Chống trốn thuế chuyển nhượng bất động sản

Cụ thể, tại Hội nghị bàn kế hoạch và giải pháp tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản của hộ gia đình, cá nhân mới đây, Cục Thuế Hà Nội cho biết công tác quản lý thuế với các hoạt động trên chưa như mong muốn.

Việc thực hiện siết thuế chuyển nhượng bất động sản vẫn còn nhiều thách thức lớn

Trong đó, nguyên nhân chính dẫn đến kết quả trên một phần liên quan đến thể chế, chính sách, thủ tục hành chính và nhận thức của người dân về việc chấp hành pháp luật cũng như bảo vệ quyền lợi của bản thân trong giao dịch chuyển nhượng bất động sản chưa cao.

Bên cạnh đó, còn do sự tư vấn của các lực lượng môi giới, "cò mồi" hoặc một số tổ chức chưa đúng quy định của pháp luật, chưa có tâm khi xác định giá trên hợp đồng mua bán chuyển nhượng.

Để giải quyết vấn đề trên, Cục Thuế Hà Nội dự kiến sẽ thành lập Ban Chỉ đạo Quản lý hoạt động chuyển nhượng bất động sản nhằm ngăn chặn hành vi “khai gian” giá chuyển nhượng.

Cục Thuế Hà Nội cũng yêu cầu các đơn vị đầu mối theo phân công xây dựng các nội dung triển khai liên quan đến xây dựng cơ sở dữ liệu; xác định tiêu chí rủi ro; các bước rà soát hồ sơ khai thuế; kế hoạch tuyên truyền; tiêu chí phối hợp cơ quan công an; kế hoạch kiểm tra, giám sát; thực hiện tuyên truyền, tập huấn và triển khai thống nhất trong toàn ngành. Các đơn vị trong quá trình triển khai không để phát sinh thêm bất kỳ thủ tục hành chính nào ngoài quy định.

Như Diễn đàn Doanh nghiệp đã thông tin, tình trạng kê khai giá mua bán nhà đất thấp hơn giá trị mua bán thật là việc khá phổ biến và đã diễn ra trong thời gian dài tại Hà Nội. Hồi giữa năm 2021, Cục Thuế Hà Nội cũng đã có văn bản cảnh báo các tổ chức kinh tế hộ gia đình, cá nhân về tình trạng kê khai sai giá chuyển nhượng bất động sản trên hợp đồng mua bán nhằm "trục lợi".

Chia sẻ với PV, TS Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam cho rằng, hiện Nhà nước quản lý dựa trên Bảng và khung giá đất, trong khi mức giá này thường thấp hơn nhiều so với thị trường. Việc tồn tại đồng thời 2 hệ thống giá đất tạo cơ hội để người dân khai thấp giá mua bán nhằm né thuế.

Việc tồn tại đồng thời 2 hệ thống giá đất tạo cơ hội để người dân khai thấp giá mua bán nhằm né thuế

Đồng thời, nó cũng gây khó cho chính các cơ quan thuế các địa phương khi tính toán, xác định mức giá nào là phù hợp, mức giá nào là “gian dối” nhằm trục lợi do không có căn cứ để xác định giá thị trường. Ngoài ra, đây cũng là nguồn gốc của hiện tượng cấu kết giữa người dân với cán bộ thuế nhằm trục lợi bất chính.

Đồng quan điểm, PGS.TS Doãn Hồng Nhung, Phó Trưởng ban Pháp chế Hiệp hội BĐS Việt Nam cho rằng hiện tượng trên chỉ có thể xóa bỏ một cách triệt để khi giải quyết được “cái gốc” của vấn đề là sự chênh lệch giữa giá đất theo quy định của nhà nước và giá thực tế trên thị trường.

Việc khung và bảng giá đất chưa mang “hơi thở của cuộc sống” đã tồn tại từ lâu và là bất cập cần sớm được khắc phục trong lần sửa đổi Luật đất đai tới đây. Cần đưa giá đất tại khung và bảng giá đất do nhà nước và địa phương quy định tiệm cận với giá thị trường thông qua một cơ chế tổ chức Hội đồng định giá đất độc lập tại các địa phương.

Khi giá đất theo quy định của nhà nước dùng để tính thuế cũng ngang với giá thị trường thì không cần phải theo dõi, điều tra, giám sát, cứ mua bán đất qua hợp đồng công chứng, sang tên là mặc nhiên nộp thuế đúng, đủ.

Trước mắt, khi các quy định liên quan đến khung và bảng giá đất còn phải có thời gian để điều chỉnh thì giải pháp trước mắt ngoài việc tăng cường tuyên truyền pháp luật cho người dân cũng có thể tính đến kinh nghiệm của một số nước trong công tác này.