Chiến sự Nga- Ukraine: Lộ diện điểm yếu của Nga

>> Chiến sự Nga - Ukraine: Kiev sắp phản công lớn ở phía Đông?

Quân đội Ukraine đã trải qua những cải cách lớn, mặc dù chưa hoàn thiện, nhằm chuyên nghiệp hóa lực lượng và hiện đại hóa trang thiết bị quân sự. Những nỗ lực đó đã được đền đáp vào năm 2022 khi Ukraine đã dần giành lại một phần lãnh thổ đã mất. Khả năng nhanh chóng của Ukraine trong việc tích hợp công nghệ mới vào các hoạt động quân sự cũng rất ấn tượng.

Các lực lượng Ukraine cũng đã thể hiện tư duy sáng tạo và thử nghiệm của họ trong việc sử dụng máy bay không người lái. Khi cuộc chiến ngày càng bị chi phối bởi các loại vũ khí như pháo binh và tên lửa trong những tháng gần đây, các đơn vị Ukraine đã tích hợp các đội điều hành máy bay không người lái với pháo binh để cải thiện độ chính xác của các cuộc tấn công cũng như giúp nhắm mục tiêu theo thời gian thực và thu thập mục tiêu cho các cuộc tấn công trong tương lai.

Mặc dù Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã không ngừng kêu gọi các chính phủ phương Tây cung cấp viện trợ quân sự, nhưng giới lãnh đạo Ukraine cũng đã nhận ra giá trị của sự hỗ trợ trực tiếp từ các nhà sản xuất công nghệ tiên tiến quốc tế. Thông qua lời kêu gọi trực tiếp tới Elon Musk, CEO Tesla trên Twitter, chính phủ Ukraine đã có thể đảm bảo quyền truy cập vào hệ thống Internet vệ tinh Starlink của SpaceX và các thiết bị đầu cuối. Hệ thống này đã giữ nguyên vẹn các mạng liên lạc của quân đội ngay cả khi Nga đã nhiều lần nhắm mục tiêu.

Nhiều công ty, bao gồm Microsoft, Palantir, Planet, Capella Space và Maxar Technologies, cũng đã làm việc thông qua các trung gian phương Tây hoặc trực tiếp với Kiev để cung cấp dữ liệu, thiết bị và các nguồn công nghệ khác nhau cho nỗ lực chiến tranh.

Còn nhớ vào tháng 4 năm 2022, Wired đưa tin Primer, công ty Mỹ chuyên cung cấp trí tuệ nhân tạo (AI) cho các nhà phân tích tình báo, đã chia sẻ công nghệ với Ukraine. Theo công ty, các thuật toán AI của họ đã được các lực lượng Ukraine sử dụng để tự động nắm bắt, sao chép, dịch và phân tích các thông tin liên lạc quân sự của Nga. Tất nhiên, các báo cáo chính thức của Ukraine mô tả việc sử dụng các công nghệ mới của nước này phải được xem xét kỹ lưỡng.

TS. Margarita Konaev, Phó Giám đốc phân tích tại Trung tâm an ninh và công nghệ mới nổi, cho rằng cuộc tấn công Ukraine của Nga từ năm ngoái không phải là lần đầu tiên Moscow đánh giá thấp khả năng và quyết tâm của đối thủ. Tuy nhiên, có rất ít sự đổi mới của Nga trong vấn đề này được thể hiện rõ ràng trong chiến sự Nga - Ukraine. Trong năm qua, Moscow có thể nói đã từ bỏ việc thử nghiệm và học hỏi trên chiến trường. Mặc dù có nhiều loại công nghệ robot và tự động đang ở các giai đoạn phát triển khác nhau, nhưng quân đội Nga dường như không sẵn sàng hoặc không thể triển khai các hệ thống như vậy trong cuộc chiến hiện nay. 

Khi chiến sự Nga- Ukraine diễn ra, Nga đã thực hiện một số điều chỉnh. Ngay từ đầu, họ đã chuyển các nguồn lực sang miền Đông Ukraine sau khi bị cự tuyệt ở Kiev và tập trung vào mục tiêu hạn chế hơn là giải phóng Donbass. Tuy nhiên khi bị tên lửa HIMARS do Mỹ viện trợ cho Ukraine đánh bại trong nhiều tháng, các lực lượng Nga cuối cùng đã bắt đầu phân tán các lực lượng chỉ huy - kiểm soát và di chuyển các kho hậu cần và vũ khí ra khỏi phạm vi 80 dặm của loại vũ khí này.

>> Chiến sự Nga- Ukraine: Điều gì giúp Ukraine chống lại Nga?

Đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực và đạn dược nghiêm trọng, Nga cũng đã tìm đến các đối tác nước ngoài để được hỗ trợ - mua máy bay không người lái của Iran và Trung Quốc, và theo báo cáo của tình báo Mỹ, thậm chí Nga còn chuẩn bị mua tên lửa và đạn pháo từ Triều Tiên. Tuy nhiên, nhìn chung, các lực lượng Nga dường như đã hoàn toàn đánh mất những chiến lược mà họ có được ở Syria về giá trị của sự linh hoạt.

Hơn một năm nay, khả năng thích ứng phi thường của Kiev đã giúp quân đội của họ tiếp tục chiến đấu. Quan trọng không kém, quốc gia này đã tạo niềm tin cho các đồng minh phương Tây rằng lực lượng của họ có thể tiếp tục sử dụng vũ khí và công nghệ mới để tận dụng những sai lầm của Nga, giành lại lãnh thổ và duy trì động lực và năng lực ở mức độ cao.

Trong khi đó, theo TS. Margarita Konaev, đối mặt với những tổn thất lớn về cả trang thiết bị và nhân lực, quân đội Nga đã phải chịu áp lực rất lớn để duy trì hiệu quả chiến đấu và có rất ít năng lực dự phòng để thử nghiệm các công nghệ mới. Nhưng những màn trình diễn tương phản này có ý nghĩa như thế nào đối với hướng đi cuối cùng của chiến sự Nga- Ukraine?

“Động lực của cuộc chiến trong những tháng tới có thể sẽ xoay quanh cuộc tấn công đang diễn ra của Nga. Các chuyên gia sẽ tranh luận liệu giới lãnh đạo Nga đang nhắm đến một cuộc tấn công quy mô lớn để chiếm lãnh thổ mới hay một nỗ lực khiêm tốn để củng cố các lợi ích. Tuy nhiên, tại thời điểm này, với việc cả hai bên ngày càng bền bỉ với cuộc chiến, những thay đổi lớn hơn khó có thể xảy ra”, TS. Margarita Konaev nhận định.

Hơn nữa, trong vài tháng nay, Nga đã tập trung vào việc tái định hướng nền kinh tế và xã hội Nga hướng tới một cuộc chiến lâu dài và chuẩn bị để vượt qua sự hỗ trợ tài chính và vật chất của phương Tây dành cho Ukraine. Mặc dù các nhà phân tích và quan sát phương Tây có thể muốn kết luận rằng khả năng thích nghi của các lực lượng Ukraine sẽ mang lại cho họ lợi thế về lâu dài, nhưng điều quan trọng là phải nhận ra rằng họ đang phải đối mặt với một đội quân lớn hơn nhiều. 

TS. Margarita Konaev cho rằng kỹ năng tích hợp vũ khí tiên tiến và công nghệ mới của quân đội Ukraine đã liên tục gây ngạc nhiên không chỉ cho đối thủ mà còn cho các đối tác và đồng minh của Ukraine ở phương Tây. Tuy nhiên, công nghệ và vũ khí mới, dù tinh vi đến đâu, cũng không thể chứng minh tính quyết định trên chiến trường. Rất khó để nói liệu có thể có một kết thúc dứt khoát cho một cuộc chiến như thế này hay không - một viễn cảnh dường như khó xảy ra trong tương lai gần.