Tấn công cảng biển, Nga muốn “bóp nghẹt” kinh tế Ukraine?

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 02/07/2022 05:10

Quân Nga bắt đầu tấn công và kiểm soát những cảng biển quan trọng của Ukraine ở phía Đông Nam. Điều này đã dẫn tới "chiến tranh lúa mì" và nhiều hệ lụy khác.

Khung cảnh tiêu điều trong một nhà máy ở miền Đông Ukraine (Ảnh: Indian Express)

Khung cảnh tiêu điều trong một khu nhà ở miền Đông Ukraine (Ảnh: Indian Express)

>>NATO- Nga đối đầu, mối nguy nào cho thế giới?

Dường như Tổng thống Putin chẳng hề quan tâm đến mấy động thái mới gần đây của NATO như mở đường kết nạp Phần Lan và Thụy Điển; tìm kiếm đồng thuận trong vấn đề tăng cường hỗ trợ Ukraine và việc Thổ Nhĩ Kỳ bất ngờ ủng hộ châu Âu.

Các đoàn quân Nga vẫn rầm rập tiến về trung tâm lãnh thổ Ukraine sau 2 tháng đánh phá tan tành vùng Donbass, vô hiệu hóa hàng loạt cơ sở hạ tầng dân sinh, quân sự quan trọng. Nga sẽ làm gì tiếp theo?

Vài ngày gần đây, Nga bất ngờ tấn công loạt cảng biển Berdyansk ở phía Đông Nam Ukraine kéo dài từ Mariupol đến Odessa, hai trong số 5 cảng chính đã thất thủ. Cảng Berdyansk nằm trong vùng biển Azov và thành phố Mariupol cách đó vài chục cây số.

Là quốc gia nằm sâu trong lục địa Á - Âu nên lối mở ra Biển Đen đóng vai trò rất quan trọng với Ukraine, con đường giao thương quốc tế chủ yếu đến các nước châu Âu, châu Phi và châu Á.

Về quân sự, sở hữu một phần Biển Đen là lợi thế “địa chính trị” giúp Kiev đủ sức mặc cả với Moscow. Điển hình là bán đảo Crimea khiến Nga đánh đổi rất lớn để giành lại; hoặc kiểm soát một nửa eo biển Kerch gây khó khăn cho tàu bè Nga.

Hồi đầu tháng 6/2022, tờ báo Le Monde (Pháp) dành đến 6 trang khổ lớn cho nội dung “Chiến tranh lúa mì”, đặt ra vấn đề liệu Nga có thể kiểm soát hàng trăm triệu tấn lúa mì ở Ukraine? Putin sẽ sử dụng cái ăn làm vũ khí?,…

Khi cuộc chiến xảy ra ở thành phố cảng Mariupol, hàng chục tấn lúa mì Ukraine không thể xuất khẩu, tại New York xa xôi người tiêu dùng lập tức nếm “mùi vị” của súng đạn, giá một cái Pizza bình dân lần đầu tiên trong lịch sử đắt hơn 1 vé đi tàu điện ngầm!

Bộ Nông nghiệp Ukraine ước tính bị mất 100.000 tấn lúa mì sau khi Nga chiếm miền Đông. Trong khi hàng triệu người châu Phi chết dần chết mòn mỗi ngày vì không có cái ăn. “Chiến tranh lúa mì” có thể tàn khốc hơn “Chiến tranh năng lượng”.

Nói vậy là bởi, loạt cảng biển Ukraine giúp xuất khẩu khoảng 80% lúa mì, ngũ cốc của nước này, ước lượng khoảng 6 triệu tấn/tháng. Ukraine là nhà xuất khẩu lúa mỳ lớn thứ 5 và là nhà xuất khẩu ngô, hạt hướng dương và lúa mạch trong Top 3 thế giới. Như vậy, Nga nắm quyền kiểm soát cảng biển là mũi tên trúng nhiều đích.

Nga bắt đầu tấn công chiếm lĩnh cảng biển phía Đông Nam Ukraine (Ảnh: Google Maps)

Thứ nhất, hệ thống công nghiệp nặng ở miền Đông Ukraine bị tàn phá, kinh tế Ukraine suy kiệt nhanh chóng; phong tỏa ngành kinh tế mũi nhọn - xuất khẩu nông sản chẳng khác nào đòn đánh hiểm cắt đứt nguồn thu ngoại tệ, bần cùng hóa mấy chục triệu nông dân Ukraine.

Thứ hai là vô hiệu hóa hải quân Ukraine. Trong trường hợp Kiev không thể đánh trả trên bộ thì các hạm đội đóng dọc Biển Đen có thể vươn tới lãnh thổ phía Nam nước Nga như Rostov, Krasnodar, dĩ nhiên cả bán đảo Crimea; Đồng thời phong tỏa đường viện trợ vũ khí, thuốc men, ngăn chặn hải quân NATO có thể tiếp cận yểm trợ Kiev.

Thứ ba, lúa mì là chiến lợi phẩm rất đáng giá, Đại sứ quán Ukraine ở Lebanon tố cáo Nga cướp 100.000 tấn lúa mì Ukraine bán sang Syria, Ai Cập! Lúa mì là vũ khí ngoại giao, tranh thủ sự ủng hộ của các nước thiếu đói.

Thứ tư, không chỉ có năng lượng, Nga âm thầm thâu tóm nguồn cung lương thực để “bật” lại châu Âu, Mỹ và cảnh báo cho thế giới biết sức mạnh của họ.

Thứ năm, khi Nga chiếm giữ phần lớn các cảng biển của Ukraine, thì việc viện trợ nhu yếu phẩm của Mỹ và phương Tây cũng phần nào khó khăn hơn.