Sửa Luật Nhà ở: Vẫn còn băn khoăn về đối tượng thuộc diện mua nhà ở xã hội

GIA NGUYỄN• 22/10/2023 04:00

Góp ý hoàn thiện Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), nhiều ý kiến cho rằng, đối tượng mua nhà ở xã hội cần được mở rộng đến cả những người có mức thu nhập thuộc diện phải đóng thuế...

>> Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi): Cần thêm giải pháp cho nhà ở xã hội

Theo đó, Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) quy định, người được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội, chủ yếu là có thu nhập thấp, không có điều kiện mua nhà ở thương mại.

Cụ thể, theo điểm b khoản 1 Điều 76 Dự thảo Luật (sửa đổi), “những người thu nhập thấp tại khu vực đô thị”; “công nhân, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp”; “cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức” để được mua, thuê mua nhà ở xã hội thì thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.

Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) quy định, người được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội, chủ yếu là có thu nhập thấp, không có điều kiện mua nhà ở thương mại - Ảnh minh họa: ITN

Trước vấn đề đã nêu, không ít ý kiến cho rằng, nhà ở xã hội không phải để bán cho người giàu nhưng bên cạnh các đối tượng có thu nhập thấp (dưới mức phải đóng thuế thu nhập cá nhân) như quy định của pháp luật hiện hành và Dự thảo Luật (sửa đổi) đã đề xuất thì cũng cần hướng đến những đối tượng có thu nhập thuộc diện phải đóng thuế, có tích lũy song không tiếp cận được với nhà ở thương mại.

Thực tế, một nghiên cứu cho thấy, những người có thu nhập 10 - 15 triệu đồng/tháng thực tế cũng chỉ tiết kiệm được 4,7 triệu đồng cho khoản mua nhà. Trong khi đó, với một căn nhà xã hội giá 1,5 tỷ đồng, đóng trước 20% giá trị (khoảng 300 triệu đồng), vay ngân hàng 1,2 tỷ đồng trong 20 năm với lãi suất là 8,2%, mỗi tháng người mua phải trả cả vốn lẫn lãi 10 triệu đồng. Vậy nên, với tiêu chí đối tượng thuộc diện mua nhà ở xã hội mà Dự thảo đã đề ra được cho là thiếu hợp lý.

>> Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi): Một số quy định thiếu tính thống nhất

Nhiều ý kiến đề xuất, cần được mở rộng đến cả những người có mức thu nhập thuộc diện phải đóng thuế - Ảnh minh họa: ITN

Nhiều ý kiến đề xuất, đối tượng được thụ hưởng chính sách cần mở rộng đến cả những người có mức thu nhập thuộc diện phải đóng thuế - Ảnh minh họa: ITN

Liên quan đến vấn đề này, góp ý Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, thuế thu nhập cá nhân không phải là thuế đánh vào những người có thu nhập cao. Những người nộp thuế thu nhập đối với khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương chưa hẳn là những người có thu nhập cao (vì lương trên 11 triệu đồng đã phải chịu thuế). Với mức lương này cùng với các khoản chi tiêu trong cuộc sống, việc người lao động có thể tích góp để mua được nhà ở thương mại là rất khó.

Vì vậy, VCCI đề nghị mở rộng đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo hướng, những người thuộc diện phải nộp thuế thu nhập đối với khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định về thuế thu nhập cá nhân (tuy nhiên có giới hạn về mức đóng thuế – có thể là đóng thuế ở mức lũy tiến thứ 2 chẳng hạn) cũng thuộc đối tượng được mua nhà ở xã hội.

Đồng quan điểm đã nêu, trước đó, không ít ý kiến cũng đề xuất, cơ quan soạn thảo nên nghiên cứu sửa đổi đối tượng được mua nhà ở xã hội thành “Những người có tích lũy nhưng không đủ điều kiện tiếp cận với nhà ở thương mại”.

Thực tế, những băn khoăn về quy định đối tượng thụ hưởng chính sách mua nhà ở xã hội tại Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) không phải câu chuyện mới, vấn đề này cũng đã được các chuyên gia, các đại biểu Quốc hội liên tục đề cập suốt thời gian qua bởi cho rằng, đây là quy định không hợp lý và nên bỏ.

Theo đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết – Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh, cần xem xét lại quy định về mức thu nhập phải đóng thuế thu nhập cá nhân hiện nay, vì theo ý kiến của rất nhiều công nhân, người lao động, quy định này đến thời điểm hiện nay đã lạc hậu.

Phần thu nhập của người lao động có thể vượt mức để phải nộp thuế thu nhập cá nhân nhưng nếu phải nuôi 2 con với mức chi phí hiện thì họ không có dư sau khi đã chi trả cho các khoản thiết yếu. Nếu giữ quy định này, họ sẽ không thể có tiền để mua nhà.

“Do đó, cần xem xét điều chỉnh phù hợp, tạo điều kiện cho công nhân, người lao động có cơ hội sở hữu nhà của riêng mình”, vị đại biểu này đề nghị.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Hoàng Ngân – Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh cũng cho rằng, nên cho người lao động thuộc diện phải đóng thuế thu nhập cá nhân được mua nhà ở xã hội bởi hiện nay, ngưỡng đóng thuế thu nhập khá thấp, trong khi họ phải đóng mức giảm trừ gia cảnh (vợ con), đáng lẽ ra cần phải biểu dương trong xã hội.

Được biết, Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã được Chính phủ trình Quốc hội khóa XV cho ý kiến tại Kỳ họp 5. Dự thảo này sẽ được lấy ý kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 6 tới đây.