Vì sao Mỹ bất an trước thỏa thuận Trung Quốc- Solomon?

>> Trung Quốc và những quân cờ cản Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương

Trung Quốc và Solomon mới đây đã đạt được thỏa thuận an ninh, theo đó tàu thuyền Trung Quốc được phép tiếp tế hậu cần, dừng chân và quá cảnh tại quần đảo trên Thái Bình Dương.

Bên cạnh đó, Solomon cũng có thể yêu cầu Bắc Kinh đưa vũ trang, binh sĩ và lực lượng hành pháp đến quốc đảo để thực hiện nhiệm vụ nhân đạo hoặc an ninh. Ngoài ra, Trung Quốc được phép triển khai “lực lượng thích hợp” để bảo vệ lợi ích của nước này tại Solomon.

Thỏa thuận này là bước tiến ngoại giao “phá vòng vây” rất đáng kể của Trung Quốc cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng dù Solomon cách rất xa Trung Quốc đại lục, gần phía Nam Thái Bình Dương.

Môi trường Biển Đông ngày càng ngột ngạt, Trung Quốc không dễ “một mình một ngựa” sau khi Nhà trắng tuyên bố chiến lược “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hồi tháng 2 vừa qua; liên kết với Austrailia, Anh, thành lập AUKUS; nâng cấp bộ tứ QUAD cùng với Ấn Độ, Nhật Bản và Australia.

Trong những năm gần đây, mối quan hệ giữa Trung Quốc với các đảo quốc Thái Bình Dương như Vanuatu, Fiji, Papua New Giunea luôn khiến chính phủ Australia lo ngại. Do đó, Canbera nhanh chóng hạt nhân hóa hải quân thông qua cơ chế hợp tác AUKUS.

Thỏa thuận với Solomon giúp hải quân Trung mở rộng tầm hoạt động xa hơn về phía Nam, ít nhất đảo quốc Thái Bình Dương đóng vai trò tiếp liệu, tránh trú cho hải quân Bắc Kinh. Đồng thời, đây cũng là câu trả lời với Mỹ và đồng minh.

Với những điều khoản được tiết lộ - rất rõ ràng, lực lượng quân sự Trung Quốc sẽ có mặt tại căn cứ Solomon, mọi chiến dịch của Mỹ và đồng minh ở khu vực phải xem xét lại. Ví dụ, khi xung đột vũ trang xảy ra, Bắc Kinh có thể gây áp lực lên Australia.

Đồng thời, Trung Quốc đã tạo ra lớp phòng vệ từ xa, gián tiếp ngăn chặn Mỹ can thiệp vào Đài Loan cũng như điều động tàu bè trên Thái Bình Dương. Thực tế, Mỹ cũng xây dựng rất nhiều căn cứ quân sự ở khu vực này.

Phát ngôn viên Ngũ Giác Đài John Kirby nói: “Chúng tôi tin rằng việc ký kết thỏa thuận như vậy có thể làm gia tăng bất ổn ở Quần đảo Solomon và có thể tạo tiền lệ đáng lo ngại cho khu vực”.

Solomon sở hữu nền kinh tế không đáng kể, dựa vào 3 lĩnh vực chính là đánh bắt hải sản, xuất khẩu dừa và ca cao. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất, ưu đãi đến 97% hàng hóa nhập khẩu từ quần đảo này.

Ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc tại Nam Thái Bình Dương không hề nhỏ, theo Viện nghiên cứu Lowy, hiện có đến 6 quốc gia lân cận Solomon được các ngân hàng Trung Quốc cho vay 6 tỷ USD, tương đương 21% GDP toàn khu vực.

Các chuyên gia Mỹ và Australia phân tích rằng, Trung Quốc dùng tiền để đẩy các đảo quốc Nam Thái Bình Dương vào “bẫy nợ”, qua đó nắm lợi thế khi đàm phán hợp tác, một trong những viễn cảnh có thể xảy ra là thiết lập các căn cứ quân sự trong khu vực.

Không ngâu nhiên, Washington rất sốt sắng với thỏa thuận Trung Quốc – Solomon. Nhà trắng lập tức điều đặc phái viên đến quần đảo này, sẽ mở lại đại sứ quán ở đây; đồng thời chính phủ Australia trưng ra gói đầu tư hạ tầng 1,5 tỷ USD.