tìm mọi cách can dự vào cuộc chiến, hầu như các biện pháp phi quân sự và bán quân sự đã được thực hiện (cấm vận kinh tế Nga, viện trợ vũ khí cho Ukraine). Khả năng tham chiến trực tiếp ở Ukraine đang được các quốc gia này cân nhắc.

Nhiều chuyên gia quốc tế nhận định, nếu Nga kêu gọi đông minh nhảy vào chiến sự thì NATO cũng có thể lấy đó làm lý do chính đáng để ra tay dẹp loạn, ngăn ngừa chiến tranh leo thang ở Ukraine.