Thủ tướng: “Cần khắc phục hiện tượng tham nhũng trong DNNN, sân trước, sân sau, thậm chí vườn sau”

Cho ý kiến chỉ đạo tại Hội nghị đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước (DNNN), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, mục tiêu là sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả DNNN chứ không đơn thuần là cổ phần hoá (CPH).

“Phải thấy cây và thấy rừng”

Theo đó, phải làm gì để thúc đẩy CPH, nâng cao hiệu quả của DNNN. Thủ tướng khẳng định vai trò của DNNN trong nền kinh tế rất quan trọng. Do đó, Đảng ta có chủ trương đổi mới DNNN từ năm 1990.

Chỉ ra trường hợp ở nhiều nước bị thất thoát rất lớn trong quá trình CPH, Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu phải ngăn chặn việc này.

“Chúng ta đã có nhiều cách làm, nhiều chủ trương nên đã chống được thất thoát, trì trệ... Quá trình sắp xếp, đổi mới đã mang lại hiệu quả hoạt động của DNNN. Thể hiện vai trò chủ đạo trên một số lĩnh vực, tạo nguồn thu lớn cho Nhà nước”, Thủ tướng khẳng định.

Theo đó, nhiều tập đoàn, tổng công ty đã tái cơ cấu thành công: Vietttel, VNPT... nhiều doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực viễn thông, đầu tư công, ngân hàng… đều nộp ngân sách tốt.

Người đứng đầu Chính phủ khẳng định, phải  thấy cây và thấy rừng. Không chỉ lên án DNNN là kém hiệu quả. Theo đó, DNNN có phúc lợi xã hội làm tốt hơn, giải quyết việc làm, an sinh xã hội.

Tuy nhiên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng thẳng thắn cho rằng, hiệu quả sản xuất kinh doanh còn thấp, phương án CPH mới được 39%, phương án sử dụng đất còn nhiều điểm nghẽn.

“Nhiều bộ ngành còn "quyền anh, quyền tôi", chưa vì đại cục của đất nước. Còn nhiều doanh nghiệp sau CPH chưa hoạt động hiệu quả”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Nguyên nhân được nhận định là có chủ quan và khách quan, nhưng chủ quan là chủ yếu. Một số tập doàn, TCty chưa thực sự nghiêm túc trong việc cơ cấu lại, CPH DNNN. Thanh tra, kiểm tra cũng ảnh hưởng tiến độ. Nhận thức, vai trò của  người đứng đầu cơ quan quản lý nhà nước chưa cao. Chưa thực hiện đúng quy định và CPH, thoái vốn. Việc lựa chọn người đứng đầu còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Đặc biệt, Người đứng đầu Chính phủ gay gắt khi nhắc tới vấn đề che giấu sai phạm trong sắp xếp DNNN. “Hiện tượng tham nhũng trong DNNN, sân trước sân sau, thậm chí vườn sau là có. Chúng ta phải khắc phục vấn đề này. Các vụ tham nhũng đáng tiếc thời gian qua là bài học”, Thủ tướng nhấn mạnh.

 Mỗi DNNN phải là 1 trung tâm đổi mới sáng tạo

Trước thách thức của thời đại mới, Thủ tướng yêu cầu, các Tập đoàn, TCty Nhà nước cần đổi mới kịp thời hơn. 

Thứ nhất, Thủ tướng yêu cầu, DNNN khẩn trương nâng cao năng lực quản trị, bộ máy điều hành quản trị phải được nâng cấp thông qua ứng dụng các quy trình, các chỉ số theo dõi, đánh giá hiệu quả kinh doanh, nâng cao tính tự chủ cho các Tập đoàn, Tcty.

Thứ hai, đi đầu trong nghiên cứu phát triển đổi mới công nghệ. “Mỗi tập đoàn, Tổng Công ty, DNNN phải là 1 trung tâm đổi mới sáng tạo. Chậm chạp lạc hậu còn nhiều lắm trong các Tập đoàn, TCty nhà nước. nếu không đổi mới phát triển khó khăn còn nhiều”, Thủ tướng khẳng định.

Do đó, Người đứng đầu Chính phủ đề cao đào tạo nhân lực chất lượng cao, từ đó xây dựng hệ thống các nhà cung ứng phân tầm dưới các Tập đoàn, tổng công ty này. “Các Tập đoàn, Tổng Công ty phải lấy thị trường nội địa là bàn đạp vươn ra toàn cầu”, Thủ tướng nói.

Thứ ba, trao quyền cho các tập đoàn, Tổng Công ty quyết định những công việc nhưng phải có cơ chế giám sát.

Thứ tư, phải khắc phục được khó khăn thị trường, quan tâm đầu tư những lĩnh vực mà tư nhân không chú trọng đầu tư và các tư nhân không làm được lĩnh vực an ninh quốc phòng được nhà nước giao, đặt hàng.

Thứ năm, DNNN phải góp phần trong cơ cấu nền kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an ninh lương thực, năng lượng và môi trường.

“Một số vấn đề chiến lược, DNNN phải nắm giữ như như Chính phủ điện tử, hệ 5G... phải nhận thức được vai trò, vị thế của các đồng chí để đổi mới, phát huy hiệu quả”, Thủ tướng nói.

Ví DNNN Như chiếc ô tô tải đi giữa đường phố đông người trong khi các thành phần kinh tế khác là xe đạp, xe máy, Thủ tướng yêu cầu tính minh bạch lớn hơn trong hoạt động của các DNNN, dù khó nhưng chúng ta phải làm.

Thứ sáu, các cơ quan nhà nước phải rà soát hệ thống pháp luật để đề cao tính tự chủ cho các Tập đoàn, Tcty nhà nước, thúc đẩy tìm kiếm dự án đầu tư. 

“Không tạo ra khó khăn cho kinh tế nhà nước kể cả các ngành và địa phương. Phải nóng ruột, hồ sơ để trên bàn phải xem xét, không để nhiều ngày, phải có trách nhiệm trước nhân dân, trước doanh nghiệp. Các cơ quan từ trung ương đến địa phương phải quyết liệt”, Thủ tướng nhấn mạnh.