Ukraine và nỗi lo thảm họa nhân đạo mùa đông

CẨM ANH• 23/11/2022 04:00

Người dân tại khu vực phía Nam và phía Đông của Ukraine đang dần bị đẩy đến giới hạn khi mùa đông khắc nghiệt đang dần đến.

>>Chiến sự Nga- Ukraine: Cảnh báo rò rỉ hạt nhân từ Zaporizhzhia

Một trạm biến áp Ukraine bị trúng tên lửa ngày 22/10. Ảnh: Reuters.

Cuộc sống hàng ngày đã trở thành một bài kiểm tra sự sống còn đối với nhiều người dân Ukraine khi những nhu yếu phẩm cơ bản như nước, thực phẩm và thuốc men trở nên khan hiếm trong bối cảnh Nga tiếp tục tấn công các cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng của nước này. Ước tính, khoảng 10 triệu người ở Ukraine hiện không có điện do các cuộc tấn công của Nga vào các cơ sở năng lượng trong những tuần gần đây.

Khi mùa đông bắt đầu, với thời gian ban ngày giảm dần và nhiệt độ giảm mạnh xuống mức thấp -20 độ C (-4 độ F), các quan chức Ukraine đang cảnh báo về tình trạng thiếu năng lượng và nhiệt trên diện rộng.

Hiện nay, Ukraine đang tiến hành cắt điện luân phiên để tránh tình trạng quá tải gây hư hỏng hệ thống điện. Người dân Ukraine cũng được kêu gọi phải sử dụng năng lượng tiết kiệm hơn, hạn chế ra ngoài để tránh bị lạnh và dự trữ đồ sưởi ấm cho một mùa đông dài đang đến.

Ông Serhiy Kovalenko, Giám đốc điều hành của công ty điện lực Ukraine Yasno, cho biết trên Facebook: “Tôi muốn mọi người hiểu rằng, người dân Ukraine rất có thể sẽ phải sống trong tình trạng mất điện kéo dài cho đến ít nhất là cuối tháng 3”.

Ông nói thêm: “Mặc dù cũng có những dự báo khác nhau về tình hình này, nhưng chúng hoàn toàn phụ thuộc vào các cuộc tấn công của Nga. Kịch bản tốt nhất là không có cuộc tấn công mới nào vào lưới điện. Sẽ vẫn có sự cố mất điện, nhưng chỉ xảy ra trong thời gian ngắn, giúp các kỹ sư có thể khôi phục lưới điện trong thời gian sớm nhất". Tuy nhiên, ông Kovalenko cũng lưu ý rằng, trong trường hợp xấu nhất, mạng lưới điện của Ukraine sẽ bị hư hại nghiêm trọng.

Ông Hans Kluge, Giám đốc khu vực châu Âu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cảnh báo "Mùa đông này sẽ xoay quanh vấn đề sinh tồn. Hàng triệu người Ukraine sẽ đối mặt với tình trạng đe dọa tính mạng trong mùa đông này".

Ông Hans Kluge đã lên án những cuộc tấn công tên lửa nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng Ukraine đang gây tác động đến hệ thống y tế và sức khỏe người dân. Quan chức WHO cảnh báo khoảng hai đến ba triệu người dân Ukraine có thể phải rời bỏ nhà cửa để tìm nơi sưởi ấm, trú ẩn an toàn và sẽ đối mặt với nhiều thách thức y tế đặc biệt.

Marysia Zapasnik, Giám đốc Ủy ban Cứu hộ Quốc tế của Ukraine cho biết: “Nếu xảy ra tình trạng mất điện quy mô lớn trong thời gian dài, chúng tôi sẽ không có đủ nguồn lực để cung cấp cho những người gặp khó khăn sự hỗ trợ mà họ cần. Tình hình thảm họa nhân đạo sẽ trở nên tồi tệ hơn nhiều so với hiện tại".

>>Chiến sự Nga- Ukraine: Nga thay đổi chiến thuật cho mùa đông

Thị trưởng Kiev Vitaly Klitschko (phải) cùngTổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier (trái) tại hiện trường một vụ không kích thủ đô, ngày 25/10. Ảnh: AFP.

Thị trưởng Kiev Vitaly Klitschko (phải) cùng Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier tại hiện trường một vụ không kích Kiev, ngày 25/10. Ảnh: AFP.

Có thể thấy, các cuộc tấn công có chủ đích của Nga vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine đang gây ra những xáo trộn mạnh mẽ.

Các chuyên gia quan sát đều cho rằng, những cuộc pháo kích được thực hiện bài bản và gây ra sự phá hủy đến mức các quan chức Ukraine và phương Tây cho rằng chúng được chỉ định bởi các chuyên gia về hệ thống điện, những người biết rõ các mục tiêu nào sẽ gây ra tổn thất tối đa cho mạng lưới điện của Ukraine. Điều này nhằm gây sức ép buộc Kiev nhanh chóng trở lại bàn đàm phán.

Bên cạnh đó, ông Artur Lorkowski, Giám đốc Cơ quan Thư ký Cộng đồng Năng lượng có trụ sở tại Vienna nhận định, mục tiêu khác của Nga khi nhắm vào các cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng là làm suy yếu khả năng cung ứng hậu cần của Ukraine. "Đây là một cách thức hoàn toàn khác biệt khi Nga nhắm vào các cơ sở hạ tầng. Trong bối cảnh chiến sự gia tăng và sức ép phải sửa chữa hàng loạt các cơ sở hạ tầng năng lượng, Ukraine sẽ không có đủ lực lượng dự bị cần thiết để chi viện cho tiền tuyến. Nga đã "vũ khí hóa" mùa đông để tấn công Ukraine", chuyên gia này cho biết.

Trước mắt, chính quyền Tổng thống Biden cho biết Mỹ đang làm việc với Ukraine cùng các đối tác khu vực để vạch ra các biện pháp nhằm tăng cường các nguồn năng lượng thay thế cho Ukraine khi mùa đông tới gần. Ba Lan đã trình lên Ủy ban châu Âu danh sách các nhu cầu về cơ sở hạ tầng cấp bách nhất của Ukraine.

Giới chức Kiev cũng chuẩn bị hơn 1.000 điểm sưởi công cộng, đề phòng thảm họa nhân đạo mùa đông, khi hệ thống năng lượng liên tục bị Nga tập kích. Ủy viên về năng lượng của EU Kadri Simson cũng nói thêm, EU đang nghiên cứu các phương án để hỗ trợ lĩnh vực năng lượng Ukraine. Bà kêu gọi các công ty nước ngoài nên ưu tiên cung cấp các linh kiện năng lượng cho nước này.