Sớm ban hành bộ tiêu chí ESG trong xây dựng, bất động sản

Đây là chia sẻ của ông Nguyễn Công Thịnh, đại diện Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường, Bộ Xây dựng tại hội thảo “Thực thi ESG trong bất động sản tại Việt Nam - Cơ hội và Giải pháp tài chính bền vững” được tổ chức ngày 17/6 tại Hà Nội.

Thực tế, trên thế giới, ESG (Environmental - Social - Governance) không còn là một khẩu hiệu mà đã trở thành bộ tiêu chí quan trọng trong đánh giá chất lượng dự án và khả năng thu hút vốn đầu tư. Các tổ chức tín dụng, nhà đầu tư lớn như GRESB, IFC, ADB hay quỹ đầu tư châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… đang sử dụng ESG như một tiêu chí “lọc” dự án. Việt Nam đã bước đầu lồng ghép ESG vào một số định hướng chiến lược.

Trong Chiến lược Tăng trưởng Xanh quốc gia (2021–2030), ESG được xem là trụ cột quan trọng để chuyển đổi mô hình kinh tế theo hướng phát triển bền vững. Quyết định 167/QĐ-TTg về Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng xanh cũng nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp và thị trường tài chính trong quá trình xanh hóa nền kinh tế.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Công Thịnh, đại diện Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường, Bộ Xây dựng nhấn mạnh, phát triển công trình xanh và áp dụng các tiêu chí ESG trong xây dựng là xu thế không thể đảo ngược. Trong thời gian qua, Bộ Xây dựng đã được Chính phủ giao nhiều nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt khi sáp nhập và mở rộng phạm vi điều phối sang các lĩnh vực giao thông vận tải với yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Bộ cũng đã bắt đầu triển khai lồng ghép các tiêu chí ESG vào lĩnh vực xây dựng. Thực tế cũng cho thấy, nhiều doanh nghiệp xây dựng trong nước đã chủ động áp dụng ESG vào hoạt động đầu tư, sản xuất và vận hành công trình. Đây là xu thế phát triển tất yếu và không thể đảo ngược, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu về phát triển bền vững ngày càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

“Chứng chỉ xanh đang dần trở thành tấm vé thông hành cho các dự án bất động sản tiếp cận nguồn vốn và thị trường”, ông Nguyễn Công Thịnh nhấn mạnh

Liên quan đến chính sách, ông Thịnh cho biết, một điểm mới trong Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi) là việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng. Bộ Xây dựng đang nghiên cứu để ban hành một thông tư hướng dẫn cụ thể về danh mục dán nhãn năng lượng khi Luật được thông qua, với lộ trình phù hợp nhằm tránh gây “sốc” cho doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi. Cùng với đó, Bộ cũng đang thúc đẩy kiểm kê khí nhà kính và tăng cường sử dụng vật liệu xây không nung, vật liệu tái chế nhằm giảm dấu chân carbon trong lĩnh vực xây dựng.

Ngoài ra, theo đại diện Bộ Xây dựng, Chính phủ cũng đã giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng dự thảo về tiêu chí môi trường và việc xác nhận đối với dự án đầu tư được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh nhằm tạo nền tảng pháp lý quan trọng cho phát triển bền vững trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản. Ông Thịnh kỳ vọng, khi khung tiêu chí môi trường được ban hành, sẽ tạo thêm động lực và mở rộng cánh cửa tiếp cận tài chính xanh cho doanh nghiệp.

“ESG trong xây dựng không chỉ là xu thế tất yếu, mà còn là yêu cầu cấp thiết. Chúng ta cần sớm hoàn thiện bộ tiêu chí ESG riêng cho lĩnh vực bất động sản và xây dựng, đồng thời xây dựng một bộ công cụ triển khai đồng bộ, khả thi và phù hợp với thực tiễn”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Xoay quanh vấn đề này, ông Nguyễn Hoa Cương, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược cho biết, doanh nghiệp hiện có ba mối quan tâm lớn nhất đối với ESG gồm văn bản cụ thể hướng dẫn thực hiện ESG theo ngành hoặc loại hình doanh nghiệp; tiếp cận hạn chế với các nguồn vốn vay xanh và ưu đãi từ Chính phủ; chính sách miễn giảm thuế rõ ràng cho doanh nghiệp cam kết thực hiện ESG với các mục tiêu cụ thể.

Để ESG đi vào thực chất, theo ông Cương, cần một lộ trình rõ ràng, bắt đầu từ việc đánh giá nhận thức và hiện trạng, xác định mục tiêu ESG phù hợp, phân tích khoảng cách giữa hiện tại và kỳ vọng, lập kế hoạch hành động và truyền thông, đào tạo nhân lực và cuối cùng là đánh giá, điều chỉnh. Trong bối cảnh lực lượng lao động là yếu tố then chốt, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục, đào tạo và phát triển hạ tầng nhân lực, nhất là tại các địa phương vùng sâu vùng xa nhằm tạo nền tảng bền vững cho quá trình chuyển đổi xanh.

Liên quan đến tài chính xanh cho bất động sản, ông Nguyễn Tùng Anh, Giám đốc Phụ trách Tài chính Bền vững của FiinRatings cho rằng, để tiếp cận hiệu quả các nguồn tài chính xanh trong nước và quốc tế, các nhà phát triển bất động sản cần xây dựng một lộ trình chiến lược với trọng tâm là “chiến lược chứng nhận kép”. Theo đó, doanh nghiệp cần lựa chọn các hệ thống chứng nhận xanh phù hợp với từng nhóm mục tiêu, nhằm tối ưu khả năng tiếp cận vốn từ cả hệ thống ngân hàng trong nước và các tổ chức tài chính quốc tế.

Đặc biệt, để phát hành trái phiếu xanh, doanh nghiệp cần thiết lập khung tài chính xanh phù hợp. Khung này bao gồm bốn trụ cột tiêu chuẩn cốt lõi là xác định quá trình lựa chọn và đánh giá dự án xanh; quản lý nguồn vốn từ trái phiếu xanh; sử dụng nguồn vốn đúng mục tiêu cam kết; và thực hiện báo cáo định kỳ về tác động môi trường, xã hội.

“Việc thiết lập được một khung tài chính xanh vững chắc không chỉ giúp doanh nghiệp xây dựng lòng tin với nhà đầu tư mà còn là điều kiện tiên quyết để hội nhập vào thị trường vốn quốc tế đang ngày càng ưu tiên yếu tố phát triển bền vững và ESG”, đại diện FinRatings nhấn mạnh.