4.500 tỷ đồng hỗ trợ đào tạo nghề cho người lao động – Vì đâu vẫn “ế”?

Theo thống kê, dịch bệnh COVID-19 bùng phát trở lại từ cuối tháng 4/2021 khiến 12,8 triệu người lao động từ 15 tuổi trở lên bị mất việc làm, nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập. Thực hiện “mục tiêu kép”, vừa phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong trạng thái bình thường mới, ngày 01/7/2021 Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 68/NQ-CP về hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động gặp khó khăn do dịch bệnh COVID-19.

Nghị quyết gồm 12 nhóm chính sách, trong đó, nhóm hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động có mức hỗ trợ kinh phí đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề tối đa 1.500.000 đồng/người lao động/tháng; thời gian hỗ trợ tối đa 6 tháng; tổng kinh phí dự kiến 4.500 tỷ đồng; được triển khai từ ngày 01/7/2021 đến hết ngày 31/12/2022.

Mục tiêu của chính sách được cho sẽ tác động trực tiếp đến người lao động, doanh nghiệp, người sử dụng lao động gặp khó khăn do dịch bệnh COVID-19, phải thay đổi cơ cấu, công nghệ sản xuất. Thế nhưng, sau hơn 3 tháng triển khai, chính sách dường như vẫn “ế” khi có rất ít doanh nghiệp, người sử dụng lao động gửi hồ sơ đề nghị phê duyệt hỗ trợ.

Cụ thể, thông tin với báo chí, Vụ trưởng Vụ Đào tạo Thường xuyên, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) - Đào Trọng Độ cho biết, đến ngày 22/10, hiện mới có 2 địa phương tiếp nhận và phê duyệt kinh phí hỗ trợ cho người sử dụng lao động để tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề duy trì việc làm cho người lao động. Đó là Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) tỉnh Thái Bình phê duyệt quyết định hỗ trợ cho người sử dụng lao động đào tạo bồi dưỡng kỹ năng cho hơn 600 người lao động; Sở LĐTB&XH tỉnh Quảng Bình phê duyệt tiếp nhận hồ sơ của người sử dụng lao động cho gần 800 người lao động, trước đó Sở này đã phê duyệt hỗ trợ cho 1 đơn vị.

Từ thực trạng đã nêu, dư luận không khỏi quan ngại, tại sao một chính sách thiết thực, phù hợp lại không thu hút được sự quan tâm, khi nguồn lao động luôn là vấn đề bức thiết của các doanh nghiệp khi trở lại khôi phục sản xuất trong trạng thái bình thường mới?

Theo Vụ trưởng Vụ Đào tạo Thường xuyên – Đào Trọng Độ, quá trình triển khai thực hiện chính sách vẫn còn một số khó khăn như: Do tình hình dịch bệnh thời gian qua diễn biến phức tạp, các doanh nghiệp tập trung cho công tác phòng chống dịch, tổ chức sản xuất “3 tại chỗ” nên chưa làm hồ sơ thực hiện chính sách hỗ trợ đào tạo; Một số địa phương đã quay lại sản xuất nhưng thiếu lao động; Một số địa phương khi xem xét hồ sơ còn cứng nhắc, yêu cầu người sử dụng lao động cung cấp thêm các hồ sơ, thủ tục ngoài quy định.

“Trong quá trình thực hiện chính sách hỗ trợ đào tạo, một số địa phương gặp khó khăn trong việc xác nhận bảo hiểm xã hội (BHXH), xác nhận hồ sơ. Ví dụ như ở TP. Hồ Chí Minh, phê duyệt ở 1 nơi nhưng doanh nghiệp lại đóng ở chỗ khác, tổ chức đào tạo cho người lao động lại ở một nơi. Một số Sở LĐTB&XH khi tiếp nhận hồ sơ thì băn khoăn trong việc xác định tính xác thực của phương án, cũng như giảm doanh thu, thay đổi cơ cấu, công nghệ”, ông Đào Trọng Độ chia sẻ.

Cũng theo ông Đào Trọng Độ, để đẩy mạnh việc hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề, trong thời gian tới, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp đề nghị các Sở LĐTB&XH phối hợp với các đơn vị liên quan có hướng dẫn chính sách hỗ trợ người sử dụng lao động để đào tạo duy trì việc làm cho người lao động. Trong quá trình tiếp nhận, xử lý hồ sơ của người sử dụng lao động, các địa phương thực hiện theo đúng hướng dẫn tại Quyết định 23/2021/QĐ-TTg và Quyết định số 777/QĐ-LĐTBXH ngày 09/7/2021 của Bộ LĐTB&XH, không làm phát sinh thêm bất cứ thủ tục, hồ sơ nào ngoài danh mục quy định tại Quyết định 23/2021/QĐ-TTg.

“Chỉ có 4 hồ sơ mà người sử dụng lao động phải nộp cho sở LĐTB&XH là: Xác nhận của BHXH; báo cáo giảm doanh thu; báo cáo thay đổi cơ cấu, công nghệ; phương án đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề cho người lao động”, ông Đào Trọng Độ thông tin.

Còn theo một số chuyên gia, việc đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng cho người lao động theo hướng cầu sẽ mang lại hiệu quả và thiết thực, để làm được việc này, các cơ sở Giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp cần phối hợp thống kê xem từng người lao động thiếu các kỹ năng gì. Trên cơ sở bảng thống kê và tổng hợp, sẽ tổ chức lớp học, xây dựng bài giảng cho người lao động theo các kỹ năng thiếu.