Sửa Luật Hàng không dân dụng: Cần xóa cách biệt giữa khu vực công – tư

Dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) được xây dựng với bố cục gồm 11 Chương và 109 Điều (giảm 93 Điều so với Luật hiện hành).

Việc xây dựng Luật nhằm thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực hàng không dân dụng; thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế; tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước lĩnh vực hàng không dân dụng; khắc phục những vướng mắc, bất cập; đề xuất giải quyết các vấn đề mới, vấn đề phát sinh; khơi thông các điểm nghẽn, tạo ra động lực mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, đảm bảo quốc phòng - an ninh trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Theo đó, Dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) quy định về hoạt động hàng không dân dụng, bao gồm các quy định về tàu bay, cảng hàng không, nhân viên hàng không, hoạt động bay, vận tải hàng không thương mại, hàng không chung, hàng không chuyên dùng, an toàn hàng không, an ninh hàng không, trách nhiệm dân sự và các hoạt động khác có liên quan đến hàng không dân dụng.

Đánh giá cao các nội dung được Dự thảo Luật (sửa đổi) đề xuất, tuy nhiên, để ngành hàng không dân dụng bứt phá, một số ý kiến đề nghị cần "cách mạng hơn nữa" bằng cách tách bạch giữa đầu tư hạ tầng và kinh doanh để có cơ chế mở hơn nữa với những hạng mục đầu tư có thể giao cho tư nhân thực hiện.

Tham gia góp ý, dẫn bài học kinh nghiệm về huy động nguồn lực ngoài nhà nước vào đầu tư cho ngành từ Luật Đường sắt, đại biểu Trịnh Xuân An – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai nhấn mạnh, cần xóa bỏ sự cách biệt giữa khu vực công và tư, bổ sung cơ chế mở rộng hơn, không chỉ cho hãng hàng không quốc gia mà còn khuyến khích các hãng hàng không tư nhân đầu tư và phát triển mạnh mẽ hơn.

Cho ý kiến về Dự thảo Luật (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội – Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị, cần tăng cường cơ chế thu hút đầu tư, xã hội hóa hạ tầng hàng không.

“Điều này hết sức quan trọng, bởi hiện nay Nhà nước không thể đầu tư nâng cấp, mở rộng các sân bay mà phải thực hiện xã hội hóa”, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ.

Nêu ví dụ, về việc mở rộng sân bay Phú Quốc để chuẩn bị cho APEC 2027 cũng đã được chỉ định, giao cho nhà đầu tư làm, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần bổ sung các quy định đột phá để khuyến khích đầu tư tư nhân và mô hình hợp tác công tư, đặc biệt cho các sân bay địa phương và chuyên dụng.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, cần có những quy định về cơ chế ưu đãi thuế, đất đai, và thủ tục phê duyệt nhanh cho nhà đầu tư trong nước, nước ngoài. Đồng thời, cần đảm bảo bình đẳng giữa các hãng hàng không trong việc tiếp cận bay và dịch vụ bay. Ví dụ, giao cho Chính phủ quy định tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư nhưng cần thêm điều khoản giám sát để tránh độc quyền.

Cùng với các vấn đề đã nêu, tham gia góp ý, đại biểu Trần Đình Chung – Đoàn đại biểu Quốc hội TP Đà Nẵng cho rằng, quy định tại khoản 5, Điều 30 Dự thảo Luật về việc nhà đầu tư cảng hàng không hoặc doanh nghiệp cảng hàng không tổ chức đầu tư, cho thuê lại đất để đầu tư xây dựng các công trình tại cảng hàng không chưa rõ điều kiện, nguyên tắc và thẩm quyền.

Do đó, đại biểu đề nghị, cần nghiên cứu, bổ sung quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chí và nguyên tắc khi nhà đầu tư, doanh nghiệp cảng hàng không được phép cho thuê lại đất, nhằm bảo đảm tính công khai, minh bạch và công bằng trong hoạt động khai thác quỹ đất, thu hút đầu tư và phát triển kết cấu hạ tầng tại cảng hàng không.

Góp ý quy định về quản lý, sử dụng nguồn thu phí trong lĩnh vực hàng không dân dụng tại khoản 2, Điều 106 của Dự thảo Luật, đại biểu Trần Đình Chung đề nghị, cần nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung theo hướng bảo đảm thống nhất với các quy định của pháp luật có liên quan về phí, lệ phí và quản lý ngân sách Nhà nước, tránh chồng chéo, trùng lặp hoặc tạo cơ chế đặc thù vượt khung quy định hiện hành.

Đồng thời, cần quy định rõ cơ chế quản lý, sử dụng và quyết toán phần nguồn thu phí được để lại, nhằm bảo đảm tính minh bạch, đúng mục đích và phù hợp với quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Phí và lệ phí, cũng như các quy định về chế độ tiền lương, thu nhập tăng thêm trong khu vực công.

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) là một trong các Luật sẽ được xem xét, thông qua ngay tại Kỳ họp.