Các chính sách mới mở ra cơ hội chuyển đổi xanh nhưng cũng đặt ra thách thức về chi phí, cạnh tranh và yêu cầu đổi mới cho thị trường xe máy Việt Nam 2025.
Từ ngày 1/1/2025, Thông tư 47/2025 của Bộ Giao thông Vận tải sẽ chính thức áp dụng các quy định kiểm định khí thải đối với xe mô tô và xe gắn máy. Những chiếc xe đã qua sử dụng từ 5 đến 12 năm sẽ phải kiểm định định kỳ 2 năm/lần, trong khi xe trên 12 năm cần kiểm định hàng năm.
Mặc dù kế hoạch kiểm định khí thải sẽ chưa được triển khai ngay lập tức, quy định này được xem là bước khởi đầu để loại bỏ các phương tiện cũ gây ô nhiễm. Các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM cũng đang chuẩn bị thí điểm hạn chế xe máy cũ nhằm cải thiện chất lượng không khí đô thị.
Điều này đồng thời mở ra cơ hội lớn cho phân khúc xe máy điện. Các hãng như VinFast, DatBike và Pega đã sớm đầu tư vào công nghệ xe máy điện và gặt hái được những thành công nhất định. Xe máy điện không chỉ giúp giảm phát thải mà còn ngày càng phù hợp với nhu cầu di chuyển đô thị nhờ công nghệ cải tiến và chi phí vận hành thấp.
Dù mở ra nhiều cơ hội, xu hướng điện hóa cũng mang lại không ít thách thức cho các doanh nghiệp xe máy truyền thống. Để duy trì thị phần, các hãng cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào nghiên cứu và phát triển. Tuy nhiên, quá trình này đòi hỏi nguồn vốn lớn và thời gian để đạt được hiệu quả.
Ngoài ra, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các hãng xe máy điện nội địa và quốc tế cũng đặt ra bài toán khó cho các doanh nghiệp truyền thống. Các thương hiệu như Yadea, Dibao hay các startup công nghệ đang nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường bằng cách tung ra các mẫu xe hiện đại với mức giá cạnh tranh.
Năm 2024, Nghị định 72/2024/NĐ-CP đã mang lại lợi ích đáng kể cho người tiêu dùng khi giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống còn 8% đối với xe máy có dung tích dưới 125cc. Tuy nhiên, chính sách này sẽ kết thúc vào ngày 31/12/2024. Từ năm 2025, thuế VAT quay trở lại mức 10%, kéo theo giá xe máy tăng lên đáng kể.
Ví dụ, mẫu Honda Lead tiêu chuẩn hiện có giá niêm yết gồm VAT 8% là 39,557,455 đồng. Khi mức VAT trở lại 10%, giá bán sẽ tăng thêm khoảng 733.000 đồng. Các dòng xe phổ thông khác như Yamaha Janus hay Piaggio Liberty cũng chịu tác động tương tự.
Sự gia tăng giá bán lẻ có thể làm giảm sức mua của người tiêu dùng trong ngắn hạn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn. Dự kiến, người tiêu dùng sẽ có xu hướng chờ đợi các chương trình ưu đãi hoặc chuyển sang tìm kiếm các dòng xe cũ thay vì mua xe mới. Chính sách thuế này là một bài toán khó đối với cả người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Thị trường xe máy Việt Nam đang đối mặt với áp lực gia tăng chi phí sản xuất và cạnh tranh, đòi hỏi doanh nghiệp thay đổi tư duy kinh doanh, phát triển bền vững và tận dụng cơ hội từ xu hướng xanh. Việc hợp tác công nghệ, tối ưu hóa sản xuất và áp dụng chiến lược về giá cả phù hợp là cần thiết để giữ vững thị phần và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
Chính phủ cũng cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển của ngành công nghiệp xe máy, đặc biệt là xe máy điện. Những chính sách hỗ trợ kịp thời không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn mà còn đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang các phương tiện giao thông xanh, bền vững.
Năm 2025 hứa hẹn sẽ là năm của sự chuyển mình mạnh mẽ trong ngành xe máy Việt Nam. Các chính sách mới không chỉ tạo ra thách thức mà còn là cơ hội để doanh nghiệp đổi mới và phát triển. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tầm nhìn chiến lược, ngành công nghiệp xe máy Việt Nam có thể tận dụng cơ hội để bứt phá trong giai đoạn mới.