[COVID-19] Thận trọng trong xét nghiệm nhanh SARS-CoV-2

Vừa qua, thành phố Madrid của Tây Ban Nha đã ngừng sử dụng các bộ kit xét nghiệm nhanh COVID-19 được phát triển bởi công ty Bioeasy, Trung Quốc và Bộ Y tế nước này cũng đã yêu cầu thay thế bộ kit xét nghiệm này sau khi phát hiện có vấn đề.

Trước đó, Madrid đã đặt hàng 340.000 bộ kít xét nghiệm của công ty này khi có thông tin có thể cho ra kết quả chính xác 80%. Phương pháp này đòi hỏi các mẫu thử được lấy từ mũi hầu. Kết quả xét nghiệm có thể có trong 10-15 phút.

Tuy nhiên, Hội Bệnh truyền nhiễm và vi trùng học lâm sàng Tây Ban Nha (SEIMC), một trong các viện nghiên cứu hàng đầu của Tây Ban Nha, đã thông báo trên trang web của họ rằng các bộ kit xét nghiệm của công ty Shenzhen Bioeasy Biotechnology (ở Thâm Quyến, Trung Quốc) có tỉ lệ chính xác chưa tới 30%.

Bộ kit xét nghiệm bị nghi ngờ độ chính xác sau khi số ca nhiễm Covid-19 ở Tây Ban Nha hôm 26/3 tăng chóng mặt lên 56.188 với 4.089 ca tử vong. Đến sáng 27/3, các con số này là 57.786 và 4.365, chỉ thua Mỹ, Trung Quốc và Italy.

Hiện tại, Đại sứ quán Trung Quốc tại Tây Ban Nha đã viết trên Twitter thông báo rằng bộ kit xét nghiệm của Bioeasy chưa được Cục Quản lý Sản phẩm Y tế Quốc gia Trung Quốc cấp phép. Phía cơ quan ngoại giao nhấn mạnh sản phẩm của Bioeasy không nằm trong lô vật tư y tế mà chính phủ Trung Quốc gửi cho Tây Ban Nha.

Đồng thời, phía Trung Quốc cũng khẳng định lô hàng Tây Ban Nha đặt hàng với quốc gia vẫn chưa được đưa ra khỏi Trung Quốc và không có bất cứ bộ kit xét nghiệm nào trong 5,5 triệu kit được đặt mua do công ty Bioeasy sản xuất.

Mặc dù vậy, trường hợp tại Tây Ban Nha đã làm các chuyên gia lên tiếng cảnh báo các quốc gia cần cẩn trọng hơn trong việc mua bộ kit cũng như phương pháp xét nghiệm COVID-19. Phương pháp để ứng phó với dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 là tăng cường các vật tư y tế xét nghiệm. Chính vì vậy, nhiêu quốc gia đã đẩy mạnh sản xuất các bộ kit xét nghiệm nhanh để phát hiện các ca bệnh mới, giảm thiểu sự lây lan trong cộng đồng. 

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cũng cảnh báo người tiêu dùng nên cẩn thận khi mua, hoặc sử dụng các sản phẩm giúp chẩn đoán, điều trị, hoặc ngăn ngừa COVID-19 nhưng chưa được các cơ quan y tế có thẩm quyền xác minh.

Giáo sư Leo Poon Lit-man đến từ khoa y của Đại học Hong Kong đánh giá các chính quyền không nên tin vào lời quảng cáo chính xác 80% do cách xét nghiệm từ mũi hầu vốn được biết tới là không đủ chính xác.

Việc cho ra kết quả xét nghiệm không chính xác dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng. Với kết quả âm tính giả, tức một người được coi là khỏe mạnh trong khi đang bị bệnh, có thể khiến người bệnh lây cho người khác mà không hay biết. Ngược lại, kết quả dương tính giả lại khiến một người đang khỏe mạnh phải nhập viện, gây lãng phí tài nguyên y tế. 

Hơn nữa, khuyến cáo ban đầu là nên dùng bộ xét nghiệm nhanh đối với những người có triệu chứng COVID-19 kéo dài 3 ngày. Vì vậy, xét nghiệm truyền thống PRC vẫn là phương pháp thích hợp nhất để phát hiện bệnh trong giai đoạn đầu.

Thậm chí, một số chuyên gia tại Đại học Trung văn Hồng Kông (Trung Quốc) cho biết, xét nghiệm mẫu phân có thể là biện pháp thay thế cho xét nghiệm dịch lấy từ sâu trong cổ họng, đặc biệt là với những người bệnh không có đờm hoặc không biết cách khạc đúng. 

Có thể thấy, xét nghiệm vẫn được khuyến cáo là một trong những biện pháp nhận biết sớm người bệnh nhiễm COVID-19 một cách chính xác. Do đó, các quốc gia cần đẩy mạnh hợp tác chia sẻ các bộ dụng cụ xét nghiệm đạt chuẩn. Đồng thời, ứng dụng mạnh mẽ robot tham gia vào việc lấy mẫu xét nghiệm nhằm giảm nguy cơ sai sót do lỗi của con người hoặc việc các kỹ thuật viện làm ô nhiễm mẫu bệnh phẩm.