Blockchain - Giải pháp giành lại quyền kiểm soát bảo mật thông tin cá nhân

Chúng ta tạo ra hàng loạt dữ liệu mỗi ngày khi chúng ta mở cửa sổ trình duyệt hay thực hiện thanh toán trực tuyến. Vụ bê bối của facebook vừa qua cho thấy khi chúng ta mất quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân, thì sức mạnh chi phối của nó vô cùng lớn.

Facebook không phải là công ty dữ liệu lớn duy nhất vướng vào một vụ rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng trong những năm gần đây. Còn nhớ vào tháng 9 năm ngoái, 143 triệu người Mỹ và 44 triệu người Anh đã bị đánh cắp thông tin nhạy cảm bởi Equifax, một công ty xếp hạng tín dụng, bao gồm địa chỉ nhà và số an sinh xã hội. Vấn đề đặt ra trong trường hợp này là nhiều người trong số những người bị ảnh hưởng không hề biết Equifax nắm giữ thông tin đó. Điều đó cho thấy sự phát triển đáng kinh ngạc của việc tạo và thu thập dữ liệu, cũng như sự thiếu kiểm soát của người tiêu dùng đối với việc ai là người nắm giữ dữ liệu đó.

Rõ ràng, đã đến lúc phải suy nghĩ lại một nghiêm túc về những dữ liệu mà chúng ta tạo ra và quy trình thu thập và duy trì dữ liệu. Liên minh châu Âu (EU) đã có một số động thái nhằm giải quyết những vấn đề này thông qua việc áp dụng Quy định chung về bảo vệ dữ liệu (GDPR), một bộ quy tắc mới về việc các doanh nghiệp có thể xử lý thông tin cá nhân như thế nào. Tuy nhiên, bất chấp tác động đáng kể của GDPR đối với các những thực tiễn thu thập dữ liệu ngay cả trong các doanh nghiệp nhỏ nhất ở châu Âu, các quy định này vẫn cách khá xa những thay đổi toàn diện về tư duy cần thiết để bảo vệ thông tin cá nhân của chúng ta - và có thể cả tính toàn vẹn của các cuộc bầu cử trong tương lai.

Sự phổ biến là nguy cơ chính cho dữ liệu cá nhân của chúng ta. Hãy suy nghĩ về số lần bạn nhập địa chỉ, số thẻ tín dụng ngân hàng của bạn và tên của mẹ bạn vào trang web. Bạn sẽ không bao giờ cung cấp những thông tin đó khi mua hàng tại một cửa hàng, nhưng lại làm điều đó trực tuyến mà không suy nghĩ. Vậy làm thế nào để chúng ta có thể kiểm soát được núi thông tin này?

Công nghệ blockchain là một trong những giải pháp tiềm năng cho vấn đề này. Blockchain là hệ thống sổ cái phân tán - nghĩa là, thông tin không được lưu trữ tại một cơ sở dữ liệu đơn lẻ, phi tập trung. Blockchain lưu trữ hồ sơ bất biến và chúng được phân phối giữa các người dùng, mỗi người trong số họ có khóa mật mã cá nhân của họ. Thay vì cung cấp thông tin nhạy cảm nhất của chúng ta cho mọi cửa hàng hoặc nền tảng mà chúng ta tương tác trực tuyến, chúng ta có thể lưu trữ chúng trong một sổ cái phân tán, tránh việc bị rò rỉ từ một cơ sở tập trung. Kết nối công nghệ này với các hệ thống và nền tảng thanh toán hiện có, và kết hợp với các tính năng bảo mật sinh trắc học trên smartphone hoặc máy tính bảng của chúng ta, chúng ta sẽ có thể kiểm soát được nhiều hơn về loại thông tin và đối tượng chúng ta chia sẻ, và không cần đến mật khẩu.

Nhưng cũng có một vấn đề lớn với việc áp dụng công nghệ blockchain theo cách này, đó là sự riêng tư. Nếu dữ liệu của chúng ta được lưu trữ ở khắp mọi nơi, làm thế nào chúng có thể sự riêng tư? Điều này đang được giải quyết bởi các nhà nghiên cứu tại MIT thông qua dự án Enigma, một giao thức đè lên các blockchain hiện có. Enigma mang đến "hợp đồng bí mật", trái ngược với "hợp đồng thông minh" hiện tại, giúp các nút giao trong blockchain có thể tính toán dữ liệu mà không bao giờ “nhìn thấy” dữ liệu. Các nhà nghiên cứu cho biết,  điều này sẽ cho phép người dùng giành được quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân, đặc biệt là thông qua việc ngăn chặn các nền tảng phân tích hoặc kiếm tiền từ chúng. Họ cũng tuyên bố rằng điều này có thể mở ra một hệ thống cho vay mới, trong đó những người đi vay tiềm năng có thể thiết lập sự đáng tin cậy mà không cần cho phép những người cho vay truy cập vào các dữ liệu cá nhân của họ.