Việt Nam cần 368 tỷ USD để đạt phát thải ròng bằng “0”

>> Thúc đẩy công trình xanh: Việt Nam sẽ hiện thực hóa cam kết tại COP26

Tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc năm 2021 (COP26), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cam kết Việt Nam đạt phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050, giảm phát thải khí mê-tan 30% vào năm 2030, giảm dần và loại bỏ điện than trong giai đoạn 2030-2040, bảo vệ rừng.

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, đây là một tuyên bố có phần gây sửng sốt, bởi lẽ không nhiều nước trên thế giới dám đưa ra cam kết với thời hạn gấp rút như vậy, kể cả những cường quốc với tiềm lực cực kỳ lớn. Một nước lớn như Ấn Độ cũng chỉ cam kết một cách dè dặt đến năm 2070, còn Trung Quốc chỉ dám ước tính đạt Net Zero vào năm 2060.

Thách thức Net Zero

Ông Nguyễn Đăng Ngọc, Phó Tổng Giám đốc VCCORP nhận định, muốn Việt Nam đạt được Net Zero vào năm 2050, tất cả chúng ta đều hiểu nỗ lực không chỉ đến từ Chính phủ, mà phải đến từ rất nhiều tổ chức, cá nhân, trên khắp Việt Nam, đồng thời phải huy động được sự hỗ trợ từ cả quốc tế. Tuy nhiên, ông Ngọc cũng cho rằng, chính mục tiêu siêu thách thức đó lại là cơ hội cho sự kết nối, huy động tâm huyết, trí tuệ, sức mạnh của những người tài trên khắp Việt Nam cùng chung tay giải bài toán lớn của đất nước. Nhìn từ góc độ này, Net Zero lại trở thành một mục tiêu truyền cảm hứng rất lớn.

Ông Trần Hoài Nam, Phó Tổng Giám đốc HDBank cho rằng, các thách thức hiện hữu với Việt Nam trong tiến trình chuyển đổi xanh là rất lớn, trong đó có hai điểm chính. Về nguồn vốn, theo World Bank, đến năm 2040, Việt Nam sẽ cần 368 tỷ USD để đạt NET ZERO, nhưng theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, dư nợ tín dụng xanh của Việt Nam đến 30/6/2023 chỉ đạt gần 528,3 nghìn tỷ đồng. Mặt khác, nguồn vốn tài chính quốc tế cho phát triển xanh đã không còn rẻ nữa.

“Hiện nay lãi suất của FED, các nước châu âu ở mức rất cao, cao hơn Việt Nam, chưa bao giờ có tình cảnh như hiện nay” - ông Nam chia sẻ.

Một thách thức nữa theo ông Nam là năng lực đổi mới với phát triển xanh. Trong đó, bao gồm hạ tầng và các điều kiện sản xuất; Đào tạo đội ngũ nhân lực và người lao động; Các chuẩn mực quản trị điều hành, chuẩn mực công bố thông tin. Điều này dẫn đến quá trình chuyển đổi không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng, đặc biệt là về nguồn vốn đầu tư và hoạt động vận hành.

Tuy nhiên, luôn có cơ hội đi cùng những thách thức. Theo ông Trần Hoài Nam, Việt Nam có thể tiếp cận những nguồn vốn ưu đãi. Nhiều định chế tài chính lớn trên thế giới cùng các ngân hàng thương mại Việt Nam đã cam kết, hỗ trợ và không ngừng nâng hạn mức nguồn tài trợ tín dụng xanh.

Chuyển đổi xanh cũng sẽ giúp giảm thiểu chi phí trong tương lai và thực thi các vấn đề về môi trường và phát triển bền vững, giúp doanh nghiệp thăng hạng tín nhiệm, thu hút vốn đầu tư vào doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tái cơ cấu hoạt động sản xuất, nguồn nhân lực và năng suất lao động, các chuẩn mực quản trị điều hành.

Từ đó, doanh nghiệp tăng cường năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, đặc biệt các thị trường yêu cầu có chứng chỉ xanh, nâng cao hiệu quả hoạt động.

>> COP26 và niềm tin phát triển bền vững

Chung tay chuyển đổi xanh

Quá trình chuyển đổi xanh đã và đang được nhiều doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực thực hiện trong nhiều năm vừa qua.

Bà Lâm Thuý Nga, Giám đốc toàn quốc Khối khách hàng doanh nghiệp lớn Ngân hàng HSBC Việt Nam cho biết, sau khi Thủ tướng công bố tại COP26, HSBC đã có tham vọng hỗ trợ thu xếp đến 12 tỷ USD tài trợ phát triển bền vững cho Việt Nam. Sau thời điểm đó, HSBC cũng có hành động phối hợp với cơ quan quản lý, các tổ chức để phối hợp đưa ra chương trình hành động, chia sẻ kinh nghiệm từ thị trường quốc tế. Hiện tại, HSBC đã hỗ trợ thu xếp được khoảng 2 tỷ USD cho thị trường Việt Nam.

Bà Trần Thị Kim Cương, Tổng Giám đốc Manulife Investment Việt Nam cho biết, Manulife có trụ sở chính ở Canada. Và tại Canada, Manulife đã bắt đầu hành động từ lâu, trong đó thúc đẩy trồng cây, mở rộng diện tích rừng. Đến nay, Manulife đã thực hiện trồng được 1,3 tỷ cây với 2,2 triệu hecta trải dài ở các nước. Công ty sẽ tiếp tục làm điều đó, Manulife là một trong những tập đoàn dẫn đầu về việc trồng cây và tiếp tục hoạt động trên phạm vi toàn cầu.

"Tháng 12/2022 tại diễn đàn kinh tế thế giới có chương trình bảo tồn trồng 1.000 tỷ cây trồng để cứu trái đất, Manulife và Prudential cũng đã cam kết tham gia. Tôi nghĩ rằng, khi tất cả tổ chức đóng góp cùng nhau sẽ tạo sự lan toả rất lớn về chuyển đổi xanh. Chúng tôi cũng có chương trình để nhân viên tham gia hoạt động nhặt rác, trồng cây, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động tới biến đổi khí hậu" - Bà Kim Cương chia sẻ.

Một câu chuyện chuyển đổi xanh điển hình khác là Gamuda Land. Ông James Lai Siaw Pin, Tổng giám đốc Gamuda Land nhấn mạnh: “Để kiến tạo như những khu đô thị lý tưởng thì điều đầu tiên phải làm là tôn trọng giá trị vốn có của vùng đất, tôn trọng những cây xanh, hồ nước.. sẵn có ở đấy, và từ đó chúng tôi tạo ra sự kết nối”. Tại Malaysia, Gamuda Land đã có 13 đại dự án. Tại Đông Nam Á, có 2 dự án ở Singapore và 4 dự án ở Việt Nam, ngoài ra có 4 dự án Úc và Anh. Năm 2021, Gamuda Land đã công bố một bản kế hoạch xanh.

Ông James Lai Siaw Pin cho biết, 4 nền tảng của bản Gamuda Green Plan này đều bám sát vào tính bền vững.

Thứ nhất là quy hoạch, thiết kế bền vững, quy trình tuần hoàn. Trong đó, Gamuda Land chú trọng đến hạ tầng giao thông, tích hợp với vận hành và xây dựng, lựa chọn vật liệu thân thiện với môi trường.

Nền tảng thứ hai là đầu tư và phát triển cộng đồng trong doanh nghiệp. Gamuda Land có quỹ, có học viện để hỗ trợ các tài năng trẻ, chúng tôi có các học bổng, các học bổng dành cho các tài năng trẻ. Điều đó thể hiện sáng kiến và tầm nhìn của tập đoàn trong phát triển xanh.

Thứ ba là bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học. Trong đó, Gamuda Land chú trọng về cảnh quan môi trường, về tiết kiệm năng lượng và bảo tồn động vật, thảm thực vật.

Và thứ tư, Gamuda Land nâng cao tính bền vững thông qua số hóa và các kỹ thuật hóa vào dữ liệu và hiệu quả sử dụng dữ liệu.