Thống nhất về sự cần thiết ban hành Luật nhằm tháo gỡ các “điểm nghẽn”, tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc sửa Luật Thuế giá trị gia tăng, cần bình đẳng giữa cơ quan thuế và doanh nghiệp.
Theo đó, Dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) đã chính thức trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10. Dự thảo sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 5 Luật hiện hành theo hướng quy định: Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã mua sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã khác thì không phải tính thuế giá trị gia tăng.
Đồng thời, bổ sung khoản 3a vào sau khoản 3 Điều 14 quy định thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa, dịch vụ không phải tính thuế giá trị gia tăng được khấu trừ toàn bộ.
Bên cạnh những nội dung đã nêu, Dự thảo cũng lược bỏ nội dung “Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu thì áp dụng thuế suất giá trị gia tăng theo mức thuế suất quy định cho sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản” đang quy định tại khoản 5 điều 9 Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành.
Cùng với đó đề xuất, lược bỏ quy định về điều kiện hoàn thuế (người mua chỉ được hoàn thuế khi người bán đã kê khai nộp thuế) tại điểm c khoản 9 Điều 15 Luật hiện hành.
Nhìn nhận về nội dung Dự thảo, đa số các ý kiến thống nhất về sự cần thiết ban hành Luật nhằm tháo gỡ các “điểm nghẽn”, tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc sửa Luật Thuế giá trị gia tăng, cần bình đẳng giữa cơ quan thuế và doanh nghiệp.
Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Văn Thân – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên thẳng thắn chỉ ra thực trạng “ách tắc” trong khâu hoàn thuế hiện nay.
Theo đại biểu, hiện đang có tình trạng tồn đọng rất lớn trong việc hoàn thuế, gây khó khăn cho nhiều tập đoàn, doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí cả hộ kinh doanh.
“Có những đơn vị sản xuất vì không được hoàn thuế nên không trả được nợ ngân hàng, dẫn đến không được vay vốn tiếp và phải đình chỉ sản xuất”, đại biểu nêu thực tế.
Đồng thời kiến nghị, Luật cần phải có quy định thể hiện rõ sự bình đẳng giữa cơ quan thuế và doanh nghiệp.
“Doanh nghiệp vi phạm thì phải chịu phạt, nhưng ngược lại, nếu cơ quan thuế xử lý sai, để thua kiện tại tòa án thì cũng phải đền bù cho doanh nghiệp”, đại biểu đề xuất.
Ngoài ra đại biểu cũng lưu ý Ban soạn thảo, cần tránh tư duy chỉ thiên về quản lý và chống thất thu mà bỏ quên quyền lợi của những doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Đồng quan điểm về những lo ngại trong hoàn thuế, tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn – Đoàn đại biểu quốc hội TP Hải Phòng phân tích về khía cạnh kỹ thuật lập pháp và đánh giá tác động.
Cụ thể, liên quan đề xuất bãi bỏ điểm c khoản 9 Điều 15 của Luật hiện hành (quy định được cho là “điểm nghẽn” nhưng cũng là chốt chặn chống gian lận), đại biểu bày tỏ sự băn khoăn và cho rằng, Báo cáo của Chính phủ cần làm rõ hơn cơ sở định lượng: Có bao nhiêu trường hợp chậm hoàn thuế thực sự do quy định này, và bao nhiêu trường hợp do quy trình nội bộ hay phân loại rủi ro.
Từ đó, đại biểu đề nghị, Chính phủ cần có báo cáo định lượng cụ thể, dự báo mức độ rủi ro tăng thêm về thất thu ngân sách khi bỏ quy định này, đồng thời chứng minh cơ chế phòng ngừa thay thế có đủ mạnh hay không nhằm giúp các đại biểu Quốc hội yên tâm khi bấm nút thông qua, bảo đảm vừa tháo gỡ điểm nghẽn cho doanh nghiệp nhưng vẫn bảo vệ được an toàn ngân sách Nhà nước.
Liên quan đến vấn đề này, trước đó, trong Báo cáo thẩm tra Dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội - Phan Văn Mãi cũng cho biết, nhiều ý kiến cho rằng, vướng mắc cơ bản vẫn là xuất phát từ vấn đề chậm trễ trong hoàn thuế giá trị gia tăng. Vì vậy, cần xem xét, đánh giá kỹ đối với từng nội dung kiến nghị cụ thể của doanh nghiệp; cân nhắc nội dung nào cần thiết phải sửa trong Luật, nội dung nào do khâu tổ chức thực hiện, cần thiết phải sửa trong văn bản dưới Luật.
Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) sẽ tiếp tục được Quốc hội cho ý kiến tại hội trường và xem xét biểu quyết thông qua vào cuối Kỳ họp.
