Thái Bình: gỡ "nút thắt" để đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà ở xã hội

Thời gian qua, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách về NƠXH. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai vẫn gặp nhiều thách thức, việc thực thi cơ chế chưa thực sự hiệu quả.

Từ chính sách...

Trong suốt quá trình từ khi bắt đầu tiến hành Đổi mới, chính sách về nhà ở có nhiều thay đổi nổi bật. Cụ thể, năm 1991, Nhà nước chính thức cho phép tư nhân hóa quỹ nhà ở; Năm 1992, bỏ trợ cấp Nhà nước về nhà ở; Năm 1993 Luật Đất đai được xây dựng và tiếp tục được hoàn thiện vào năm 2003, 2014 và đang sửa đổi, bổ sung trong tình hình mới dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua vào cuối năm 2023.

Xen giữa trong giai đoạn xây dựng, hoàn thiện Luật Đất đai là Chương trình phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 được ban hành năm 2004; Luật Nhà ở năm 2006 có quy định chi tiết về phát triển NƠXH; Năm 2010 Chính phủ ban hành Chương trình Nâng cấp đô thị quốc gia giai đoạn 2009 – 2020, kèm theo các quyết định phát triển nhà ở cho công nhân, học sinh, sinh viên, người thu nhập thấp ở các đô thị.

Năm 2013 thực hiện gói tín dụng 30.000 tỷ đồng từ Ngân hàng Nhà nước để hỗ trợ NƠXH. Năm 2014 Luật Nhà ở được sửa đổi, bổ sung và đến năm 2023 Chính phủ ban hành Đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH xã hội đến năm 2030... Nhìn chung, những chính sách về NƠXH luôn được quan tâm và điều chỉnh để phù hợp với điều kiện thực tế.

Theo ông Nguyễn Quang Hưng - Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh: Thái Bình đang có 7 KCN và 35 cụm công nghiệp thu hút gần 120.000 lao động, trong đó công nhân làm việc tại các KCN khoảng 63.700 người. Thái Bình cũng quy hoạch và phát triển một số KCN mới trong thời gian tới nên nhu cầu về NOXH cho công nhân gia tăng và cấp thiết.

Hiện tỉnh đã quy hoạch 60 vị trí phát triển NOXH với tổng diện tích khoảng 136ha, trong đó có 6 vị trí quy hoạch NOXH độc lập cho công nhân trong KCN. Tỉnh đã ban hành Đề án phát triển NOXH trên địa bàn giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030 để nghiên cứu đánh giá, xác định các vị trí, đưa ra giải pháp phù hợp thúc đẩy thu hút đầu tư các dự án NOXH, phấn đấu đến năm 2030 Thái Bình xây dựng khoảng 22.000 căn NOXH. Trong đó có khoảng 12.000 căn NOXH cho công nhân lao động.

Bên cạnh các cơ chế ưu đãi đầu tư xây dựng NOXH theo Luật Nhà ở năm 2023, Thái Bình cũng có nhiều cơ chế hỗ trợ, trong đó có hỗ trợ toàn bộ chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất dự án NOXH, hỗ trợ chi phí san lấp mặt bằng và xây dựng hạ tầng kỹ thuật.

Ông Bùi Thế Long - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Green i-Park (chủ đầu tư xây dựng hạ tầng KCN Liên Hà Thái) cho biết: Thực tế, các KCN không chỉ là động lực phát triển kinh tế mà còn là nơi hàng triệu người lao động đặt niềm tin vào cuộc sống tương lai. Tuy nhiên, vấn đề nhà ở xã hội cho người lao động trong KCN vẫn là bài toán khó. Việc đáp ứng nhu cầu về nhà ở an toàn, tiện nghi và phù hợp với khả năng tài chính của người lao động không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan quản lý Nhà nước mà còn là trách nhiệm của các doanh nghiệp và cộng đồng xã hội.

Hiện nay doanh nghiệp đang tích cực tìm kiếm các giải pháp từ công tác quy hoạch, thiết kế tới ứng dụng công nghệ xây dựng, vật liệu mới... nhằm giảm giá thành NOXH, phù hợp với mức thu nhập của người lao động, tạo điều kiện cho người lao động có thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở có cơ hội tiếp cận, mua, thuê mua NOXH.

...đến ban hành cơ chế

Để gỡ những “nút thắt” tỉnh Thái Bình hiện đang triển khai nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ, tháo gỡ. Địa phương này đã ban hành Đề án phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030 để nghiên cứu đánh giá, xác định các vị trí, đưa ra giải pháp phù hợp thúc đẩy thu hút đầu tư các dự án nhà ở xã hội.

Ngoài các cơ chế ưu đãi theo Luật Nhà ở 2023, tỉnh Thái Bình cũng đưa ra nhiều hỗ trợ khác cho các dự án nhà ở xã hội, bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất, chi phí san lấp mặt bằng và xây dựng hạ tầng kỹ thuật.

Mới đây, Sở Xây dựng tỉnh Thái Bình đã đưa dự thảo tờ trình của UBND tỉnh, trình HĐND tỉnh về việc ban hành cơ chế hỗ trợ thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Thái Bình. Theo dự thảo tờ trình của UBND tỉnh về cơ chế hỗ trợ thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội không bằng vốn đầu tư công và không thuộc trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội được giao theo quy định tại điểm c, khoản 4 Điều 84 của Luật Nhà ở 2023 trên địa bàn tỉnh. Đối tượng áp dụng là các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh.

Về cơ chế hỗ trợ, hỗ trợ toàn bộ kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng trong phạm vi dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (bao gồm cả quỹ đất nhà ở xã hội trong phạm vi dự án xây dựng nhà ở thương mại); hỗ trợ toàn bộ kinh phí đầu tư xây dựng hạng mục san lấp mặt bằng đến cốt thiết kế theo quy hoạch chi tiết được cấp có thẩm quyền phê duyệt trong phạm vi dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhưng không quá 10 tỷ đồng.

Các nội dung hỗ trợ khác liên quan đến phát triển nhà ở xã hội thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành. Dự thảo tờ trình cũng quy định rõ nguyên tắc, phương thức hỗ trợ và nội dung chuyển tiếp.

Theo ông Nguyễn Quang Hưng - Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh: Các nội dung dự thảo tờ trình và đề nghị Sở Xây dựng tiếp thu, tổng hợp các ý kiến góp ý của các sở, ngành, địa phương để hoàn chỉnh tờ trình trình HĐND tỉnh trong kỳ họp tới.

Trong đó, tờ trình phải bảo đảm quy định pháp luật về nhà ở, đất đai, đấu thầu, đầu tư, kinh doanh bất động sản… nhằm tạo sự công bằng, công khai minh bạch, phù hợp thực tiễn yêu cầu của địa phương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, hỗ trợ hiệu quả việc phát triển các dự án nhà ở xã hội khi nghị quyết ban hành, bảo đảm quyền và lợi ích đúng đối tượng thụ hưởng.