Xuất khẩu 7 tháng vượt chỉ tiêu: Dấu ấn của nội lực và thích ứng

Theo ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 261,8 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm 2024, vượt chỉ tiêu tăng trưởng xuất khẩu đề ra từ đầu năm.

Bình quân mỗi tháng, kim ngạch xuất khẩu đạt 37,4 tỷ USD, trong đó tháng 5 và tháng 6 đều vượt 39,5 tỷ USD. Đáng chú ý, tháng 7 đạt kỷ lục với 41,6 tỷ USD, mức cao nhất từ trước tới nay.

Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa 7 tháng ước đạt 252,1 tỷ USD, tăng 17,9% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân chủ yếu là do hoạt động sản xuất, xuất khẩu phục hồi khiến doanh nghiệp tăng nhập khẩu nguyên liệu cho các đơn hàng mới.

Cán cân thương mại duy trì thặng dư 9,7 tỷ USD. Tuy thấp hơn mức 12,6 tỷ USD cùng kỳ 2024, nhưng mức xuất siêu vừa phải này được đánh giá là góp phần củng cố dự trữ ngoại hối, ổn định chính sách tiền tệ và tạo nền tảng phát triển xuất nhập khẩu bền vững trong trung và dài hạn.

Tuy đạt kết quả vượt chỉ tiêu, những tháng cuối năm 2025 vẫn được dự báo đối mặt nhiều thách thức. Bối cảnh thế giới biến động khó lường, chính sách thương mại của Hoa Kỳ cùng xu hướng bảo hộ gia tăng tại nhiều thị trường sẽ tác động trực tiếp đến nền kinh tế có độ mở cao như Việt Nam.

Để tăng tốc trong nửa cuối năm, ông Nguyễn Anh Sơn khuyến nghị doanh nghiệp cần: Nắm vững quy định và chính sách thương mại, đặc biệt là các rào cản kỹ thuật, phòng vệ thương mại tại những thị trường lớn. Tận dụng ưu đãi từ các FTA, đảm bảo tuân thủ các quy định về chất lượng, môi trường và truy xuất nguồn gốc. Chủ động tìm kiếm thị trường mới, điều chỉnh cơ cấu sản phẩm xuất khẩu theo nhu cầu từng khu vực. Đầu tư đổi mới công nghệ, chuyển đổi số, nâng cao năng lực quản trị và tiết kiệm chi phí để cải thiện sức cạnh tranh.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần trang bị kiến thức về phòng vệ thương mại, hợp tác chặt chẽ với cơ quan quản lý để ứng phó với các vụ kiện và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Tại sự kiện “Xuất nhập khẩu Việt Nam” diễn ra mới đây, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: Bối cảnh thế giới đang thay đổi từng ngày, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, chuỗi cung ứng toàn cầu có nguy cơ đứt gãy. Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8,3 - 8,5% năm 2025 và duy trì mức hai con số những năm tiếp theo, xuất khẩu phải tiếp tục giữ vai trò động lực then chốt.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh 3 định hướng chiến lược cùng các giải pháp cần được triển khai đồng bộ.

Về cơ chế, chính sách: Đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống luật pháp để nội luật hóa các cam kết FTA. Kết nối doanh nghiệp trong nước với các tập đoàn FDI, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.Tăng cường thông tin thị trường, nhất là tại các thị trường mới và tiềm năng, đồng thời nâng cao năng lực phòng vệ thương mại và cảnh báo sớm các vụ kiện từ nước ngoài.

Về phối hợp liên ngành: Các bộ, ngành, địa phương cần đồng hành cùng doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt cho nhóm nông - thủy sản. Chính sách tín dụng phải hướng mạnh vào lĩnh vực sản xuất - xuất khẩu, giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn thuận lợi hơn.

Về phía doanh nghiệp: Chủ động bám sát biến động thị trường để xây dựng kế hoạch xuất khẩu phù hợp. Đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch, xây dựng thương hiệu sản phẩm. Tích cực tham gia phản biện chính sách và đóng góp ý kiến trong đàm phán các FTA mới.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng định hướng phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới như một kênh xuất khẩu mới, giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống.

Kết quả xuất khẩu 7 tháng đầu năm 2025 cho thấy sức chống chịu và khả năng thích ứng tốt của doanh nghiệp Việt Nam trước biến động toàn cầu. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng, Việt Nam cần tiếp tục đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng, đồng thời nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng của hàng hóa xuất khẩu.

Việc cán cân thương mại xuất siêu ở mức hợp lý cũng mở ra dư địa chính sách để duy trì ổn định vĩ mô, củng cố niềm tin nhà đầu tư và tạo nguồn lực cho tăng trưởng dài hạn. Xuất khẩu không chỉ là cứu cánh trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn, mà đã và đang trở thành trụ cột chiến lược giúp Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ thương mại toàn cầu.

Nguyễn Thu Hà