Chiến sự Nga - Ukraine: Thời cơ hoà đàm sắp tới?

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 10/05/2023 04:30

Cựu Ngoại trưởng Mỹ, Henry Kissinger dự báo, tiến trình đàm phán Nga - Ukraine có thể diễn ra cuối năm nay, Trung Quốc đóng vai trò trung gian.

Cựu Ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị và Tổng thống Putin

Cựu Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và Tổng thống Nga Putin

>>Chiến sự Nga - Ukraine: Phương Tây bắt đầu “mệt mỏi” vì Ukraine

Bất chấp hàng loạt nỗ lực kết nối đàm phán mới đây của vài quốc gia hàng đầu châu Âu, cũng như Trung Quốc, chiến sự Nga - Ukraine vẫn có chiều hướng leo thang trong lãnh thổ Ukraine và vươn đến bán đảo Crimea.

Quả thực, nhiệm vụ giải quyết khủng hoảng Đông Âu bằng cam kết chính trị là quá khó - nếu không muốn nói là bất khả thi ở thời điểm hiện tại. Quan điểm các bên khác nhau hoàn toàn; niềm tin ngoại giao là điều không hề tồn tại.

Đến nay, đề xuất 12 điểm của Bắc Kinh được xem là “đề cương hòa bình” toàn vẹn hơn cả, người Nga vẫn cho rằng họ đồng ý với “một số điểm”, phía Ukraine đồng tình với phương án “toàn vẹn lãnh thổ”, châu Âu có thể tán thành đàm phán với bất cứ giá nào.

Nhưng Mỹ lại úp mở ủng hộ Ukraine tấn công Crimea. Hãng tin Reuters dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland nói rằng Ukraine sẽ không thể an toàn nếu không phi quân sự hóa Crimea đến mức tối thiểu!

Có ý kiến cho rằng, nếu muốn một chiến thắng trọn vẹn cho chính quyền Tổng thống Zelensky, Mỹ có thể làm nhiều hơn và làm khác đi. Cung cấp vũ khí mới là điều kiện đủ; phong tỏa hoàn toàn kinh tế Nga là điều kiện cần.

Hàng loạt gói cấm vận tỏ ra lỏng lẻo, các công ty dầu khí Nga vẫn giao dịch với khách hàng châu Á; châu Âu cố tình tạo ra kẽ hở để mua năng lượng Nga từ bên thứ ba.

Tại sao Mỹ không cứng rắn Trung Quốc và Ấn Độ? Hai quốc gia tăng kim ngạch thương mại với Nga, giúp nước này đảm bảo nguồn thu, tiếp cận nhu yếu phẩm, linh kiện quan trọng để duy trì nền kinh tế, giữ vững công nghiệp quốc phòng.

Chiến sự Nga - Ukraine không có dấu hiệu

Chiến sự Nga - Ukraine không có dấu hiệu "hạ nhiệt"

>>Mỹ tăng viện trợ, chiến sự Nga - Ukraine sẽ lên nấc thang mới

Bởi vì rất nhiều công ty Mỹ đang làm ăn tại Trung Quốc, lợi ích song trùng Trung - Mỹ lớn hơn rất nhiều những gì chúng ta thấy bề nổi mâu thuẫn chiến lược. Mặt khác, các nền kinh tế như Đức, Anh, Pháp, Italy càng không muốn làm mất lòng thị trường lớn nhất thế giới.

Khi xoay trục về châu Á - Thái Bình Dương, Washington luôn dành cho New Delhi sự tôn trọng đáng kể, vai trò và vị thế hiện nay của Ấn Độ rất quan trọng trong khu vực. Vì vậy, Nhà trắng tìm mọi cách liên thủ với quốc gia Nam Á tạo vây cánh chống lại Trung Quốc.

Saudi Arabia và OPEC+ hai lần cắt giảm sản lượng dầu, một số đề xuất ngăn chặn bán vũ khí cho quốc gia Trung Đông, trong khi một số nghị sĩ khác đề nghị xem xét lại hoạt động của quân đội Mỹ tại quốc gia Trung Đông. Nhưng Nhà trắng một lần nữa chọn cách im lặng!

Hàng loạt diễn biến của chiến sự Nga - Ukraine cho chúng ta cái nhìn ngày một rõ ràng hơn về toan tính thực dụng của các nước lớn. Chiến tranh duy trì mức độ vừa phải mang về hàng trăm tỷ USD cho các tập đoàn sản xuất vũ khí ở Mỹ. Trung Quốc, Ấn Độ đều tranh thủ lợi ích.

Chiến sự Nga - Ukraine vẫn là màn cạnh tranh ủy nhiệm của Mỹ và phương Tây. Mỹ và NATO liên tục cung cấp “đồ chơi chiến tranh” cho Ukraine; trong khi Bắc Kinh đóng vai trò “người bạn tinh thần” của Tổng thống Putin.

Trung Quốc dựa vào tình thế khó của Moscow để xây dựng trục tài chính, tiền tệ, thương mại trên nền tảng dầu mỏ và khoáng sản chiến lược. Mỹ thông qua Kiev để khẳng định vai trò cường quốc số một, trách nhiệm với hòa bình, luật pháp quốc tế.

Trước thực trạng trên, nhiều chuyên gia nhận định trong ngắn hạn, chưa thể có cuộc hoà đàm giữa Nga và Ukraine để kết thúc chiến sự hiện nay.