Bài toán thúc đẩy tiền kỹ thuật số tại Trung Quốc

An Chi• 12/11/2020 03:45

Việc thử nghiệm đồng nhân dân tệ điện tử (E-CNY) của Trung Quốc được đánh giá là bước tiến mới của quốc gia này, trong chiến lược phát triển thanh toán không tiếp xúc.

Chương trình thử nghiệm tiền kỹ thuật số của Trung Quốc (E-CNY) đã tăng tốc, với khối lượng giao dịch tăng gấp đôi trong tháng qua. Cụ thể, tại Hội nghị Fintech được tổ chức vừa qua, ông Yi Gang – Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc tiết lộ đã có hơn 4 triệu giao dịch với trị giá lên tới hơn 2 tỷ CNY (298,4 triệu USD) trong quá trình thử nghiệm đồng tiền kỹ thuật số của Ngân hàng này.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) sắp trở thành ngân hàng trung ương lớn đầu tiên phát hành phiên bản điện tử của đồng nội tệ

Tháng trước, Phó Thống đốc Fan Yifei tiết lộ chương trình đã có 3,1 triệu giao dịch trị giá 1 tỷ CNY. "Chúng tôi đã hoàn thành thiết kế kiến trúc và bắt đầu thử nghiệm chung" trên bốn thành phố với đồng nhân dân tệ kỹ thuật số, Yi nói. "Cho đến nay, chương trình thử nghiệm đã diễn ra suôn sẻ."

Đồng E-CNY được ra đời nhằm cung cấp cho các nhà chức trách Trung Quốc nhiều quyền kiểm soát hơn đối với một nền kinh tế đang số hóa nhanh chóng, thay vì sự gia tăng tầm ảnh hưởng của các đồng tiền điện tử - vốn bị cấm ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này. Trên thực tế, dự án xây dựng đồng E-CNY được Chính phủ Trung Quốc bắt đầu xây dựng vào năm 2014 nhưng mọi thứ chỉ thực sự bắt đầu được xem xét nghiêm túc sau khi Facebook công bố dự án tiền kỹ thuật số Libra vào tháng 6 năm 2019.

Những lo ngại gia tăng xung quanh việc Mỹ có thể cố gắng hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc với hệ thống tài chính toàn cầu dựa trên đồng tiền của Chính phủ Trung Quốc. Thông qua đó, Bắc Kinh đã thúc đẩy nhanh chóng hoàn thiện đồng tiền kỹ thuật số của mình.

Quá trình thử nghiệm đang diễn ra tại ba thành phố - Thâm Quyến, Tô Châu và Thành Đô - và Khu mới Tây An, phía nam Bắc Kinh. Chương trình đã bắt đầu vào tháng 4 vừa qua và dự kiến sẽ được mở rộng đến 28 thành phố nữa, bao gồm Bắc Kinh, Thiên Tân, Thượng Hải, Quảng Châu và Trùng Khánh cũng như Hồng Kông và Macao.

Chương trình thử nghiệm đã triển khai đồng E-CNY theo hơn 12.000 cách khác nhau, bao gồm thanh toán hóa đơn, vận chuyển và các dịch vụ chính phủ. Mặc dù vậy, đồng E-CNY được thiết kế để thay thế tiền mặt đang lưu thông - tiền giấy và tiền xu - chứ không phải tiền gửi trong tài khoản ngân hàng. Ngân hàng trung ương và các nhà phân phối sẽ giữ cơ sở dữ liệu để theo dõi dòng chảy của đồng tiền này.

Theo ông Yi, đồng E-CNY sẽ cung cấp cho các cơ quan chức năng "tính ẩn danh có thể kiểm soát", giúp hỗ trợ các nỗ lực tài trợ chống rửa tiền và chống khủng bố. Ông cho biết, Trung Quốc vẫn đang trong giai đoạn đầu của chương trình thử nghiệm và lưu ý rằng đồng E-CNY cũng sẽ được thử nghiệm tại các địa điểm tổ chức Thế vận hội mùa đông 2022 tại Bắc Kinh. Mặc dù vậy, ông không nêu rõ mốc thời gian ra mắt chính thức của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số.

Một số ngân hàng thương mại lớn của Trung Quốc đã bắt đầu thử nghiệm nội bộ quy mô lớn đối với ứng dụng ví kỹ thuật số để sử dụng với đồng nhân dân tệ ảo, trong khi các ứng dụng xã hội như Didi Chuxing và công ty giao đồ ăn Meituan cũng đã tham gia thử nghiệm.

Ông Yi nói rằng Trung Quốc cần xây dựng một khuôn khổ pháp lý toàn diện đối với việc sử dụng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số, đồng thời nói thêm rằng các ngân hàng trung ương muốn hợp tác với Ngân hàng Thanh toán Quốc tế và Ban Ổn định Tài chính để thảo luận về quy định của các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương và đảm bảo tính minh bạch.

Ông Yi nhận định: “Trong tương lai, hệ thống ngân hàng trung ương sẽ có nỗ lực phối hợp trong việc thiết kế” các loại tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương để đảm bảo sự ổn định của ngành tài chính.

Vừa qua, Trung Quốc đã công bố dự thảo luật cung cấp tư cách pháp lý cho các loại tiền tệ kỹ thuật số của Ngân hàng trung ương, hay còn gọi là hệ thống Thanh toán Điện tử Tiền tệ Kỹ thuật số, như một phần của hệ thống tiền tệ được công nhận tại đất nước này.

Đồng E-CNY sẽ được ngân hàng trung ương Trung Quốc phát hành thông qua các nhà cung cấp cấp hai được ủy quyền, bao gồm các ngân hàng thương mại, nhà khai thác viễn thông do nhà nước kiểm soát cũng như các nhà cung cấp giải pháp thanh toán trực tuyến như Ant Group hay Tencent Holdings.

Trung Quốc đang vượt xa các nền kinh tế lớn khác về kế hoạch phát triển một loại tiền kỹ thuật số. Trên thực tế, Mỹ, Liên minh Châu Âu hay Nhật Bản vẫn chưa cam kết phát hành đồng tiền kỹ thuật số hợp pháp như vậy. Đồng E-CNY "là một nguồn bổ sung của tiền mặt", và tiền kỹ thuật số sẽ "cùng tồn tại" ở Trung Quốc trong một thời gian dài.