Sa thải, nỗi ám ảnh của lao động giàu “chất xám”

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 30/04/2024 04:00

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo chưa tạo ra lĩnh vực mới thu hút người lao động như những cuộc cách mạng công nghiệp trước đây.

Google là một trong những công ty sa thải nhân viên nhiều nhất

>>>Trí tuệ nhân tạo có thể sa thải kỹ sư công nghệ?

Tính đến tháng 4 năm nay đã có 75.000 việc làm trong lĩnh vực công nghệ bị mất, chủ yếu xảy ra ở Mỹ và châu Âu, nơi có những công ty công nghệ khổng lồ “BigTech”, theo Layoffs.fyi, một nền tảng giám sát việc cắt giảm việc làm trong lĩnh vực công nghệ.

Tỷ lệ đơn xin việc từ các chuyên ngành công nghệ gửi tới các công ty internet và phần mềm như Microsoft, Alphabet đã giảm hơn 30% trong khoảng thời gian từ tháng 11 năm 2021 đến tháng 9 năm 2023.

Việc sa thải lao động hàng loạt đã làm giảm sự hấp dẫn của ngành công nghệ, đó là lý do tại sao người lao động giàu “chất xám” đang đặt câu hỏi: Liệu kiếm được một công việc trong ngành công nghệ có còn được coi là “công việc mơ ước” hay không?

Bất chấp khủng hoảng kinh tế, BigTech vẫn làm ăn có lãi. Google công bố kết quả kinh doanh quý 1 năm 2024 tăng 15% so với năm ngoái, trong khi Microsoft cũng đạt doanh thu vượt mong đợi. Tại sao người lao động vật lý ngày càng bị xem nhẹ?

Ngày 25/4, CEO Nvidia Jensen Huang, đã tự tay giao hệ thống máy chủ DGX H200 của hãng cho nhà sáng lập OpenAI Sam Atman. Huang đã ký tên lên thiết bị với thông điệp “thúc đẩy AI, điện toán và nhân loại”. DGX H200 là hệ thống xử lý thuật toán mạnh nhất thế giới cho trí tuệ nhân tạo (AI).

DGX H200 có thể đảm nhiệm rất nhiều công việc vốn trước đây do đội ngũ kỹ sư và lao động cấp trung thực hiện. Nói cách khác, Nvidia đã tìm ra giải pháp để tăng hiệu suất hoạt động của mình bằng việc sử dụng công cụ tiên tiến nhất hiện nay.

Năm ngoái, Google đã giải thể nhiều bộ phận để thành lập đội ngũ mới, kết hợp Brain - một nhóm nằm trong nhóm AI Research - với DeepMind, tập trung xây dựng mô hình AI tiên tiến để đơn giản hóa các quyết định và phát triển nhanh hơn.

Hàng loạt nhân sự như “trưởng nhóm phát triển dự án” tại Google không còn cần thiết. Thay vào đó, người điều hành nhóm Android và Chrome là Hiroshi Lockheimer điều hành tất cả các dự án khác trên toàn công ty.

Làn sóng mất việc có thể diễn ra mạnh mẽ hơn ở nhiều lĩnh vực trong thời gian tới khi AI tạo sinh được ứng dụng rộng rãi. Nhật Bản bắt đầu dùng ChatGPT vào xử lý công việc hành chính nhà nước, nhân viên chỉ làm những công việc mà AI chưa thể xử lý được.

Tại Bồ Đào Nha, các “văn phòng luật online” sử dụng hệ thống AI do Google phát triển - đang cung cấp cho người dân những giải đáp đơn giản về luật. Công cụ này thoạt đầu giúp giảm gánh nặng cho nhân viên hành chính và có thể thay thế hoàn toàn ở nhiều bộ phận trong tương lai.

>>>AI tác động thế nào tới thị trường việc làm Việt Nam?

AI tạo sinh chiếm việc làm của người lao động

Nhà máy của BMW ở Regensburg lần đầu tiên ứng dụng AI để tự động hóa hoàn toàn việc kiểm tra, đánh giá bề mặt sơn thân, vỏ xe - một công việc đòi hỏi những kỹ năng hết sức đặc biệt của người lao động. Giờ đây camera siêu nét, cảm biến thông minh đã thay thế con mắt, hệ thần kinh và não bộ con người.

Cho dù các robot chưa thể kiểm tra mọi ngóc ngách trên chiếc xe BMW, song đã lấy đi phần lớn vị trí việc làm trong công đoạn này. Các chuyên gia kiểm tra sơn từng được ưu đãi hết mực đang bị đẩy ra rìa.