Về miền na dai Lục Nam

VŨ PHƯỜNG - KIM DUNG• 05/12/2022 09:05

Việc na dai của huyện Lục Nam (Bắc Giang) được bảo hộ chỉ dẫn địa lý giúp người dân, doanh nghiệp bảo vệ được thương hiệu, chống hàng nhái, hàng kém chất lượng cho loại quả đặc sản của địa phương này.

>>>Đưa nông sản, thực phẩm Việt Nam ra thị trường quốc tế

Vùng trồng na dai xã Huyền Sơn, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang

Mỗi năm thu hàng trăm triệu đồng

Về các xã Huyền Sơn, Nghĩa Phương, Đông Phú, Lan Mẫu (huyện Lục Nam) những ngày cuối năm thấy cảnh người dân thu hoạch, thương lái mua bán na rất nhộn nhịp. Theo người dân nơi đây, cây na được trồng trên địa bàn huyện Lục Nam từ những năm 1960, nhưng chỉ khoảng 16 năm trở lại đây, phong trào trồng na mới phát triển mạnh. Điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp giúp na dai Lục Nam luôn được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng.

Những quả na được người trồng chăm sóc kĩ lưỡng

Chủ tịch Hội Nông dân xã Huyền Sơn Nguyễn Đức Bồn cho biết, do chất lượng thơm, ngon, dần nhiều người biết đến và quả na dai Lục Nam bắt đầu vươn xa, theo chân các thương lái đến nhiều vùng khác nhau, đặc biệt là Hà Nội, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Hải Phòng rồi đến khu vực miền Trung .... Hiện nay, cây na trở thành cây phát triển kinh tế chính của địa phương này.

Ông Nguyễn Đức Bồn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Huyền Sơn, huyện Lục Nam

Na dai Lục Nam dạng khối hình trái tim, vỏ quả sần, có màu xanh hơi vàng, kẽ mắt có màu vàng trắng. Khi ăn, na có mùi thơm nhẹ và vị ngọt thanh, chua nhẹ, không chát. Sở dĩ na dai Lục Nam có mùi vị đặc trưng như vậy là do hàm lượng đường tổng số (12,05-12,56%) và độ Brix (15,96-19,04%) trong quả cao, trong khi hàm lượng Axit và Vitamin C trong quả thấp hơn các sản phẩm cùng loại khác. Đặc biệt, na Lục Nam còn có hàm lượng chất xơ cao, ở mức 0,88-1,62%.

Ông Phương Minh Hiến, người dân trồng na xã Huyền Sơn cho biết, quả na Lục Nam có hương vị thơm ngon, ngọt mát, ít hạt, quả to đều, có vị ngọt khác so với na ở những địa phương khác nên nhiều người thích mua. Nhà ông có 1 ha trồng na, với khoảng 1.000 cây, mỗi vụ cho thu nhập khoảng hơn 200 triệu đồng. Mỗi năm, gia đình ông thu hoạch 2 vụ, với tổng thu nhập khoảng 400 triệu đồng.

Trồng na không mất nhiều công chăm sóc, đầu tư chi phí không lớn, ít sâu bệnh, lại ít bị mất mùa, giá cả khá ổn định, thương lái hay tìm đến tận vườn để thu mua. Trồng na mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần so với trồng lúa hay những cây ăn quả khác.

Dẫn phóng viên đi thăm vườn na, ông Nguyễn Đức Bồn cho biết, trước đây, mỗi vụ thu hoạch na chỉ kéo dài một tháng nên người trồng na thu hoạch khá vất vả, hay bị thương lái ép giá. Tuy nhiên hiện nay, nhờ áp dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất, người dân cho na ra quả rải vụ, kéo dài thời gian thu hoạch bằng cách tỉa cành vào những thời điểm nhất định và sử dụng chất dinh dưỡng hợp lý để na có thể ra quả ngay trên thân cây và vào những thời điểm thích hợp.

Để làm được điều này, từ tháng Giêng, người dân bắt đầu tỉa cành, kích thích cây ra hoa, đến khoảng tháng 6 sẽ cho thu hoạch vụ na đầu tiên. Song song với việc thu hoạch, để kích thích cây ra hoa đợt hai, người dân lại tiếp tục tỉa cành và bón chất dinh dưỡng phù hợp. Như vậy, đến khoảng tháng 11 sẽ được thu hoạch vụ na thứ hai. Với cách làm này, những khu vườn na đang thu hoạch sẽ xen lẫn với những vườn bắt đầu ra hoa. Đặc biệt, quả na ra trái vụ vẫn thơm ngon, chất lượng như na chính vụ, chị Trần Thị Lý – thành viên Hợp tác xã na Lục Nam cho hay.

“Tuyệt chiêu” cho na ra quả từ thân được coi là “độc nhất vô nhị” của người trồng na Lục Nam

Hiện nay, diện tích trồng na trên địa bàn huyện Lục Nam khoảng 1.730 ha; trong đó, 850 ha sản xuất theo hướng VietGAP và đã có hơn 50 ha được cấp chứng nhận VietGAP.

Cần chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư

Theo đánh giá, hiện nay thị trường tiêu thụ na Lục Nam vẫn chủ yếu là tự phát, chưa có doanh nghiệp nào ký kết hợp đồng kinh doanh, thu mua với địa phương.

Để thúc đẩy việc tiêu thụ và quảng bá hình ảnh, năm 2014, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã cấp chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu tập thể "Na dai Lục Nam".

Ngày 20/7/2020, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 2806/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00083 cho sản phẩm “na dai Lục Nam”. Ủy ban nhân dân huyện Lục Nam (tỉnh Bắc Giang) là đơn vị quản lý chỉ dẫn địa lý này.

>> Câu chuyện xuất khẩu nông sản: Cẩn trọng không bao giờ thừa

>> Mã số vùng trồng - chìa khoá cho nông sản xuất khẩu
Quả na nặng gần 1kg của người dân xã Huyền Sơn

Quả na nặng gần 1kg của người dân xã Huyền Sơn

Ông Đặng Văn Nhàn, Chủ tịch UBND huyện Lục Nam cho biết, xu hướng chung của thị trường hiện nay luôn đòi hỏi các sản phẩm phải có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ. Việc bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho na dai Lục Nam sẽ tạo niềm tin đối với người tiêu dùng về sản phẩm, nâng cao giá trị và giúp các đặc sản của Lục Nam có thể vươn xa ra các thị trường ngoài tỉnh và xuất khẩu.

Theo thống kê của Cục Sở hữu trí tuệ, sau khi được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, giá bán của các sản phẩm tăng 10-15%, có sản phẩm tăng lên 3,5 lần so với trước khi bảo hộ như bưởi Luận Văn, cam Cao Phong, vải thiều Lục Ngạn…

Chỉ dẫn địa lý không chỉ mang đến ý nghĩa về xuất xứ hàng hóa mà quan trọng hơn, nó mang lại giá trị gia tăng cho nhà sản xuất, giúp doanh nghiệp và địa phương chống lại hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng, đồng thời góp phần quảng bá nông sản địa phương, thu hút khách du lịch.

Thương hiệu na Lục Nam sẽ được “vươn xa” hơn nữa nếu có sự liên kết chặt chẽ, bài bản giữa người trồng na và doanh nghiệp

Để phát huy giá trị của na dai Lục Nam thông qua chỉ dẫn địa lý, huyện Lục Nam đã và đang hỗ trợ đăng ký truy xuất nguồn gốc sản phẩm; hỗ trợ làm nhãn mác, bao bì; chỉ đạo các xã giữ ổn định diện tích, tăng cường áp dụng kỹ thuật chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP để nâng chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh đó, huyện Lục Nam cũng tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các cấp quản lý, người dân, doanh nghiệp về vai trò của bảo hộ chỉ dẫn địa lý đối với đặc sản của địa phương; tiếp tục củng cố và kiện toàn các Hợp tác xã na dai hiện có và phát triển thêm một số Hợp tác xã na dai khác trên địa bàn; xây dựng cơ chế hỗ trợ kinh phí để phát triển thương hiệu, xúc tiến thương mại cho quả na; đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp để tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm na dai Lục Nam, ông Nhàn cho hay.