Gửi bình luận
Trung Quốc đang tận dụng Quỹ tiết kiệm nhà ở trị giá hàng nghìn tỷ USD để hỗ trợ thị trường bất động sản và giảm bớt áp lực cho vay của ngân hàng.
Trong nỗ lực vực dậy ngành bất động sản, Trung Quốc đang huy động nguồn vốn trị giá 10,9 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 1,5 nghìn tỷ USD) từ Quỹ tiết kiệm nhà ở – một chương trình Nhà nước lâu đời nhưng từng bị đánh giá thấp – nhằm hỗ trợ thị trường.
“Đây là một trong những chính sách tiên phong trong việc ổn định thị trường nhà ở. Khi áp lực kéo dài đè nặng lên thị trường, nhiều chính quyền địa phương đã dựa vào cơ chế này để giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân”, bà Trần Văn Tĩnh, Giám đốc nghiên cứu tại China Index Holdings, nhận định.
Trong bối cảnh các ngân hàng ngày càng thận trọng với lĩnh vực này, Quỹ tiết kiệm nhà ở đang nổi lên như một kênh tài trợ thay thế ngày càng quan trọng đối với người mua nhà.
Quỹ này đã vượt mặt các ngân hàng trong việc cấp phát các khoản vay thế chấp, với dư nợ đạt 8,1 nghìn tỷ nhân dân tệ vào cuối năm 2024.
Được xây dựng dựa trên mô hình của Singapore cách đây ba thập kỷ, Quỹ tiết kiệm nhà ở yêu cầu người lao động và người sử dụng lao động cùng đóng góp hàng tháng. Số tiền tích lũy này sau đó được sử dụng để cung cấp các khoản vay mua nhà, thường có lãi suất ưu đãi hơn so với ngân hàng.
Không giống như các ngân hàng thương mại đang bị giới hạn bởi tỷ lệ an toàn vốn và áp lực lợi nhuận, Quỹ tiết kiệm nhà ở sở hữu nguồn lực tài chính dồi dào. Với gần 180 triệu người lao động và doanh nghiệp đang đóng góp, tổng số tiền tích lũy của quỹ tính đến cuối năm 2024 đã lên tới 10,9 nghìn tỷ nhân dân tệ – cao hơn đáng kể so với tổng dư nợ cho vay của quỹ.
Trước đây, việc sử dụng quỹ tiết kiệm này gặp nhiều rào cản. Người dân thường phải vay hỗn hợp – vay ngân hàng là chủ yếu, cộng thêm khoản nhỏ từ quỹ. Số tiền vay từ quỹ bị giới hạn dựa trên số dư đóng góp, tình trạng hôn nhân, và người dân thường không được phép dùng tiền trong quỹ để trả tiền đặt cọc.
Tuy nhiên, kể từ năm 2023, làn sóng nới lỏng quy định đã lan rộng. Tính đến giữa năm 2025, ít nhất 50 thành phố và đô thị trên toàn Trung Quốc đã điều chỉnh các điều kiện vay: từ tăng hạn mức, kéo dài thời hạn trả nợ, cho đến cho phép sử dụng tiền trong quỹ để trả trước.
Đáng chú ý, Thâm Quyến – thành phố có giá bất động sản cao nhất nước – trong tuần này đã cho phép người dân rút tiền quỹ để thanh toán tiền cọc. Đây là bước đi tiếp nối gói hỗ trợ lớn hồi tháng 3, trong đó hạn mức vay được nâng gần gấp đôi so với năm ngoái.
Việc sử dụng quỹ đã tăng vọt. Tại Bắc Kinh, tỷ trọng các khoản vay mua nhà được tài trợ bởi quỹ đã tăng lên 33% trong năm 2024, so với 29,4% vào năm 2020.
Theo số liệu từ Bloomberg và Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, lãi suất vay thế chấp từ quỹ tiết kiệm này hiện thấp hơn lãi suất ngân hàng ở Trung Quốc tới 0,9 điểm phần trăm – một lợi thế không nhỏ trong giai đoạn thu nhập người dân còn bị ảnh hưởng tiêu cực bởi nền kinh tế tăng trưởng chậm.
Các ngân hàng, vốn là lực lượng tài trợ chủ lực trong suốt thời kỳ Trung Quốc kích thích kinh tế, đang dần giảm bớt cho vay trong lĩnh vực nhà ở. Dư nợ cho vay mua nhà qua hệ thống ngân hàng giảm 1,3% trong năm 2024 – lần sụt giảm đầu tiên trong nhiều năm – trong khi dư nợ từ Quỹ tiết kiệm nhà ở lại tăng 3,4%.
Thị trường bất động sản Trung Quốc vẫn chật vật. Theo Bloomberg Intelligence, doanh số bán hàng của 100 chủ đầu tư lớn nhất Trung Quốc dự kiến sẽ giảm ít nhất 10% trong năm nay, xuống còn khoảng 3,4 nghìn tỷ nhân dân tệ – chưa bằng một phần ba mức đỉnh năm 2020.
Trong tháng 5, doanh số của Country Garden – một trong những “đại gia” bất động sản từng dẫn đầu thị trường – đã giảm tới 28%, cho thấy niềm tin người tiêu dùng vẫn chưa thể phục hồi, bất chấp hàng loạt chính sách kích thích từ trung ương đến địa phương.
Ngân hàng trung ương nước này gần đây tiếp tục hạ lãi suất đối với khoản vay từ Quỹ tiết kiệm nhà ở, đưa mức lãi suất xuống thấp hơn lãi suất vay ngân hàng khoảng 2,85%. Mức giảm lãi này có thể giúp người mua nhà tiết kiệm khoảng 3% chi phí vay.
Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định tác động vẫn còn khiêm tốn. “Đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy chính phủ muốn hành động. Nhưng hiệu quả thực sự sẽ phụ thuộc vào việc thực thi chính sách và sự cải thiện của triển vọng kinh tế nói chung”, ông Lưu Giới Kỳ, chuyên gia phân tích tại UOB Kay Hian, đánh giá.
