Đồng bộ cơ chế miễn tiền sử dụng đất với dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân

LÊ HOÀNG CHÂU - Chủ tịch HoREA• 10/05/2023 05:00

Ưu đãi miễn, giảm tiền sử dụng đất cho dự án nhà ở xã hội vẫn còn nhiều bất cập, có thể “làm khó” các cơ quan nhà nước của địa phương trong thực thi pháp luật.

>>Tiếp tục giảm lãi suất, gỡ khó dự án bất động sản

Luật Đất đai 2013 quy định cơ chế miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với trường hợp sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở nhưng chưa bao gồm dự án nhà ở công vụ, nên chưa đồng bộ, thống nhất với quy định của Luật Nhà ở 2014.

Quy định về miễn, giảm tiền sử dụng đất còn nhiều bất cập

Bên cạnh đó cũng chưa xác định trường hợp nào được “miễn”, trường hợp nào được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, nên làm khó các cơ quan nhà nước của địa phương trong thực thi pháp luật.

Quy định không đồng bộ dẫn đến thủ tục nhiêu khê

Trong thực tế, do Luật Nhà ở 2014 quy định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất”, nên trước hết các địa phương phải thực hiện thủ tục hành chính xác định giá đất cụ thể, thẩm định giá đất, rồi sau đó Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mới ban hành quyết định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và cho phép miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất rất nhiêu khê, tốn nhiều thời gian, công sức và không cần thiết.

Bất cập nữa là Luật Nhà ở 2014 cũng chưa quy định cơ chế miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với dự án xây dựng lại nhà chung cư và Luật Đất đai 2013 cũng chưa quy định cơ chế này để hỗ trợ chủ đầu tư và các chủ sở hữu nhà chung cư thực hiện dự án xây dựng lại nhà chung cư.

Do đó, dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 101/2015/NĐ-CP và Nghị định 69/2021/NĐ-CP quy định miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với dự án xây dựng lại nhà chung cư, nhưng do Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014 đều không quy định cơ chế “miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với dự án “xây dựng lại nhà chung cư”, nên các Nghị định này không thực thi được trên thực tế.

Hiện nay, cơ chế “miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với dự án “xây dựng lại nhà chung cư” đã được bổ sung vào Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), nhưng Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chưa bổ sung cơ chế này nên chưa đồng bộ, thống nhất.

Không những vậy, Luật Đất đai 2013 quy định cơ chế miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với nhà tái định cư nhưng Luật Nhà ở 2014 chưa quy định cơ chế này đối với dự án nhà ở phục vụ tái định cư nên bị “vênh” với Luật Đất đai 2013.

Hiện Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định cơ chế “giao đất không thu tiền sử dụng đất” đối với 5 trường hợp, nhưng chưa bao gồm các dự án “nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà ở công vụ, nhà ở phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước, xây dựng lại nhà chung cư”. Và khoản 2 Điều 115 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định “giao đất có thu tiền sử dụng đất” đối với cả trường hợp “nhà ở xã hội, nhà ở công vụ, chưa thống nhất và chưa kế thừa quy định tại khoản 4 Điều 54 Luật Đất đai 2013.

>>Năm khó của môi giới nhà đất

Thống nhất quy định về miễn giảm tiền sử dụng đất

Hiệp hội kiến nghị quy định, không thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là việc Nhà nước cho phép người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho toàn bộ thời gian sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất.

Cần thống nhất quy định về miễn, giảm tiền sử dụng đất cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân

Bổ sung quy định tại Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về giao đất không thu tiền sử dụng đất: "Tổ chức kinh tế sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, ký túc xá học sinh, sinh viên, nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà ở công vụ, nhà ở phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của pháp luật về nhà ở”.

Bên cạnh đó, quy định miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với người có công với cách mạng, người nghèo, cá nhân là người dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo, sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công vụ, nhà lưu trú công nhân, nhà ở cho lực lượng vũ trang, ký túc xá học sinh, sinh viên.

Để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy định pháp luật, Hiệp hội cũng đề nghị cho phép chủ đầu tư dự án xây dựng lại nhà chung cư được hưởng các cơ chế ưu đãi được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất thuộc diện phải tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để nộp cho Nhà nước trong phạm vi dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư và không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn theo quy định của pháp luật về đất đai.

Và chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội được hưởng các cơ chế ưu đãi sau được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự án và không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn theo quy định của pháp luật về đất đai.