Quan hệ Việt - Mỹ phát triển mạnh mẽ và thực chất

NGUYỄN VIỆT• 05/09/2023 05:00

Quan hệ Việt - Mỹ 10 năm qua là giai đoạn phát triển mạnh mẽ và thực chất nhất trên tất cả lĩnh vực.

>>Uy tín quốc tế giúp Việt Nam đứng ở vị thế tốt hơn trong hợp tác với Mỹ

Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Mỹ chia sẻ về 10 năm quan hệ Đối tác toàn diện Việt - Mỹ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Quan hệ Việt - Mỹ được bình thường hóa từ năm 1995, nhưng trước khi nâng cấp lên Đối tác toàn diện năm 2013, hai nước chưa có khuôn khổ phù hợp để thống nhất các lĩnh vực hợp tác.

"Với việc nâng cấp quan hệ, lần đầu tiên Việt - Mỹ có một khuôn khổ đối tác ổn định, lâu dài và mang tính toàn diện trên tất cả lĩnh vực", Đại sứ Phạm Quang Vinh nói.

Một trong những điều dễ nhận thấy là từ khi Việt - Mỹ nâng cấp quan hệ, hai nước ngày càng đề cao hợp tác trong lĩnh vực chính trị. Hai bên liên tục có các chuyến thăm cấp cao trong 10 năm qua, điển hình là việc tổng thống Barack Obama hay Donald Trump tới Việt Nam và chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Mỹ năm 2015.

Đại sứ Vinh đánh giá chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Mỹ vào tháng 7/2015 là hoạt động mang tính biểu tượng nhất về tôn trọng thể chế chính trị hai bên, bởi lần đầu tiên một Tổng bí thư của Việt Nam thăm Mỹ.

Ông cho biết Hà Nội và Washington khi đó đều rất mong muốn chuyến thăm diễn ra, song phía Mỹ cũng có một số ngần ngại về mặt lễ tân do khác biệt trong thể chế chính trị, bởi Tổng bí thư là người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam, nhưng không phải là người đứng đầu Nhà nước.

"Nhưng khi kết nối được với nhau, hai nước đã thống nhất rằng người đứng đầu thể chế chính trị đều tương đương và có thể gặp nhau", ông Vinh, người giữ chức đại sứ Việt Nam tại Mỹ vào thời điểm chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng diễn ra bày tỏ.

Trong chuyến thăm, hai bên cùng khẳng định tinh thần gác lại quá khứ, hướng tới tương lai và thúc đẩy quan hệ mạnh mẽ hơn, đồng thời nhấn mạnh nguyên tắc chỉ đạo quan hệ, trong đó có tôn trọng thể chế chính trị của nhau.

"Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Obama khi đó còn ra tuyên bố tầm nhìn về quan hệ hai nước để định hướng phát triển trên cơ sở đối tác toàn diện và xa hơn", đại sứ Phạm Quang Vinh nói.

Bên cạnh chính trị, quan hệ kinh tế Việt - Mỹ cũng đã phát triển mạnh mẽ sau khi nâng cấp quan hệ. Khoảng 10 năm trước, kim ngạch thương mại hai nước vào khoảng 23 tỷ USD, nhưng bây giờ con số này là 123 tỷ USD, tăng khoảng 3,5 lần.

Trong nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump, người theo đuổi chính sách "Nước Mỹ trước tiên", Việt Nam cũng đã tái lập những cơ chế đối thoại để giải quyết khúc mắc kinh tế, thương mại giữa hai nước, đảm bảo phù hợp với ưu tiên và lợi ích của Việt Nam lẫn của của Mỹ, điển hình là Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư (TIFA).

>>Việt - Mỹ hướng tới tầm quan hệ mới

>>Uy tín quốc tế giúp Việt Nam đứng ở vị thế tốt hơn trong hợp tác với Mỹ

"Theo đó, Việt Nam nhất trí mua thêm khí hóa lỏng, máy bay và có những dự án lớn với Mỹ để cho thấy chúng ta cũng tăng cường tiêu dùng của Mỹ trong phạm vi khả năng và nguồn tài chính", ông Vinh cho biết.

Trong 10 năm qua, tất cả những lĩnh vực khác trong quan hệ song phương đều có những bước phát triển mạnh mẽ. Hợp tác an ninh quốc phòng chứng kiến sự gia tăng các chuyến thăm cảng của tàu chiến Mỹ, khắc phục hậu quả chiến tranh như tẩy độc dioxin ở sân bay Đà Nẵng và Biên Hòa, hay tìm kiếm người Mỹ mất tích. Mỹ cũng hỗ trợ Việt Nam xác định danh tính bộ đội hy sinh trong chiến tranh.

Đại sứ đánh giá hợp tác quốc tế và khu vực giữa hai nước cũng ngày càng gia tăng, đặc biệt ở châu Á - Thái Bình Dương và ASEAN. Hai bên có những điểm song trùng như coi trọng hòa bình, ổn định và trật tự dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có vấn đề Biển Đông.

Việt Nam và Mỹ cũng có chung mong muốn thúc đẩy hợp tác khu vực trong ứng phó thách thức an ninh phi truyền thống. "Biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh nguồn nước và nước biển dâng là những vấn đề ưu tiên của cả Mỹ và Việt Nam trong khu vực", Đại sứ Phạm Quang Vinh ông nói.

Bình luận về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Joe Biden từ ngày 10-11/9, Đại sứ Phạm Quang Vinh cho rằng chuyến thăm của Tổng thống Mỹ sẽ làm sâu sắc và định hướng quan hệ hai nước phát triển hơn nữa.

Trong đó, vừa củng cố những lĩnh vực hiện có và đẩy mạnh hợp tác trên các mặt mới, đặc biệt trong kinh tế, thương mại và đầu tư. "Chuyến thăm cũng sẽ giúp tăng cường hiểu biết và tin cậy chính trị giữa hai bên, tạo cơ sở thúc đẩy hợp tác cả về song phương và đa phương”, Đại sứ Phạm Quang Vinh bày tỏ.