Doanh nghiệp Trung Quốc hưởng lợi gì từ lệnh trừng phạt Nga?

CẨM ANH• 21/02/2023 04:00

Khi các thương hiệu phương Tây rời bỏ Nga do các lệnh trừng phạt đã khiến thị trường này trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết, đặc biệt là với các doanh nghiệp Trung Quốc.

>>"Bước đi" mới của Trung Quốc trong nỗ lực hàn gắn với châu Âu

Việc các doanh nghiệp phương Tây rời bỏ thị trường Nga đang tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Trung Quốc

Một năm sau chiến sự Nga- Ukraine, các công ty Trung Quốc đang đánh giá những cái được và mất của họ ở thị trường Nga và Ukraine. Theo Cục Hải quan Liên bang Nga, năm đối tác thương mại hàng đầu của nước này vào năm 2022 là Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Hà Lan, Đức và Belarus.

Đặc biệt, số liệu của hải quan Trung Quốc cho thấy, thương mại của Trung Quốc với Nga chứng kiến sự gia tăng lớn nhất trong số tất cả các đối tác thương mại lớn của nước này. Tổng thương mại năm ngoái của Trung Quốc với Nga đã tăng 29,3% lên 190,3 tỷ USD, khi nhập khẩu của Trung Quốc tăng 43,4% và xuất khẩu tăng 12,8%.

Trong đó, năng lượng là lĩnh vực then chốt trong quan hệ thương mại song phương. Nga là nhà cung cấp năng lượng lớn nhất của Trung Quốc và là nhà xuất khẩu dầu thô lớn thứ hai của nước này. Mặc dù tổng lượng dầu thô nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm vào năm 2022, nhưng vẫn chứng kiến sự gia tăng nhập khẩu nhiều hơn từ Nga.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp nhận thấy rằng việc tiến hành kinh doanh với các đối tác Nga không dễ dàng như trước đây khi phải cảnh giác với các biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Một số công ty lớn của Trung Quốc đã rút khỏi Nga, trong khi những công ty nhỏ hơn đang tận dụng lợi thế của họ khi Điện Kremlin ngày càng có xu hướng quay sang các nước thân thiện.

“Các sản phẩm của một số quốc gia đã trở nên cạnh tranh hơn do thuế quan và chi phí lao động của Nga thấp hơn so với Trung Quốc,” một số doanh nghiệp trao đổi với SCMP cho biết. Tuy nhiên, khách hàng Nga đang tìm kiếm các sản phẩm rẻ hơn do triển vọng kinh tế ảm đạm và tầng lớp trung lưu đang thu hẹp ở nước này.

>>Trung Quốc hưởng lợi gì từ chiến sự Nga - Ukraine?

thương mại giữa Nga và Trung Quốc trong 3 quý đầu năm nay đã tăng tới gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thương mại giữa Nga và Trung Quốc đã tăng mạnh trong năm 2022

Ông William Liu, Giám đốc tiếp thị của một công ty xuất khẩu thiết bị y tế có trụ sở tại Quảng Đông, cho biết lĩnh vực này đã chứng kiến sự tăng trưởng “đáng kể” vào năm ngoái và một số công ty y tế đã tăng gấp đôi doanh số bán hàng sang Nga.

Theo dữ liệu chính thức của Trung Quốc, trong năm 2022, Nga đã nhập khẩu khoảng 404,39 triệu USD dụng cụ và thiết bị của Trung Quốc để sử dụng cho các mục đích y tế, phẫu thuật, nha khoa hoặc thú y, đánh dấu mức tăng hơn 50,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Không chỉ trong lĩnh vực y tế, ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc cũng sẽ là ngành hưởng lợi lớn. Thị phần của các thương hiệu Trung Quốc tại Nga trong lĩnh vực ô tô đã tăng lên 30% vào tháng 11/2022.

Ông Alicia Garcia-Herrero, Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á-Thái Bình Dương tại Natixis, cho biết, các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã tạo ra nhiều cơ hội hơn trong nhiều lĩnh vực. Chính sách mua sắm của chính phủ Nga chắc chắn sẽ ưu tiên các công ty Trung Quốc trong đấu thầu. Xét cho cùng, với dân số gần 150 triệu người, Nga có nhu cầu rất lớn và cố định đối với các sản phẩm khác nhau.

Trong khi đó, bà Anna Kireeva, một nhà nghiên cứu tại Viện Quan hệ Quốc tế Nga cho biết, nền kinh tế Trung Quốc mở cửa trong năm nay sẽ thúc đẩy hơn nữa xuất khẩu của Nga sang Trung Quốc, bao gồm dầu mỏ và các sản phẩm lọc dầu khác. Tuy nhiên, sự gia tăng này có thể sẽ bị hạn chế bởi năng lực vận chuyển của tuyến đường sắt xuyên Siberia và các nút thắt hậu cần ở Viễn Đông.

Khi cuộc xung đột ở Ukraine chưa có hồi kết và ngày càng có nhiều lệnh trừng phạt từ EU, Nga không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đa dạng hóa cả hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu sang các thị trường thân thiện hơn. Với quy mô nền kinh tế và sự gần gũi về địa lý, Trung Quốc là lựa chọn thuận lợi nhất cho Nga.

Mặc dù vậy, đối với một số doanh nghiệp nhỏ và vừa, việc tăng cường thương mại với Nga có thể không bù đắp được sự sụt giảm ở phần còn lại của thị trường toàn cầu trong bối cảnh triển vọng thương mại quốc tế kém khả quan và những phức tạp về địa chính trị.