Đàm phán Mỹ - Trung vẫn không có nhiều tiến triển, khiến dòng chảy thương mại xuyên Thái Bình Dương phục hồi một cách thận trọng.
Trong bối cảnh hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang tạm thời "đình chiến" thuế quan, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent thừa nhận các cuộc đàm phán với Trung Quốc lại đang có phần đình trệ.
“Tôi cho rằng các cuộc đàm phán hiện đang có phần đình trệ,” ông Bessent nói trong một cuộc phỏng vấn với Fox News vào thứ Năm.
Ông Bessent gần đây đã đến Thụy Sĩ để gặp các quan chức Trung Quốc trong nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng sau khi hai bên tạm rút lại mức thuế trên 100% áp lên hàng hóa của nhau. Dù chưa đạt được thỏa thuận cụ thể nào, ông cho biết các cuộc đàm phán bổ sung có thể sẽ diễn ra trong vài tuần tới.
Việc đàm phán đình trệ với Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump tăng cường siết chặt đối với sinh viên và công nghệ Trung Quốc, đe dọa phá vỡ thế tạm “đình chiến” giữa hai bên.
Bối cảnh hiện tại càng trở nên phức tạp khi các quyết định pháp lý tại Mỹ đang gây chao đảo tiến trình đàm phán. Tuần này, Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ đã tuyên bố phần lớn các mức thuế quan mà Tổng thống Trump áp đặt từ khi trở lại Nhà Trắng là bất hợp pháp và yêu cầu hủy bỏ.
Tuy nhiên, một tòa phúc thẩm sau đó đã tạm dừng phán quyết này, cho phép các mức thuế tiếp tục được duy trì trong lúc chờ kháng cáo. Sự thiếu ổn định trong chính sách thương mại của Mỹ, cùng với những phán quyết trái chiều từ các tòa án, khiến cho tiến trình đàm phán trở nên khó đoán và dễ bị gián đoạn.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ gợi ý rằng “chìa khóa” để phá vỡ thế bế tắc hiện tại có thể là một cuộc điện đàm trực tiếp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Theo ông Bessent, sự tham gia trực tiếp của hai nguyên thủ quốc gia sẽ là điều thiết yếu để đạt được bước tiến đáng kể. “Tôi nghĩ rằng với tầm quan trọng và sự phức tạp của các cuộc đàm phán, điều này sẽ cần cả hai nhà lãnh đạo cùng trực tiếp tham gia,” ông nhận định.
Bất chấp những biến động pháp lý liên tục liên quan tới chính sách thuế quan, ông Bessent khẳng định các đối tác thương mại của Mỹ vẫn giữ thái độ hợp tác và tích cực.
“Chúng tôi chưa thấy bất kỳ thay đổi nào từ phía các đối tác thương mại. Họ vẫn đang đến với chúng tôi bằng thiện chí và cố gắng hoàn tất các thỏa thuận trước khi thời gian tạm hoãn 90 ngày kết thúc. Trong 48 giờ qua, chúng tôi không ghi nhận sự thay đổi nào trong thái độ của họ", ông cho biết.
Bessent cũng tiết lộ đang gần đạt được một vài thỏa thuận thương mại lớn, trong đó có các cuộc đàm phán đã bước vào giai đoạn cuối cùng với Nhật Bản. Một phái đoàn từ Tokyo dự kiến sẽ gặp ông tại Washington vào ngày 30/5.
Về phía thực địa, thỏa thuận tạm dừng áp thuế giữa Mỹ và Trung Quốc từ đầu tháng 5 đã mang lại tác động tức thời cho ngành logistics. Giá cước vận chuyển một container 40 feet từ Thượng Hải đến Los Angeles đã tăng gần 17%, đạt 3.738 USD — mức cao nhất trong ba tháng.
Công suất trung chuyển đang có dấu hiệu phục hồi. Nhiều hãng tàu lớn tuyên bố sẽ tăng chuyến, trong khi các doanh nghiệp giao nhận nhỏ — vốn rút khỏi tuyến Thái Bình Dương nhiều năm qua — cũng đang quay trở lại. Ví dụ, China United Lines của Trung Quốc và KMTC Line của Hàn Quốc đều tái khởi động các tuyến xuyên Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, khối lượng đặt chỗ bắt đầu chững lại, giảm từ 137.000 TEU xuống còn 106.000 TEU trong ba ngày đầu tuần, cho thấy sự hưng phấn ban đầu đang dần lắng xuống.
Dữ liệu theo dõi tàu biển cũng cho thấy số chuyến tàu từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm từ trung bình 48 xuống còn 34 trong 15 ngày gần đây, đồng thời lượng container trên các chuyến cũng giảm một phần ba.
Theo các chuyên gia, hiện tượng này phản ánh độ trễ giữa đặt chỗ và ngày khởi hành, vốn bị ảnh hưởng bởi tình hình căng thẳng hồi đầu tháng.
“Đây là một tình huống linh hoạt. Chúng ta đang chứng kiến sự tái cân bằng liên tục giữa các yếu tố trong chuỗi cung ứng như giá cước, lượng đặt chỗ và số chuyến tàu,” ông Jayendu Krishna, Giám đốc Drewry Maritime Services, nhận định.
Thương mại Trung Quốc nói chung vẫn ở mức cao. Số lượng container xử lý tại cảng Trung Quốc tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái — đánh dấu tuần tăng trưởng thứ 16 liên tiếp. Giao thương hàng không cũng tăng, dù Mỹ đã siết miễn thuế cho các kiện hàng nhỏ (giảm mức thuế cho hàng hóa dưới 800 USD từ 120% xuống còn 54%).