Phân bổ vaccine và cơ chế “xin-cho” vẫn chưa thể ngăn hết

NGỌC THÁI• 01/08/2021 16:02

Để miễn dịch cộng đồng và đẩy lùi dịch COVID-19, trở lại trạng thái bình thường mới phục hồi nền kinh tế - xã hội, chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng loại virus SARS-CoV-2 đã được triển khai.

Các nhóm đối tượng được ưu tiên tiêm vaccine đã được Chính phủ, Bộ Y tế ban hành Nghị quyết, văn bản chỉ đạo rõ ràng, đúng quy định cho từng nhóm người theo thứ tự sắp xếp.

Vậy nhưng, ở nhiều địa phương, tình trạng tiêm vaccine phòng COVID-19 theo cơ chế “xin – cho” đã gây ra các phản ứng bức xúc trong dư luận, thể hiện sự thiên vị, thiếu công tâm của bộ phận được giao trách nhiệm quản lý, phân bổ, sử dụng…

Tình trạng tiêm vaccine phòng COVID-19 không cần đăng ký, không đúng đối tượng ưu tiên… xảy ra ở một số đơn vị, địa phương trong thời gian qua đã làm “dậy sóng” dư luận bởi sự thiếu công bằng trong cơ chế điều hành của người có thẩm quyền.

Đặc biệt, sau khi có trường hợp một hoa khôi khoe hình ảnh tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 không cần đăng ký xảy ra ở Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội) vào ngày 20/7 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo Bộ Y tế và các cơ quan chức năng vào cuộc rà soát, kiểm tra, làm rõ.

Vụ việc tiêm vaccine phòng COVID-19 không cần đăng ký xảy ra ở Bệnh viện Xanh Pôn vừa qua đã khiến cộng đồng xã hội dậy sóng, Thủ tướng Chỉnh phủ cũng đã chỉ đạo Bộ Y tế và các đơn vị liên quan vào cuộc, xác minh yêu cầu chấn chỉnh

Vụ việc tiêm vaccine phòng COVID-19 không cần đăng ký xảy ra ở Bệnh viện Xanh Pôn vừa qua đã khiến cộng đồng xã hội dậy sóng.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu nếu thông tin chính xác phải chấn chỉnh, xử lý theo quy định và rút kinh nghiệm ngay, dứt khoát không để tái diễn.

Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Y tế và các địa phương thực hiện nghiêm yêu cầu phân bổ vaccine theo nguyên tắc công bằng, bình đẳng, công khai, minh bạch, linh hoạt, hiệu quả. Đặc biệt chú trọng chỉ đạo, thực hiện chiến dịch tiêm vaccine bảo đảm đúng đối tượng, kịp thời, an toàn, hiệu quả, mọi người đều bình đẳng, công bằng trong tiếp cận vaccine phòng COVID-19, ưu tiên các đối tượng theo quy định.

Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế là vậy nhưng thời gian gần đây, tại nhiều địa phương thì tình trạng phân bổ, sử dụng vaccine phòng COVID-19 thiếu căn cứ, sai đối tượng ưu tiên theo Nghị quyết số 21/NĐ-CP ngày 26/2/2021, Quyết định 3355 ngày 08/7/2021 của Bộ Y tế vẫn tái diễn.

Bởi tình trạng nhiều đơn vị, tổ chức không thuộc nhóm đối tượng ưu tiên, chưa hẳn là trường hợp cấp bách để tiêm vaccine phòng COVID-19 sớm hơn dự kiến nhưng vẫn được cơ quan chức năng địa phương “bật đèn xanh” cho triển khai tiêm.

Mới đây, trước vụ việc hàng trăm người thuộc 3 công ty bất động sản dù không phải là nhóm đối tượng ưu tiên tiêm vaccine phòng COVID-19 nhưng cơ quan có thẩm quyền tỉnh Quảng Nam vẫn duyệt danh sách cho tiêm khiến dư luận không khỏi bức xúc.

Trả lời với báo chí vào ngày 01/8, ông Lê Trí Thanh – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nói rằng, đã yêu cầu Sở Y tế giải trình và xác nhận các trường hợp là người của 3 công ty bất động sản trên địa bàn được tiêm vaccine phòng COVID-19 đợt này (tiêm vào ngày 29, 30/7 tại nhà đa năng trường Cao đẳng Y tế Quảng Nam) là chủ quan, chưa xin ý kiến của UBND tỉnh và yêu cầu ngành y tế địa phương này kiểm điểm.

Việc dẹp bỏ cơ chế

Việc dẹp bỏ cơ chế "xin-cho" trong phân bổ, sử dụng vaccine cần dẹp bỏ, thay vào đó thì cơ quan chức năng cần công khai, minh bạch các đối tượng được tiêm vaccine. (Ảnh: Người dân ở Tp Vinh, Nghệ An xếp hàng chờ đến lượt lấy mẫu xét nghiệm SARS-C0V-2)

Hay như ở Nghệ An mới đây trong chiến dịch triển khai tiêm vaccine phòng COVID-19 đợt 4 có 323 doanh nghiệp trên địa bàn Nghệ An cũng được tiêm vaccine với 6.086 liều nhưng việc phân bổ, sử dụng lại theo kiểu cơ chế “xin-cho”.

Vì có những doanh nghiệp chưa phải thuộc nhóm đối tượng ưu tiên theo Nghị quyết số 21 của Chính phủ nhưng lại được duyệt danh sách phân bổ cho hàng trăm liều tiêm vaccine đợt này. Ngay cả một doanh nghiệp ngành nghề chính là kinh doanh bất động sản như Công ty CP Golden Cty cũng được phân bổ tận 30 liều vaccine phòng COVID-19 đợt này.

Tiếp đó là công ty TNHH MTV cà phê – cao su Nghệ An (90 liều), Thuỷ điện Bản Vẽ (85 liều) Công ty CP Trung Đô (70 liều), Tổng Công ty Vật tư Nông nghiệp Nghệ An (60 liều) Công ty TNHH MTV Thuỷ lợi Nam Nghệ An (60 liều), Công ty TNHH Nông nghiệp Hùng Cường (60 liều)…

Trong khi, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải có hàng trăm lái xe thường xuyên di chuyển, tiếp xúc, đia lại giữa các vùng dịch và thuộc nhóm đối tượng ưu tiên 03 theo Nghị quyết 21 của Chính phủ lại được tỉnh Nghệ An “bố thí” đợt tiêm vừa qua với số lượng không quá 10 liều. Chính những lái xe đang là nhóm lao động đặc biệt, có nhiệm vụ góp phần duy trì mạch lưu thông hàng hoá, nhu yếu phẩm… đã được doanh nghiệp đăng ký với cơ quan có thẩm quyền thì đơn vị phân bổ vaccine lại thờ ơ, vờ như không biết.

Và, còn không ít nhóm đối tượng là bộ đội, công an – lực lượng sẵn sàng huy động để lên tuyến đầu chống dịch COVID-19 vẫn chưa thể triển khai tiêm vaccine phòng loại virus này nhưng vì nguồn vaccine ở trong nước còn khan hiếm phải chấp nhận “nhường” phần của mình cho người được ưu tiên hơn. Nhưng, cách phân bổ, sử dụng diễn ra như ở một số địa phương theo cơ chế như vậy khiến cộng đồng không thể không đặt câu hỏi?

Trên thực tế, do vaccine phòng COVID-19 ở Việt Nam còn khan hiếm, Chính phủ và các Bộ, ngành đang tích cực tìm nguồn để đẩy nhanh tiến độ miễn dịch cộng đồng trong thời gian sớm nhất. Nhiều địa phương cũng đã lên kế hoạch, lập danh sách đăng ký đối người dân để thực hiện chiến dịch tiêm vaccine phòng COVID-19 khi có nguồn về đủ…

Vậy nhưng, vẫn còn nhiều tỉnh, thành, đơn vị đã bất chấp các quy định về trình tự phân bổ, sử dụng vaccine phòng COVID-19 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế để “phá rào” tiêm cho những đối tượng chưa phải thuộc nhóm ưu tiên. Chính vì vậy, để tránh gây bức xúc trong dư luận, việc dẹp bỏ cơ chế “xin-cho” đang len lỏi tồn tại ở các địa phương, đơn vị hiện nay cũng cần siết chặt và công khai, minh bạch.