Sân bay Quảng Trị: bao giờ được bay?

Chiều ngày 26/7, trong chương trình công tác tại Quảng Trị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi kiểm tra tiến độ dự án cảng hàng không Quảng Trị. Tại công trường, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu địa phương, nhà đầu tư chậm nhất trong tháng 7/2026 hoàn thành giai đoạn 1 dự án này.

Cũng tại hiện trường, chủ đầu tư đã thuyết trình kế hoạch hoành tráng, mang tên “đô thị sân bay”, bao gồm trung tâm trung chuyển hàng hóa, tổ hợp công nghiệp hàng không. Đây là mô hình phát triển tổng hợp hiện đại thường thấy tại các quốc gia phát triển như Hà Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản. Không chỉ giải quyết bài toán về giao thông mà còn tạo ra động lực tăng trưởng từ các dịch vụ “phi hàng không”.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, dịch vụ “phi hàng không” ở các sân bay mặc dù chỉ đóng góp 50% doanh thu nhưng với lợi nhuận mang lại 83% có thể giúp bù lỗ cho các dịch vụ hàng không như thủ tục check in, hải quan… và làm giảm phí sân bay trên một hành khách từ đó làm tăng khả năng thu hút các hãng bay.

Theo thông tin mới nhất từ Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Trị cho biết, đến nay cảng hàng không đã thi công hoàn thành hạng mục sân đỗ và lề vật liệu, đang triển khai thi công hạng mục nhà ga hành khách.

Công tác thẩm định, phê duyệt hồ sơ thiết và lựa chọn nhà thầu của các hạng mục khu phục vụ mặt đất, gồm: nhà ga, đài kiểm soát không lưu, các công trình hạ tầng khu mặt đất. Và khu bay, như: đường cất hạ cánh, sân quay đầu, 01 đường lăn nối và các hạng mục khác đến nay đã hoàn thành.

Đánh giá triển vọng dự báo rằng: việc hình thành Cảng hàng không Quảng Trị sẽ tạo động lực thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ và tạo sự lan tỏa tới các ngành kinh tế của tỉnh, trong đó có ngành sản xuất và dịch vụ, nhất là dịch vụ du lịch và các dịch vụ có giá trị gia tăng cao; đặc biệt sẽ phát huy lợi thế về vị trí của tỉnh đối với tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây.

Góp phần quan trọng thúc đẩy sự kết nối và giao thương về chính trị, văn hóa xã hội giữa Việt Nam với các nước bạn như Thái Lan, Lào, Myanmar giữa Quảng Trị với các vùng miền khác. Tạo ra khoảng 200 việc làm trực tiếp (cán bộ, nhân viên cảng hàng không) và nhiều việc làm gián tiếp khác.

Đáp ứng nhu cầu đi lại của du khách và nhà đầu tư đến với Quảng Trị cũng như khu vực, rút ngắn thời gian và giảm chi phí di chuyển. Đặc biệt dự án góp phần quan trọng tăng sức hấp dẫn trong việc mời gọi đầu tư, kích cầu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn.

Hơn 15 năm thai nghén, ngày 6/7/2024, chủ đầu tư Tập đoàn T&T, nhà thầu Cienco4 và UBND tỉnh Quảng Trị long trọng tổ chức lễ khởi công dự ấn sân bay tại xã Gio Quang, huyện Gio Linh, hay thuộc xã Gio Linh, tỉnh Quảng Trị.

Dự án có quy mô hơn 265 ha, tổng vốn đầu tư 5.821 tỷ đồng, đạt tiêu chuẩn cấp 4C và sân bay quân sự cấp II. Có khả năng phát triển khai thác tàu bay Code E, đáp ứng nhu cầu khai thác đến 5 triệu hành khách/năm và 25.500 tấn hàng hóa/năm. Dự kiến đến tháng 7/2026, sân bay này sẽ được đưa vào khai thác.

Sau hơn 1 năm thi công, hình hài một cảng hàng không dần hiện ra giữa bời bời cát trắng. Bãi đỗ các dòng máy bay hiện đại A320, A321, đường dẫn, khuôn viên tường bao, công trình phụ trợ,… gần hoàn thiện.

Vùng đất nơi sân bay được xây dựng - xưa kia đặc điểm thổ nhưỡng chỉ đủ dinh dưỡng cho loài cỏ dại, dự án cấp đất cho người dân trồng keo tai tượng từ 1999 đến nay không mấy hiệu quả. Vậy nên khi có chủ trương thu hồi, đền bù, giải tỏa phục vụ dự án này người dân cơ bản đồng thuận giao đất cho nhà nước, nhận lại khoản đền bù tương xứng. Nhờ đó sân bay Quảng Trị băng băng về đích.

Anh T.M - thôn Vinh Quang Hạ, xã Gio Linh là một trong những chủ đất rừng với diện tích 1,5 hecta được đền bù giải tỏa để giành không gian cho sân bay, bày tỏ “không gì vui hơn khi xã nhà có sân bay hiện đại, mong chờ từng ngày để được “bay đi” TPHCM, Hà Nội mà không phải trung chuyển quá nhiều chặng phiền phức như hiện nay”.

Kinh tế ngày càng đi lên kéo theo nhu cầu tinh thần, điều ấy đúng với quy luật “vật chất quyết định ý thức”. Cũng như vậy, chuyện đi máy bay không còn quá xa xỉ nếu không muốn nói là “phổ thông hóa”. Mơ một mai, sáng ăn bát bánh canh Quảng Trị rồi lên máy bay, tới trưa đã thưởng thức cơm tấm sườn rim của Sài Gòn náo nhiệt; trong khoảng 2h đồng hồ đã đi một vòng Việt Nam. Nghĩ thôi đã thấy vô vàn tiện ích.

Có thể thấy rằng, xuất phát điểm của dự án hợp lòng dân chúng, không cạnh tranh xung đột với sinh kế người dân như một vài công trình tai tiếng khác; còn pha lẫn chút niềm tự hào khi quê hương ngày càng đổi mới, để người Quảng Trị thôi chạnh lòng với bè bạn.

Sân bay và đô thị sân bay - đều sinh ra từ suy nghĩ lớn! Cho thấy tầm nhìn chiến lược của ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch Tập đoàn T&T; và chúng ta có cơ sở để chờ đợi. Nhưng, thiết nghĩ rằng, câu chuyện cần kíp nhất hiện tại là làm sao để sân bay Quảng Trị có thể…bay được!

Để có thành quả lớn, không chỉ mỗi sân bay, cảng biển, hay con đường, Thủ tướng Phạm Minh Chính gợi ý phương pháp luận giúp lãnh đạo Quảng Trị: “nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn”, “làm việc nào dứt việc đó, làm việc nào ra việc đó”.