Làn sóng dịch chuyển khỏi Trung Quốc gia tăng vì căng thẳng Mỹ- Trung

CẨM ANH• 28/02/2023 04:00

Theo một cuộc khảo sát mới, căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ đã và đang có tác động ngày càng tiêu cực đến các doanh nghiệp.

>>Trung Quốc chật vật giải cứu bất động sản

Căng thẳng Mỹ - Trung làm tăng lo ngại về triển vọng đầu tư của các doanh nghiệp

Theo khảo sát của Phòng Thương mại Hoa Kỳ (AmCham) ở khu vực phía Nam Trung Quốc, khoảng 90% doanh nghiệp tham gia cuộc khảo sát tình hình kinh doanh cho biết, tranh chấp thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc “rất có khả năng” sẽ mở rộng trong năm nay, với 64% doanh nghiệp khảo sát cho rằng tác động của cuộc chiến này đối với hoạt động kinh doanh sẽ kéo dài hơn hai năm.

Thuế quan do Mỹ áp đặt đã có tác động tiêu cực đến gần 60% công ty ở miền Nam Trung Quốc vào năm ngoái, tăng lên từ mức 55% vào năm 2021 và 53% vào năm 2020. Được biết, có khoảng 28% doanh nghiệp tham gia khảo sát đến từ Mỹ, 25% đến từ Châu Âu, Canada, Hồng Kông và Đông Nam Á, khoảng 43% đến từ Trung Quốc đại lục.

Các tác động tiêu cực do thuế quan của Trung Quốc cũng tăng lên khoảng 5% vào năm 2022. Nhưng so với thuế quan của Mỹ, tác động từ các loại thuế của Trung Quốc vẫn còn tương đối nhẹ.

Báo cáo cũng cho biết thêm, thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ đã tăng lên mức kỷ lục 877,6 tỷ USD vào năm ngoái; Đồng thời chỉ ra, các công ty nước ngoài cũng đang lên kế hoạch giảm tốc độ mở rộng kinh doanh tại Trung Quốc trong năm nay do sự bất ổn của thị trường và rủi ro đầu tư.

Theo cuộc khảo sát nói trên, các doanh nghiệp dự kiến sẽ dành 18,3 tỷ USD từ lợi nhuận để tái đầu tư vào Trung Quốc vào năm 2023 và 3 đến 5 năm tới, giảm khoảng 31% so với năm ngoái. Khoảng 74% doanh nghiệp có kế hoạch tái đầu tư dưới 10 triệu USD, bao gồm 79% công ty của Trung Quốc và 81% doanh nghiệp Mỹ.

Đáng chú ý, không có công ty Mỹ nào có kế hoạch tái đầu tư cho các dự án trị giá trên 250 triệu USD, trong khi đó con số này là 6% ở các doanh nghiệp Trung Quốc.

>>Kinh tế Trung Quốc hướng nội, Việt Nam ứng phó ra sao?

Các doanh nghiệp đang chuyển dần hoạt động ra khỏi Trung Quốc

Một số doanh nghiệp đã lựa chọn chuyển một số khoản đầu tư từ Trung Quốc sang các khu vực khác trên thế giới vào năm ngoái, tăng 3% so với năm 2021. Theo SCMP, Việt Nam vẫn là lựa chọn đầu tiên của 35% doanh nghiệp khi xem xét chuyển một phần hoặc toàn bộ hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Mỹ là điểm đến phổ biến thứ hai và Singapore đã tụt xuống thứ ba.

Giới chuyên gia nhận định, mặc dù Trung Quốc vẫn là địa điểm hàng đầu về đầu tư toàn cầu theo kế hoạch, nhưng các dữ liệu trên đều cho thấy kỳ vọng của các doanh nghiệp đang ở mức thấp nhất trong 5 năm khi lo lắng về căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ gia tăng trong thời gian tới.

Chủ tịch AmCham tại khu vực miền Nam Trung Quốc Harley SeYedin cho biết: “Bây giờ là thời điểm tốt nhất để Trung Quốc và Mỹ quay trở lại bàn đàm phán và cùng nhau hợp tác để giải quyết những khác biệt của họ nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp".

Ông SeYedin cho rằng cuộc chiến ở Ukraine kéo dài có thể góp phần tạo ra sự khác biệt giữa các thị trường mới nổi với các nền kinh tế đang phát triển. "Nói rộng hơn, nó có nguy cơ chia cắt nền kinh tế toàn cầu thành các khối địa chính trị với các tiêu chuẩn công nghệ riêng biệt, hệ thống thanh toán xuyên biên giới và tiền tệ độc lập", Chủ tịch Amcham nói.

Các nhà sản xuất tại Mỹ cũng đang hy vọng rằng chính quyền Tổng thống Biden sẽ nắm bắt cơ hội để tham gia vào cuộc đối thoại mang tính xây dựng với Trung Quốc và giải quyết cuộc chiến thương mại kéo dài giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Ông Craig Allen, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ-Trung cho biết, hầu hết các doanh nghiệp nước ngoài cần tìm ra cách thức để giảm thiểu rủi ro ở Trung Quốc. Ông Allen chỉ ra, các doanh nghiệp sẽ đa dạng hóa thị trường. Nhưng họ không muốn rời khỏi thị trường tăng trưởng lớn nhất thế giới.

"Việc mở cửa trở lại nền kinh tế Trung Quốc sau khi chuyển từ chính sách zero COVID sẽ giúp nâng cao tốc độ tăng trưởng trong Quý II và khôi phục mức chi tiêu của người dân. Không doanh nghiệp nào muốn bỏ lỡ điều này", ông Allen cho biết thêm.