Gửi bình luận
Được xây dựng với nhiều kỳ vọng, tuy nhiên, cho đến nay, Dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP vẫn còn đó nhiều lo ngại về nguy cơ gia tăng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.
Nghị định 15/2018/NĐ-CP được ban hành nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quản lý an toàn thực phẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong sản xuất và kinh doanh. Tuy nhiên, theo Ban soạn thảo, sau 6 năm thực hiện, Nghị định hiện hành còn tồn tại một số bất cập, không phù hợp với tình hình thực tế. Để giải quyết những tồn tại này, Bộ Y tế đã đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định này nhằm cải thiện hệ thống quản lý và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Đáng nói, Dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP đưa ra một số điều chỉnh quan trọng nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.
Theo cơ quan soạn thảo, một trong những nội dung đáng chú ý là việc bãi bỏ quy định dịch công chứng tài liệu pháp lý tiếng Anh nếu các giấy tờ này đã được hợp pháp hóa lãnh sự, đồng thời chấp nhận bản điện tử của giấy tờ pháp lý. Thay đổi này giúp giảm bớt thủ tục hành chính không cần thiết, tránh tình trạng yêu cầu dịch công chứng thêm dù tài liệu đã được chứng thực theo đúng quy định. Tuy nhiên, đối với các tài liệu sử dụng ngôn ngữ khác ngoài tiếng Anh, vẫn phải thực hiện dịch công chứng để đảm bảo tính minh bạch và chính xác.
Bên cạnh đó, Dự thảo cũng cho phép doanh nghiệp sử dụng kết quả kiểm nghiệm từ các cơ sở sản xuất đạt chuẩn GMP hoặc tương đương, thay vì bắt buộc phải gửi mẫu đến các phòng kiểm nghiệm được chỉ định. Đây được xem là bước tiến quan trọng nhằm giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp, đồng thời khuyến khích các đơn vị tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng quốc tế ngay từ khâu sản xuất…
Mặc dù được cho sẽ đem đến nhiều kỳ vọng, tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng, Dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP vẫn còn đó nhiều lo ngại về nguy cơ gia tăng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.
Tại văn bản gửi Phó Thủ tướng Chính phủ - Lê Thành Long và các bộ, ngành liên quan mới đây, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, Dự thảo lần 3 của Nghị định ngày 14/3/2025 đã giảm bớt một vài bất cập so với Dự thảo lần 1, nhưng vẫn còn gia tăng thêm các thủ tục hành chính, tạo ra các điểm nghẽn so với Nghị định 15/2018/NĐ-CP trong khi chưa đưa ra được các biện pháp quản lý phù hợp, chưa giải quyết được các khoảng trống pháp lý còn tồn tại của Nghị định 15/2018/NĐ-CP.
Cụ thể, theo VASEP, Dự thảo lần 3 của Nghị định sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP tăng thêm một số thủ tục hành chính cả về số lượng và nội dung, thời gian thực hiện với nhiều quy định chưa phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo thêm các điểm nghẽn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
“Gia tăng thủ tục hành chính - Thêm 3 thủ tục hành chính mới không có trong Luật An toàn thực phẩm: thu hồi Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố, tạm ngừng tiếp nhận đăng ký bản công bố và thu hồi bản tự công bố; Gia tăng các nội dung trong các thủ tục hành chính hiện hành - Gia tăng cả về thời gian thẩm tra hồ sơ tự công bố (lên tới 3 tháng khiến doanh nghiệp không dám sản xuất, kinh doanh trong thời gian chờ này) và số nội dung phải khai báo trong hồ sơ đăng ký bản tự công bố/công bố và các trường hợp phải công bố lại sản phẩm.
Điều này cũng dẫn đến việc tất cả các sản phẩm đang sản xuất, nhập khẩu bình thường đều phải tự công bố/công bố lại do hồ sơ đã nộp đều tuân thủ theo quy định của Nghị định 15/2018/NĐ-CP nên không phù hợp với quy định về hồ sơ như tại Dự thảo”, văn bản của VASEP nêu rõ.
Từ đó, VASEP đề nghị Dự thảo giữ nguyên các yêu cầu thông tin liên quan thủ tục tự công bố/công bố sản phẩm như đã được thiết kế hiệu quả, phù hợp tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP.
Đồng quan điểm, tại văn bản góp ý Dự thảo Nghị định này mới đây, Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AMCHAM) cũng nêu rõ, Dự thảo chỉ cắt giảm vài yêu cầu hồ sơ đơn giản như bỏ công chứng cho tài liệu dịch tiếng Anh, cho phép sử dụng phiếu kết quả kiểm nghiệm đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe của cơ sở sản xuất đạt GMP. Tuy nhiên, Dự thảo lại tăng thêm nhiều yêu cầu thủ tục hành chính mới với nhiều “điểm nghẽn”.
Cụ thể, theo AMCHAM, Điều 4. Điều khoản chuyển tiếp, mục 2 bắt buộc tất cả sản phẩm phải tiến hành tự công bố, công bố lại ngay sau khi quy định này có hiệu lực là không phù hợp với quy định hiện hành. Theo đó, việc quy định hồi tố như thế sẽ làm tăng 100% thủ tục hành chính cho việc đăng ký lại cho hơn 500.000 sản phẩm tại thời điểm quy định có hiệu lực; Mở rộng nhóm sản phẩm phải đăng ký bản công bố sản phẩm bao gồm cả sản phẩm có công bố sử dụng cho nhiều lứa tuổi mà trong đó có lứa tuổi dưới 36 tháng tuổi;
Tăng thêm nhiều thành phần hồ sơ như thuyết minh sản phẩm, phương pháp kiểm nghiệm (dù đã có sẵn ở các phòng kiểm nghiệm); Tăng từ 3 lên 8 thay đổi sau công bố phải công bố lại sản phẩm (trong khi các thay đổi này không ảnh hưởng tới chất lượng, an toàn sản phẩm).
Với các viện dẫn đã nêu, AMCHAM cho rằng, thủ tục hành chính tăng nặng lên cả số lượng lẫn quy trình xét duyệt. Dự thảo đã đi ngược lại chỉ đạo của Tổng Bí thư tại công văn số 1767/VPCP-TKBT ngày 5/3/2025 triển khai kết luận của Tổng Bí thư “tiếp tục tập trung cải cách mạnh thể chế, phấn đấu trong năm 2025 giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính; giảm ít nhất 30% chi phí tuân thủ quy định, chi phí không chính thức…., bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết”.
