Thúc đẩy tăng trưởng nội tại

Trong một thế giới đầy bất ổn, địa chính trị căng thẳng, chuỗi cung ứng đảo lộn và lạm phát dai dẳng, Việt Nam thành một trường hợp đặc biệt khi nền kinh tế vẫn tăng tốc với khả năng thích ứng và nội lực được đặt lên hàng đầu. Tốc độ tăng trưởng 8,2% của kinh tế trong quý III/2025 không chỉ là con số ấn tượng mà còn là minh chứng cho năng lực phục hồi và động lực nội sinh của quốc gia.

Động lực nội tại ấy được Nhà nước và doanh nghiệp cùng định hình qua bốn trụ cột chiến lược: chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế, hoàn thiện khung pháp lý và thúc đẩy khu vực tư nhân. Mỗi trụ cột không chỉ là chính sách, mà là một chuỗi canh tác dài hạn nhằm chuyển mô hình tăng trưởng từ dựa vào lợi thế chi phí lao động sang dựa trên năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng cao.

Chuyển đổi số được xem như con đường ngắn nhất để thoát khỏi “bẫy thu nhập trung bình”. Việt Nam đã đặt mục tiêu lớn cho nền kinh tế số, hướng tới tỉ trọng ngày càng cao trong GDP trong thập niên tới, cụ thể là mục tiêu đưa đóng góp của kinh tế số lên gần 30% GDP vào năm 2030, một chỉ tiêu thể hiện quyết tâm biến công nghệ thành xương sống của tăng trưởng. Việc ban hành Nghị quyết 57 về phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số cho thấy nhà nước đang muốn tạo ra hệ quy chiếu chính sách để đẩy mạnh R&D, AI và các ngành công nghệ mới.

Hội nhập quốc tế vẫn giữ vai trò chiến lược, nhưng nội hàm của hội nhập nay đã khác. Không còn chỉ là mở cửa để thu hút FDI, mà là nâng cao năng lực tiếp thu, liên kết sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và đồng thời bảo vệ lợi ích quốc gia. Biến chuyển gần đây trên thị trường vốn, với quyết định nâng hạng từ Frontier lên Secondary Emerging Market của FTSE Russell, là minh chứng cho tiến trình cải cách hướng tới minh bạch và tiếp cận quốc tế, hứa hẹn dòng vốn ngoại đáng kể nếu các điều kiện về thanh khoản và truy cập được giữ vững.

Nhưng, nền tảng thực sự của tăng trưởng nội tại vẫn là khu vực tư nhân. Với hơn 82% lực lượng lao động hiện được tạo việc làm qua khu vực tư nhân, doanh nghiệp trong nước đã trở thành xương sống của thị trường lao động và bản thân quá trình đô thị hóa sản xuất, tiêu thụ và đổi mới. Sức sống này cần được nuôi dưỡng bằng các chính sách công cụ từ tiếp cận vốn, cải thiện quản trị, hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Báo cáo của World Bank và ADB đều nhìn nhận Việt Nam có dư địa tăng trưởng nhờ xuất khẩu, FDI và đầu tư công, nhưng nhấn mạnh cần đầu tư mạnh mẽ vào nhân lực chất lượng cao và cơ sở hạ tầng công nghệ để duy trì đà này.

Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng phân mảnh và biến động, tăng trưởng nội tại là yêu cầu sống còn. Việt Nam đã có những nguồn lực và chính sách nền tảng để chuyển đổi. Thời gian tới, thách thức là biến các mục tiêu chiến lược thành năng lực thực thi từ việc kết nối chính sách với nguồn lực tài chính, nâng cấp năng lực con người, và thúc đẩy một nền kinh tế đổi mới thực sự thay vì chờ đợi hậu thuẫn từ bên ngoài.

Chỉ khi làm được điều đó, tăng trưởng Việt Nam sẽ bền vững hơn và ít phụ thuộc vào các xung lực bên ngoài, đúng nghĩa của một nền kinh tế tự cường.