ASEAN và Australia khai thác tiềm năng hợp tác xanh

CẨM ANH• 06/04/2024 04:00

Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt ASEAN - Australia đã tạo tiền đề cho một chương mới trong mối quan hệ thông qua việc hợp tác hướng tới các hoạt động kinh tế xanh.

>> Doanh nghiệp Australia lạc quan khi đầu tư vào ASEAN

Thủ tướng Australia Anthony Albanese, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các Trưởng đoàn và Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn chụp ảnh chung. Ảnh:TTXVN

Thương mại hai chiều giữa ASEAN và Australia đạt 178 tỷ đô la Australia (116 tỷ USD) vào năm 2022, tăng 42% so với một năm trước đó và vượt quá khối lượng thương mại của quốc gia này với Nhật Bản, Mỹ hoặc Liên minh Châu Âu.

Sự tăng trưởng nhanh chóng này được thúc đẩy nhờ việc nâng cấp Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN-Australia -New Zealand năm 2010, cũng như việc triển khai Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) mà cả hai bên đều tham gia vào năm 2022. Australia và 4 trong số 10 thành viên ASEAN cũng là thành viên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), điều này cũng có thể thúc đẩy hơn nữa hoạt động trao đổi thương mại.

Ông Syed Munir Khasru, Chủ tịch của IPAG Châu Á Thái Bình Dương, một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Melbourne nhận định, ASEAN và Australia có dư địa hợp tác đáng kể, phù hợp với lợi ích của hai bên.

Cụ thể, chuyên gia này chỉ ra, dầu, cả dầu thô và tinh chế, chiếm gần 1/3 lượng hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu của ASEAN sang Australia. Tầng lớp trung lưu đang phát triển và dân số trẻ của ASEAN đã tạo ra một thị trường sinh lợi cho hàng hóa và dịch vụ của Australia, mặc dù xuất khẩu của nước này sang khu vực vẫn chủ yếu là các mặt hàng như khí đốt tự nhiên, than đá và lúa mì.

Với việc cả Australia và các nước ASEAN đang tìm kiếm một con đường hợp tác xanh hơn, tầm quan trọng của dầu khí trong thương mại song phương có thể sẽ giảm đi trong tương lai. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ năng lượng tái tạo của Australia có thể mang có những then chốt cho quá trình chuyển đổi khí hậu của ASEAN.

Các sáng kiến hợp tác có thể bao gồm chuyển giao công nghệ sạch và xây dựng cơ sở hạ tầng bền vững. Australia có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc đào tạo lực lượng lao động của ASEAN để trang bị cho người lao động đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp carbon thấp.

>> Australia thúc đẩy đầu tư và thương mại với ASEAN

Sự thành thạo về năng lượng tái tạo của Australia có thể trở thành tài sản then chốt cho quá trình chuyển đổi khí hậu của ASEAN. Ảnh: Reuter

Sự phát triển mạnh năng lượng tái tạo của Australia có thể hỗ trợ mạnh mẽ cho quá trình chuyển đổi khí hậu của ASEAN. Ảnh: Reuters

Bên cạnh đó, ông Khasru cho rằng, hợp tác về thực hành khai thác bền vững và quản lý môi trường liên quan đến các khoáng sản và kim loại quan trọng có thể tăng cường chuỗi cung ứng cho công nghệ carbon thấp và thúc đẩy trữ lượng địa chất phong phú của cả Australia và các nước ASEAN.

Tại hội nghị thượng đỉnh tháng trước, Singapore và Australia đã chính thức hóa một bản ghi nhớ nhằm tạo ra Hành lang vận chuyển xanh và kỹ thuật số giữa hai nước. Thỏa thuận này cam kết cả hai quốc gia sẽ cùng hợp tác để khám phá các cơ hội phát triển chuỗi cung ứng nhiên liệu không phát thải hoặc gần như không phát thải cho ngành vận tải biển, cũng như xem xét trao đổi thông tin kỹ thuật số để tăng tốc độ thông quan cảng.

Năm ngoái, Australia đã triển khai chương trình Đối tác Cơ sở hạ tầng và Khí hậu trị giá 200 triệu đô la Australia với Indonesia. Theo đó, Canberra đang giúp tài trợ cho quá trình chuyển đổi năng lượng của nước láng giềng. Trong khoảng thời gian 5 năm, khoản tài trợ này sẽ hướng tới hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ tập trung vào khí hậu và năng lượng sạch ở Indonesia, xây dựng cơ sở hạ tầng xanh, hỗ trợ kỹ thuật và các chương trình khác.

Australia cũng đã đồng ý cung cấp 105 triệu đô la Australia để đầu tư cơ sở hạ tầng năng lượng sạch và quy hoạch cơ sở hạ tầng bền vững ở Việt Nam, đồng thời triển khai Chương trình Kinh tế Xanh song phương để thúc đẩy hợp tác và phát triển với sự tham gia của khu vực tư nhân. Những sáng kiến đột phá này có thể được nhân rộng sang các thành viên ASEAN khác trong những năm tới.

Ở quy mô lớn hơn, Thủ tướng Anthony Albanese đã tận dụng cơ hội do hội nghị thượng đỉnh mang lại để công bố Quỹ tài trợ đầu tư Đông Nam Á trị giá 2 tỷ đô la Australia để hỗ trợ các dự án chuyển đổi cơ sở hạ tầng và kinh tế xanh. Điều này sẽ cung cấp các khoản vay, bảo lãnh, vốn chủ sở hữu và bảo hiểm cho các dự án được coi là thúc đẩy thương mại và đầu tư của Australia vào Đông Nam Á. Thủ tướng Albanese cho biết Chính phủ Australia cũng sẽ bổ sung 140 triệu đô la Australia vào Chương trình Đối tác Cơ sở hạ tầng, nhằm hỗ trợ các chính phủ ASEAN trong các lĩnh vực như lập kế hoạch và mua sắm.

Có thể thấy, dấu mốc kỷ niệm 50 năm quan hệ song phương là cơ hội để ASEAN và Australia hợp tác chặt chẽ vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực và hơn thế nữa. Sự phối hợp liên tục của Australia và ASEAN sẽ rất quan trọng để duy trì hợp tác, tạo điều kiện trao đổi và hiện thực hóa lợi ích chung.