Gửi bình luận
Phần lớn các đối tác thương mại của Mỹ đã kiềm chế các mức thuế trả đũa, giúp nền kinh tế toàn cầu tránh khỏi một cuộc chiến thương mại quy mô toàn cầu.
Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đang thắng trong cuộc chiến thương mại mà ông khởi xướng sau khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1/2025, khi buộc các đối tác thương mại lớn phải nhượng bộ, thu hẹp thâm hụt thương mại, và mang về cho ngân khố liên bang hàng chục tỷ USD mỗi tháng.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản đáng kể, bao gồm việc các đối tác thương mại có thực hiện đúng cam kết về đầu tư và mua hàng hay không, mức độ mà thuế quan sẽ đẩy lạm phát tăng lên hoặc kìm hãm nhu cầu và tăng trưởng...
Vào ngày nhậm chức, mức thuế quan hiệu dụng của Mỹ chỉ khoảng 2,5%. Kể từ đó, con số này đã tăng vọt lên khoảng 17–19% theo nhiều ước tính khác nhau. Hội đồng Đại Tây Dương dự báo mức này sẽ tiến gần 20%, cao nhất trong vòng một thế kỷ, khi các mức thuế mới cao hơn bắt đầu có hiệu lực.
Người tiêu dùng Mỹ tỏ ra kiên cường hơn dự kiến, nhưng một số dữ liệu gần đây cho thấy thuế quan đã bắt đầu tác động tới việc làm, tăng trưởng và lạm phát.
Josh Lipsky, Trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế tại Atlantic Council cho biết: “Ông Trump đang tăng thuế đối với phần còn lại của thế giới và tránh được một cuộc chiến thương mại trả đũa dễ dàng hơn chính ông dự đoán, nhưng câu hỏi lớn hơn là điều đó tác động thế nào tới kinh tế Mỹ.”
Trong khi đó, Michael Strain, Giám đốc nghiên cứu chính sách kinh tế tại Viện Doanh nghiệp Mỹ nhận định, xét về địa chính trị, Tổng thống Trump rõ ràng đang giành được hàng loạt nhượng bộ từ các quốc gia khác, nhưng xét về kinh tế, ông ấy không thắng trong cuộc chiến thương mại. Điều chúng ta đang thấy là ông ấy sẵn sàng gây tổn hại kinh tế cho người Mỹ hơn là các nước khác sẵn sàng gây cho chính họ.
Bà Kelly Ann Shaw, từng là Cố vấn thương mại Nhà Trắng trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump và hiện là đối tác tại Akin Gump Strauss Hauer & Feld, cho rằng nền kinh tế Mỹ vẫn mạnh và thị trường chứng khoán gần mức cao kỷ lục hỗ trợ một chiến lược thuế quan quyết liệt hơn của ông Trump.
Nhưng bà lưu ý rằng các chính sách thuế quan, cắt giảm thuế, gỡ bỏ quy định và thúc đẩy sản xuất năng lượng của Tổng thống Mỹ sẽ cần thời gian để phát huy hiệu quả.
Ngoài các thỏa thuận thương mại với một số đối tác, nhiều động thái thuế quan của ông Trump mang tính thất thường. Hôm thứ Tư, ông tăng áp lực lên Ấn Độ khi tăng mức thuế đối với hàng hóa từ nước này lên 50% (từ 25%) vì lý do Ấn Độ nhập khẩu dầu từ Nga. Mức thuế tương tự sẽ áp cho hàng hóa từ Brazil. Thụy Sĩ cũng đối mặt với mức thuế 39% sau khi một cuộc trao đổi giữa lãnh đạo nước này.
Ryan Majerus, một luật sư thương mại từng làm việc trong cả chính quyền Trump đầu tiên và chính quyền Biden, cho rằng những gì đã công bố tới nay vẫn chưa giải quyết được các vấn đề thương mại tồn tại lâu dài, mang tính chính trị khiến giới hoạch định chính sách Mỹ đau đầu hàng thập kỷ. Để đạt được điều đó, có thể cần hàng tháng, nếu không phải hàng năm.
Ông cũng lưu ý rằng các thỏa thuận này thiếu cơ chế thực thi cụ thể cho các khoản đầu tư lớn đã công bố, bao gồm 550 tỷ USD cho Nhật Bản và 600 tỷ USD cho EU.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen bị chỉ trích sau khi đồng ý mức thuế 15% trong một cuộc gặp bất ngờ với Tổng thống Trump tại Scotland tháng trước, mà gần như không đổi lại được gì đáng kể.
Thỏa thuận này gây thất vọng cho ngành sản xuất rượu vang và nông dân, vốn mong mức thuế 0%. Francois-Xavier Huard, Chủ tịch Liên đoàn ngành sữa quốc gia Pháp (FNIL), cho biết mức thuế 15% vẫn tốt hơn so với mức 30% từng bị ông Trump đe dọa, nhưng vẫn khiến nông dân sữa thiệt hại hàng triệu euro.
Các chuyên gia châu Âu cho rằng động thái của bà Leyen đã tránh được mức thuế cao hơn, hạ nhiệt căng thẳng với ông Trump, ngăn nguy cơ áp thuế cao hơn lên chất bán dẫn, dược phẩm và ô tô, đồng thời đưa ra các cam kết phần lớn mang tính biểu tượng về việc mua 750 tỷ USD hàng hóa chiến lược của Mỹ và đầu tư hơn 600 tỷ USD. Việc thực hiện các cam kết này sẽ phụ thuộc vào từng quốc gia thành viên EU và doanh nghiệp.
Các quan chức Mỹ khẳng định Tổng thống Trump có thể tái áp mức thuế cao hơn nếu ông tin rằng EU, Nhật Bản hoặc các nước khác không thực hiện đúng cam kết. Nhưng chưa rõ điều này sẽ được giám sát ra sao.
Cuối cùng, cơ sở pháp lý cho các mức thuế mà ông Trump đơn phương áp đặt đang đối mặt với thách thức pháp lý. Nhóm luật sư của ông bị chất vấn gay gắt tại tòa phúc thẩm về cách ông sử dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế năm 1977 (IEEPA) để biện minh cho thuế quan. Vụ việc dường như sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao phân xử.
