Sự khởi đầu của cơn sốt trí tuệ nhân tạo (AI) đã dẫn đến một cuộc chạy đua toàn cầu giữa các quốc gia để xây dựng thêm nhiều trung tâm dữ liệu.
Khu vực Đông Nam Á cũng không ngoại lệ, với hàng tỷ USD được cam kết để xây dựng các trung tâm dữ liệu trong khu vực trong năm nay. Singapore đã mở cửa trở lại để đón các khoản đầu tư mới vào năm 2022, sau khi áp dụng lệnh hoãn xây dựng các trung tâm dữ liệu vào năm 2019.
Mặc dù có lệnh hoãn trong ba năm, quốc gia này vẫn dẫn đầu về tổng công suất là 1,4 gigawatt (GW), và muốn xây dựng thêm 300 megawatt công suất bổ sung. Nhìn chung, Singapore có hơn 70 trung tâm dữ liệu.
Công suất của trung tâm dữ liệu được đo bằng lượng điện tiêu thụ, tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết những hạn chế về không gian và điện năng có thể sẽ hạn chế tốc độ tăng trưởng của Singapore trong lĩnh vực này.
Đặc biệt, Malaysia đã nổi lên như ứng cử viên hàng đầu thách thức sự thống trị của Singapore, nhưng theo các nhà phân tích, Thái Lan đang phát triển nhanh chóng như một đối thủ cạnh tranh tiềm năng. Trong cuộc đua xây dựng nhiều cơ sở lớn hơn để đáp ứng sự bùng nổ trong lĩnh vực AI, liệu Malaysia có thể giữ vững vị trí dẫn đầu ở khu vực Đông Nam Á hay không?
Nhiều ý kiến chỉ ra rằng Malaysia có lợi thế đáng kể so với Thái Lan và Indonesia. Bà Vivian Wong, nhà phân tích cấp cao tại công ty nghiên cứu thị trường DC Byte nhận định rằng Malaysia vượt trội hơn đáng kể so với các nước láng giềng Đông Nam Á.
Bà lưu ý rằng quốc gia này đã đạt được hơn một nửa công suất của Singapore trong khoảng ba năm, với sự tăng trưởng theo cấp số nhân từ Johor, nhờ nhu cầu gia tăng do lệnh hoãn của Singapore. "Điều này đang mở đường cho làn sóng mở rộng trong tương lai", bà cho biết.
Các nhà phân tích của RHB là Jeffrey Tan và Wan Muhammad Ammar Affan cũng lạc quan về triển vọng của Malaysia. Nhóm chuyên gia này dự đoán, quốc gia này sắp trở thành trung tâm dữ liệu lớn nhất trong khu vực ASEAN".
Họ cũng chỉ ra rằng hơn 1 GW nguồn cung dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong hai năm tới, gấp đôi công suất hiện tại của Malaysia. Điều này có nghĩa là lượng trung tâm dữ liệu tiềm năng vào năm 2028 sẽ lớn hơn gấp 10 lần so với những gì ngành công nghiệp Malaysia đã xây dựng trong hai thập kỷ qua, đưa nước này vượt lên trước người láng giềng phía Nam, Singapore.
Các nhà phân tích nói thêm rằng công suất trung tâm dữ liệu của Singapore hiện là lớn nhất ở Đông Nam Á, dự kiến sẽ ổn định ở mức 1,4 GW do tình trạng khan hiếm đất đai và các điều kiện chặt chẽ hơn đối với các công trình xây dựng mới.
Ngoài việc thu hút các gã khổng lồ công nghệ toàn cầu như Microsoft, Google và Amazon cam kết xây dựng các trung tâm dữ liệu tại đây, Malaysia cũng đã thu hút được các khoản đầu tư từ các công ty trong khu vực như ByteDance.
Chính phủ Malaysia cho biết họ đã phê duyệt các khoản đầu tư kỹ thuật số với tổng giá trị là 141,7 tỷ RM (46,8 tỷ đô la Singapore) trong 10 tháng đầu năm nay. Góp phần vào sự lạc quan xung quanh tham vọng trung tâm dữ liệu của Malaysia là các kế hoạch sắp tới cho Khu Kinh tế Đặc biệt Johor-Singapore (JS-SEZ). RHB cho biết, điều này có thể làm nổi bật thêm uy tín của bang Johor ở miền Nam Malaysia như một trung tâm trung tâm dữ liệu.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng các khoản đầu tư đang gây sức ép lên nguồn điện và nước của Malaysia. Vào tháng 11, Johor cho biết họ đã từ chối gần 30% đơn xin xây dựng trung tâm dữ liệu trong năm tháng trước đó. Nguyên nhân là do chính quyền đang cố gắng tập trung vào việc bảo tồn tài nguyên và quản lý ngành để đảm bảo lợi ích tối đa cho nền kinh tế địa phương.
Đây là lý do tại sao một số nhà phân tích coi Thái Lan là đối thủ cạnh tranh của Malaysia, vì nguồn điện dồi dào của nước này có thể đánh bại Malaysia. Morgan Stanley cho biết thị trường điện của Thái Lan, nơi cung đã vượt cầu trong gần một thập kỷ, sẽ thu hút các nhà cung cấp quy mô lớn. Thuật ngữ này ám chỉ các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn như Amazon, Microsoft và Google.
“Thái Lan sở hữu một trong những tỷ lệ năng lượng tái tạo cao nhất ở ASEAN, đạt 20%. Đây là một lĩnh vực trọng tâm quan trọng đối với các công ty quy mô lớn đang tìm cách giảm thiểu carbon”, các nhà phân tích của Morgan Stanley nhận định.
Báo cáo cũng chỉ ra sự thiếu rõ ràng về cách phát triển AI tạo ra có thể ảnh hưởng đến Thái Lan, nơi đã thu hút khoảng 9 tỷ đô la Mỹ đầu tư từ các công ty siêu quy mô để phát triển cơ sở hạ tầng đám mây.
Đồng quan điểm, Macquarie Group cho biết Thái Lan đang trong giai đoạn đầu của cơn sốt trung tâm dữ liệu, khi Malaysia đang phải vật lộn để theo kịp nhu cầu tăng cao.
Xét về số lượng trung tâm dữ liệu, nền kinh tế lớn nhất khu vực này đã đánh bại Singapore với 145 trung tâm. Nước này cũng vượt xa Malaysia và Thái Lan. Nhưng dữ liệu từ DC Byte cho thấy, chỉ số chính về công suất hoạt động trực tiếp của nước này lại kém xa khi chỉ ở mức 261 MW, bằng khoảng một nửa của Malaysia và một phần tư của Singapore.
Theo Glen Duncan, Giám đốc nghiên cứu trung tâm dữ liệu khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại JLL, nguyên nhân là do các nhà vận hành trung tâm dữ liệu và các công ty công nghệ lớn ưu tiên Johor hơn so với những nơi như Batam, khi họ tìm cách tận dụng nhu cầu vượt mức từ Singapore.
"Sự bùng nổ trong lĩnh vực AI đã mang lại nhiều lợi ích hơn cho Johor. Vị trí “gần kề với cơ sở hạ tầng kỹ thuật số dày đặc và hệ sinh thái kết nối của Singapore” cũng là một lý do quan trọng khiến Johor đảm nhận vai trò trung tâm AI", chuyên gia này phân tích.
Chuyên gia Wong của DC Byte cũng nói thêm rằng, khi nhìn vào sự khác biệt lớn giữa dân số của hai quốc gia, 281,6 triệu người ở Indonesia và 33,5 triệu người ở Malaysia có thể thấy được rằng, công suất dự kiến của Malaysia có thể đáp ứng nhu cầu của khu vực, trong khi cơ sở hạ tầng của Indonesia chủ yếu được thúc đẩy bởi nhu cầu trong nước.