Cần gói hỗ trợ đặc biệt cho doanh nghiệp hàng không và du lịch

LINH NGA• 30/05/2022 15:30

Để các doanh nghiệp hàng không sớm phục hồi và phát triển thì việc có một nguồn vốn, dòng tiền bền vững là điều hết sức quan trọng.

>>Năng lực phát triển của du lịch Việt Nam tăng cao nhất thế giới

Ngành hàng không đang đứng trước cơ hội để phục hồi và phát triển.

Theo Cục Hàng không Việt Nam, trong 4 tháng đầu năm 2022, tổng thị trường nội địa đạt 11,5 triệu khách, bằng 98% so cùng kỳ 2019 và chỉ riêng tháng 4/2022, thị trường hàng không nội địa đã đạt 3,6 triệu khách, tăng 19% so với tháng 4/2019. Tuy nhiên, tốc độ phục hồi của thị trường quốc tế vẫn còn hạn chế, 4 tháng đầu năm 2022 mới đạt khoảng gần 7% cùng kỳ 2019 và cả năm 2022 dự kiến chỉ đạt gần 1/3 so với năm 2019.

Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ đánh giá, ngành hàng không đang đứng trước cơ hội để phục hồi và phát triển do có nhiều yếu tố thuận lợi: sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước sẽ khuyến khích nhu cầu đi lại bằng đường hàng không; du lịch Việt Nam tiếp tục đà tăng trưởng mạnh mẽ; các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa giá trị cao, sử dụng đường hàng không tiếp tục tăng trưởng.

Cục Hàng không Việt Nam đánh giá, ngành hàng không, với vai trò là ngành tiên phong trong tiến trình tự do hóa đời sống kinh tế thế giới, trở thành phương tiện hữu hiệu nhất để Việt Nam mở toang cánh cửa với thế giới, kết nối các chuỗi cung cấp, chuỗi hàng hóa, chuỗi giá trị và việc phục hồi của ngành hàng không sau đại dịch đóng một vai trò rất quan trọng trong việc phục hồi toàn diện kinh tế xã hội của Việt Nam sau đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên cũng cảnh báo một số ảnh hưởng tiêu cực mà ngành hàng không phải đối mặt. Trong đó, giá dầu tăng mạnh làm cho chi phí nhiên liệu của các hãng hàng không tăng lên; kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại; chính sách tiền tệ được thắt chặt để ứng phó với lạm phát cao...

Để các doanh nghiệp hàng không sớm phục hồi và phát triển thì việc có một nguồn vốn, dòng tiền bền vững là điều hết sức quan trọng. Vì vậy, Cục Hàng không Việt Nam cho rằng, cùng với nỗ lực của từng doanh nghiệp một đề xuất cũng rất đáng lưu tâm của hiệp hội doanh nghiệp hàng không là đề nghị Chính phủ xem xét các gói hỗ trợ đặc biệt cho các doanh nghiệp hàng không như cho vay với lãi suất 0%, thời hạn tối đa 3 năm hay bảo lãnh cho doanh nghiệp được vay gói hỗ trợ 25.000 tỷ đồng.

Để phục hồi và phát triển ngành hàng không trong bối cảnh mới, GS. Trần Thọ Đạt kiến nghị, Ngân hàng Nhà nước cần đẩy nhanh gói hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp. Trên quan điểm công bằng và hiệu quả, hàng không, du lịch và một số ngành dịch vụ liên quan cần được coi là những ngành ưu tiên hàng đầu vay với mức lãi suất ưu đãi, thời hạn ít nhất trong 2-3 năm để vực dậy 2 ngành vốn bị ảnh hưởng nặng nhất.

>>Muốn tồn tại và phát triển, doanh nghiệp du lịch phải chuyển đổi số

Đồng thời, cân nhắc việc xem xét giảm một số chi phí để hạn chế phần nào tác động của việc tăng giá xăng dầu, nhiên liệu bay thông qua việc điều chỉnh giảm mức thuế nhập khẩu đối với nhiên liệu hàng không; tháo gỡ một số ràng buộc về chính sách giá như điều chỉnh giá trần vé máy bay; cho phép hãng hàng không được phụ thu nhiên liệu cho các chặng bay nội địa; hỗ trợ giá dịch vụ hàng không... Về phía các hãng hàng không cũng cần chủ động có các giải pháp khắc phục và thích ứng linh hoạt.

Cùng quan điểm cần tiếp tục hỗ trợ các hãng hàng không phục hồi sau đại dịch, TS. Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho biết, có thể chia làm 3 nhóm hỗ trợ, bao gồm: chương trình hỗ trợ chung cho các doanh nghiệp trong ngành; chương trình hỗ trợ cho một nhóm doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn; chương trình hỗ trợ cho một hoặc một vài doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước.

Các giải pháp này bao gồm từ hỗ trợ khắc phục những vấn đề mang tính khẩn cấp để tránh nguy cơ phá sản, hỗ trợ vượt qua khủng hoảng cho tới các giải pháp mang tính dài hạn để tái cấu trúc doanh nghiệp sau dịch. Các giải pháp thường được áp dụng đồng bộ, nhất quán thay vì riêng rẽ. Chẳng hạn, các khoản cho vay hoặc bảo lãnh vay vốn thuộc hai nhóm giải pháp đầu tiên thường đi kèm với các điều khoản về hoán đổi nợ lấy cổ phần và các cam kết về bảo vệ môi trường, hạn chế chi trả cổ tức, lương thưởng ban điều hành…

Lấy ví dụ, TS. Nguyễn Đức Kiên cho biết, tại Singapore, hãng hàng không quốc gia Singapore Airline với phần lớn cổ phần được sở hữu bởi Temasek đã phát hành 8,2 tỷ USD Singapore cổ phiếu và 3,4 tỷ USD Singapore trái phiếu chuyển đổi. Temasek với vai trò là đại diện sở hữu vốn nhà nước đã tham gia mua cổ phiếu trên thị trường để duy trì tỷ lệ sở hữu, đồng thời cam kết là người mua vào trái phiếu nếu đợt phát hành không thành công.

Bên cạnh đó, TS. Nguyễn Đức Kiên cũng đề xuất cần phải xây dựng một Đề án tổng thể cơ cấu lại ngành hàng không (gồm cả các hãng bay và tổng công ty cảng hàng không) nhằm giải quyết được những khó khăn hiện nay mà ngành hàng không đang phải đối diện từ bối cảnh quốc tế cũng như từ vấn đề tái cơ cấu.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính cần phối hợp chặt chẽ rà soát lại cơ chế chính sách đã áp dụng và những bất cập để trình Chính phủ có giải pháp hỗ trợ ngành hàng không phát triển trong tình hình mới. Trong đó, Bộ Tài chính cần nghiên cứu soạn thảo, đề xuất các phương án sửa một số điều của Luật Chứng khoán và Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp theo trình tự, thủ tục rút gọn tại Kỳ họp Quốc hội tháng 10/2022.