19 tấn cà phê, hạt tiêu xuất khẩu nghi bị “rút ruột”: Chuyện gì đang xảy ra?

KHÔI NGUYÊN• 14/06/2024 01:00

Các doanh nghiệp cho biết, sau gần 10 năm, tình trạng "rút ruột" hàng xuất khẩu lại tái diễn, chỉ có điều lần này các đối tượng nhắm vào các mặt hàng đang có giá trị cao như cà phê và hồ tiêu…

Những ngày qua, thông tin về năm doanh nghiệp xuất khẩu cà phê, hạt tiêu đi các nước bị "rút ruột" đến gần 19 tấn khiến đối tác nước ngoài không nhận đủ số lượng như đã giao đang nhận được sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp.

>>Hồ tiêu được đưa ra khỏi “luồng vàng” Hải quan

ihihihih

Hàng hoá tại cảng Cát Lái. Ảnh: T.P

Theo thông tin từ Hiệp hội hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam gửi tới Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, số lượng bị rút ruột khoảng 18,5 tấn hàng với trị giá 2,7 tỷ đồng. Trong đó, số lượng tiêu bị mất hơn 8,2 tấn, còn cà phê là 10,3 tấn.

Các doanh nghiệp cho biết, phiếu cân container có hàng tại nhà máy và phiếu cân hàng lúc vào cảng là trùng khớp. Do đó, doanh nghiệp nghi ngờ khả năng hàng bị mất trong lúc container hạ bãi chờ xuất khẩu. Các chứng từ liên quan khác cũng được doanh nghiệp cung cấp làm cơ sở để chứng minh hàng hóa được niêm phong và đảm bảo an toàn từ lúc hàng được đóng vào container tại nhà máy cho đến lúc container vào cảng.

Dựa trên các dữ liệu doanh nghiệp cung cấp, hiệp hội cho rằng khối lượng bị mất chiếm từ 7-28% tổng lượng hàng, khả năng đều diễn ra ở cảng hạ của Cát Lái, trong lúc nằm chờ do tàu bị hoãn.

Cơ quan này đề nghị Cục Hàng hải Việt Nam và Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn tăng cường chỉ đạo giám sát để đảm bảo an toàn hàng hóa cho doanh nghiệp lưu tại cảng. Bên cạnh đó, hiệp hội đề nghị nhà chức trách vào cuộc, làm việc với các bên liên quan để điều tra, có phương án đền bù thiệt hại nếu hàng bị thất thoát tại cảng.

Nêu quan điểm về sự việc này, các chuyên gia trong ngành nhận định cà phê và hồ tiêu là hai mặt hàng nông sản tăng giá rất "nóng" từ đầu năm đến nay, trong đó cà phê đã đạt mức cao nhất trong lịch sử với giá xuất khẩu hiện tại là trên 4.000 USD/tấn. Còn giá giao dịch hồ tiêu các loại của VN trên thị trường quốc tế đã tăng thêm tới 50% chỉ sau 3 lần điều chỉnh trong 10 ngày trở lại đây, đạt mức 7.800 - 8.000 USD/tấn. Bên cạnh đó, nguồn hàng cung ứng trong nước không còn nhiều, với lượng hàng "rút ruột", các đối tượng trộm cắp có thể dễ dàng tiêu thụ và bỏ túi hàng tỉ đồng.

Chia sẻ trên tờ Thanh Niên, ông Bạch Khánh Nhựt, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam, một trong những "bị hại" từng gặp phải nhiều trường hợp "rút ruột" container trong quá khứ, nhận định: "Cách đây khoảng 10 năm, nhiều doanh nghiệp ngành điều đã gặp trường hợp rút ruột "container", chịu thiệt hại rất lớn. Ở thời điểm ấy, cơ quan điều tra đã xác định phương thức, thủ đoạn lấy trộm là do các tài xế lái xe lợi dụng thời gian vận chuyển trên đường để bóc niêm phong, rút trộm hàng sau đó làm giả niêm phong lại để xóa dấu vết.

Nhưng hiện nay các đơn vị vận tải đều đã gắn định vị, theo dõi rất sát sao lộ trình, thậm chí có thể kiểm tra bằng video call bất cứ lúc nào. Các tài xế có ý đồ xấu dù có muốn dừng xe ở đâu đó để "rút ruột" cũng không thể làm được. Còn đối với các container khi đã bốc xếp lên tàu rồi thì càng không thể ăn trộm vì hệ thống giám sát chặt chẽ và trộm rồi cũng không chuyển đi đâu được".

Từ đó, theo ông Bạch Khánh Nhựt, khi cân hàng tại nhà máy và cân đối chiếu lại tại cảng đều có số liệu trùng khớp, tuy nhiên kẻ gian có thể lợi dụng khoảng trống vài tiếng đồng hồ trong lúc chờ xếp hàng lên tàu để "rút ruột". “Rà soát lại các quy trình vận chuyển, bốc dỡ hàng hóa thì vị trí này, thời gian này là cơ hội tốt nhất để kẻ gian ra tay”, ông Nhựt chia sẻ.

>>Ngành hồ tiêu lao đao vì rơi vào “luồng vàng”

ihihihih

Khối lượng hàng hoá bị mất của 5 doanh nghiệp. Nguồn: VPSA

Phản hồi về sự việc mới đây, đại diện Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn - đơn vị khai thác cảng Cát Lái cho biết, đơn vị vừa có văn bản gửi Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) sau khi hiệp hội này có văn bản thông tin về việc hàng xuất khẩu bị rút ruột khi xuất khẩu qua cảng Cát Lái.

Theo văn bản, các phòng ban chức năng của Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn đang làm việc với các đơn vị thẩm quyền và cơ quan chức năng, công an để kiểm chứng thông tin thiếu hụt hàng hóa do phía VPSA cung cấp.

“Tuy nhiên, việc rủi ro mất hàng có thể xảy ra ở nhiều khâu chưa có căn cứ để khẳng định xảy ra tại cảng. Luồng hàng hóa đi từ kho người bán đến kho người mua, qua các khâu trong chuỗi cung ứng như: vận tải trên biển, đến cảng dỡ hàng, vận tải từ cảng đến kho người nhập khẩu... cần phải kiểm chứng để tránh gây hiểu nhầm cũng như ảnh hưởng đến thương hiệu của cảng”, văn bản của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn nêu.

Cũng theo Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, việc VPSA đưa thông tin trên website... trước khi có kết luận chính xác từ cơ quan chức năng có thể làm ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của Cảng. Qua đó, đề nghị VPSA phối hợp với Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn và các đơn vị liên quan xác minh thêm, thu hồi thông tin hiện tại. Ngoài ra, phối hợp với Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn làm việc với các đơn vị truyền thông để gỡ các bài đăng với thông tin chưa có kết luận của các cơ quan chức năng.

Từ phía cơ quan quản lý, trên tờ PLO dẫn thông tin từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, đơn vị này đã nhận được thông tin về hiện tượng các container hàng xuất khẩu khi đến tay người nhập khẩu bị phản ánh thiếu hàng, mất hàng.

Tuy nhiên, Cục Xuất nhập khẩu cũng cho rằng hiện chưa có cơ sở để khẳng định việc mất hàng diễn ra ở đâu, tại địa điểm nào trong khi hàng hóa vận chuyển từ người xuất khẩu đến người nhập khẩu đi qua nhiều công đoạn khác nhau, nhiều đơn vị tham gia xử lý hàng hóa.

“Do vậy trước mắt Cục Xuất nhập khẩu đã liên hệ, trao đổi với Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam và Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, đề nghị hai bên sớm ngồi lại với nhau, trao đổi trực tiếp, cung cấp thêm thông tin để làm rõ nguyên nhân sự việc và có biện pháp gia tăng an ninh, an toàn cho các lô hàng xuất nhập khẩu”, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết.