Gửi bình luận
Kết quả khảo sát tình hình doanh nghiệp quý 3/2025 cho thấy hầu hết các doanh nghiệp ổn định với số đơn vị tăng doanh thu chiếm 30%, cao hơn đáng kể số doanh thu giảm chỉ chiếm 26%.
Tuy nhiên, do một số khó khăn từ việc gia tăng chi phí đầu vào làm cho lợi nhuận giảm chiếm đa số 41%, trong khi mức tăng chỉ là 26%, báo cáo tình hình hoạt động của doanh nghiệp từ Hiệp hội Thành phố Hồ Chí Minh (HUBA) cho biết.
Mặc dù vậy, theo ông Nguyễn Phước Hưng, Phó Chủ tịch Thường trực HUBA, niềm tin của doanh nghiệp cho kỳ kinh doanh tiếp theo luôn đạt ở mức cao, chiếm tới 63%, điều này phản ánh tác động tích cực từ chính sách đầu tư công và hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân của Nhà nước.
Bên cạnh đó, cộng đồng doanh nghiệp cũng đánh giá cao về môi trường kinh doanh của Thành phố với tỷ lệ tích cực đạt 52%. Mặc dù vậy, phản ánh tình hình giải quyết hồ sơ sau sáp nhập địa giới hành chính chưa tốt, với điểm đánh giá chậm chạp hơn chiếm tới 41%. Điều này cho thấy hệ thống cần thời gian để thích nghi, vận hành...
Chi tiết theo các ngành kinh tế, các ngành liên quan đến xây dựng, bất động sản có nhiều triển vọng phục hồi và phát triển nhờ hưởng lợi từ "Bộ tứ trụ cột Nghị quyết" về phát triển kinh tế tư nhân, khoa học công nghệ, cải cách thủ tục hành chính và hội nhập quốc tế và chính sách đẩy mạnh đầu tư công của Nhà nước,. Cụ thể: công nghiệp và xây dựng tăng 8,55%, nông - lâm - thủy sản tăng 3,83%, xuất khẩu điện tử, máy tính, linh kiện và công nghiệp chế biến - chế tạo tăng ở mức cao trên mức 10%... Trong khi đó, hoạt động kinh doanh của một số ngành nghề truyền thống, thâm dụng lao động bị thu hẹp, như các ngành dệt may, da giày, đồ gỗ và nội thất,...
Cụ thể, ngành chế biến lương thực thực phẩm, giá thực phẩm trong nước cao hơn nhiều so với hàng nhập khẩu. Giá cả thịt heo trong nước đắt hơn hàng ngoại hàng chục phần trăm do chi phí thức ăn chăn nuôi cao, chăn nuôi nhỏ lẻ, công nghệ lạc hậu. Do đó, nghành này đối diện với khó khăn là nguồn nguyên liệu thiếu bền vững vì phần lớn vẫn mua qua thương lái, liên kết trực tiếp với vùng nguyên liệu còn hạn chế. Trong khi đó, các doanh nghiệp trong ngành than phiền về việc khó tiếp cận vốn ưu đãi để đầu tư sản xuất xanh; thiếu nhân lực chất lượng cao trong chế biến, quản trị chuỗi cung ứng.
Bên cạnh đó, cộng đồng doanh nghiệp đang lo ngại về những rủi ro đang hiện hữu. Trước hết là vấn đề tỷ giá đang có chiều hướng tăng cao, từ 25.000 lên 26.500 đồng /USD trong vòng 1 năm từ tháng 9/2024 đến tháng 9/2025, làm gia tăng nợ phải trả cho các doanh nghiệp, gây khó cho doanh nghiệp nhập khẩu và làm cho giá cả hàng hóa, nguyên vật liệu nhập khẩu bị đẩy lên cao, tương đương 6% trong vòng 1 năm qua. Đây có thể sẽ là nhân tố đẩy chi phí đầu tư công và giá thành các dự án đầu tư vuột khỏi kế hoạch ban đầu.
Ngoài ra, sự thiếu ổn định của thị trường bất động sản, giá bán căn hộ chung cư cao vượt quá khả năng chi trả của đa số người lao động, kèm theo nghĩa vụ trả nợ trái phiếu nặng nề của khối này cũng góp phần làm cho các chỉ số an toàn trở nên mong manh, khi tổng giá trị trái phiếu đến hạn trong nửa cuối năm 2025 ước đạt 131.601 tỷ đồng, trong đó riêng trái phiếu bất động sản chiếm 69.970 tỷ đồng, tương đương 53% tổng khối lượng đáo hạn.
Đối với khu vực doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh, hầu hết đang đối diện với các khó khăn đáng kể. Sự canh tranh khốc liệt với thương mại điện tử, kèm theo sự thay đổi thói quen mua hàng của người tiêu dùng làm cho các sạp chợ và cửa hàng, cửa hiệu truyền thống đóng của hàng loạt. Bên cạnh đó, chính sách nhà nước siết chặt hàng gian, hàng giả và quy định hóa đơn bán hàng, kê khai thuế là những thay đổi đột ngột mà người lớn tuổi, người ít hiểu biết về nghiệp vụ kế toán, công nghệ khó thích ứng. Do đó, số doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tạm ngừng kinh doanh có thời hạn tăng cao, trên 10% so với cùng kỳ năm trước; Bình quân một tháng có gần 20 nghìn doanh nghiệp quyết định rút lui khỏi thị trường. Bên cạnh đó, còn khá nhiều doanh nghiệp không còn hoạt động nhưng chưa hoàn thành thủ tục giải thể, phá sản và rất nhiều hộ kinh doanh, thương nhân đã trả mặt bằng, đóng cửa chờ xem xét.
Nhìn chung, hầu hết các nghành nghề đều phản ánh khó do sức ép quốc tế từ chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ (áp 20% với hàng xuất trực tiếp, 40% với hàng trung chuyển qua Việt Nam từ nước thứ ba, nhất là những mặt hàng sử dụng nguyên liệu hoặc linh kiện từ Trung Quốc.) tác động mạnh đến xuất khẩu các ngành chủ lực của Việt Nam. Đống thời, vấn đề phức tạp của các thủ tục hành chính đã kiến nghị từ lâu vẫn chưa được giải quyết. Cụ thể là các quy định trong dự thảo văn bản quy phạm pháp luật về ngành thực phẩm đang được Bộ Y tế đang xây dựng chưa phù hợp thực tiễn và thông lệ quốc tế, nguy cơ ảnh hưởng đến hoạt động SXKD của doanh nghiệp, nhưng không thấy rõ mức độ cải thiện an toàn thực phẩm.
Tổng hợp các kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, gồm: Hỗ trợ vốn tín dụng, giảm lãi suất: chiếm 50%; Đẩy mạnh kích cầu đầu tư và tiêu dùng: chiếm 55%; Giảm các loại thuế, phí, BHXH, phí công đoàn: chiếm 55%; Phát triển cơ sở hạ tầng giao thông và hạ tầng khác: chiếm 29%; Nhanh chóng giải quyết các kiến nghị hợp lý của doanh nghiệp: chiếm 45%; Kiến nghị khác: chiếm 5%.
Như vậy, các vấn đề doanh nghiệp ưu tiên hàng đầu trong kiến nghị vẫn nằm ở tiếp cận vốn, lãi suất, thuế và phí. Ông Hưng nhấn mạnh, kết quả tổng hợp các kiến nghị của doanh nghiệp, từ phía HUBA, trên thực tế khảo sát và khó khăn hơn so với nhiều Sở, ngành có số liệu cụ thể và dễ dàng xác định về tăng trưởng của doanh nghiệp. Tuy nhiên, cũng trên cơ sở tiếp cận khảo sát nên nắm sát tâm tư của doanh nghiệp hơn.
Chi tiết về các kiến nghị, liên quan đến chính sách thuế, đáng chú ý có 3 vấn đề nổi bật được doanh nghiệp tâm tư.
Thứ nhất, vấn đề tạm hoãn xuất cảnh do nợ thuế. Theo quy định Điều 124 Luật quản lý thuế, “cá nhân là người đại diện pháp luật của người nộp thuế phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của doanh nghiệp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế trước khi xuất cảnh và có thể bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật về xuất cảnh, nhập cảnh”.
Lãnh đạo HUBA cho biết thực tiễn về biện pháp tạm hoãn xuất cảnh đột ngột ảnh hưởng lớn đến các giao dịch, hợp đồng, thương mại và uy tín của doanh nghiệp.
Do đó, đề xuất chỉ áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh khi có bằng chứng chắc chắn là người đại diện pháp luật đã nhận được thông báo của cơ quan thuế.
Thứ hai, về vấn đề thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do nợ thuế. Theo quy định tại Điều 125 Luật quản lý thuế, cưỡng chế thuế bao gồm: “g) Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề.”
Thực tiễn cho thấy việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp ảnh hưởng rất lớn tới sự tồn tại của doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp tới người lao động, cổ đông, khách hàng....
Do đó đề xuất chỉ áp dụng biện pháp thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp sau khi có bản án có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
Thứ ba, về vấn đề phạt vi phạm về hóa đơn. Theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP, thời điểm lập hóa đơn đối với bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ là thời điểm chuyển giao hàng hóa, hoàn thành dịch vụ (hoặc ứng trước tiền dịch vụ). Đồng thời, Nghị định 125/2020 quy định phạt tiền đến 5.000.000 đồng đối với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm nhưng không dẫn đến chậm thực hiện nghĩa vụ thuế.
Thực tiễn việc lập hóa đơn ngay khi bán hàng (hoặc thu tiền) là rất khó khăn, đăc biệt với chủ hàng lớn tuổi, các đơn vị bán hàng ở nhiều điểm rải rác hoặc thu tiền dịch vụ vào ngày cuối tuần, ngày lễ, do đó khả năng bị phạt là rất cao.
Vì vậy, đề xuất: Sửa đổi quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP, theo đó thời điểm lập hóa đơn là 3 ngày làm việc kể từ khi hoàn thành bàn giao hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ (hoặc ứng trước tiền dịch vụ). Việc này không ảnh hưởng tới thực hiện nghĩa vụ thu vì tiền thuế được kê khai, nộp thuế theo hàng tháng/quý. Điều này cũng tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh mới dễ dàng sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai thuế.
