Gửi bình luận
Đã có những tín hiệu cho thấy dòng vốn khổng lồ 7,5 nghìn tỷ USD từ châu Á đang dần rút lui khỏi nước Mỹ trước chính sách thuế quan của Nhà Trắng và bất ổn địa chính trị.
Trong nhiều thập kỷ qua, chiến lược xuất khẩu sang Mỹ và tái đầu tư lợi nhuận vào tài sản của Mỹ như cổ phiếu và trái phiếu đã được các nhà đầu tư châu Á ưa chuộng. Kể từ năm 1997, khu vực châu Á đã đầu tư vào các tài sản Mỹ có tổng giá trị 7,5 nghìn tỷ USD.
Tuy nhiên, mô hình này đang đối mặt với cú sốc lớn nhất kể từ năm 2008 trước sự bất định chính sách thương mại.
Theo dữ liệu mới của Bloomberg, đầu tư của châu Á vào cổ phiếu và trái phiếu Mỹ đã chậm lại rõ rệt trong những năm qua. Trong năm 2024, vốn đầu tư từ châu Á vào Mỹ chỉ đạt 68 tỷ USD – tương đương 11% thặng dư thương mại với Mỹ, bất chấp xuất khẩu vẫn tăng mạnh nhờ đồng USD mạnh và tiêu dùng phục hồi sau đại dịch.
Sự đảo chiều trở nên rõ rệt hơn khi các nhà đầu tư lớn ở Nhật Bản, Australia và Trung Quốc bắt đầu tìm kiếm phương án thay thế, trong bối cảnh chính sách bảo hộ cứng rắn và thường xuyên thay đổi của Tổng thống Donald Trump.
Quỹ hưu trí UniSuper của Australia với 96 tỷ USD tài sản đã tuyên bố "chính sách của ông Trump đang trở thành yếu tố tồi tệ đối với kinh doanh", đánh dấu sự thay đổi hoàn toàn so với kế hoạch mở rộng đầu tư vào Mỹ trước đó của quỹ này.
Một loạt yếu tố khác từ thị trường Mỹ cũng đang thúc đẩy sự thay đổi này, như thâm hụt ngân sách Mỹ ngày càng lớn, cơ sở hạ tầng xuống cấp, bất ổn chính trị và việc Mỹ sử dụng đồng USD làm công cụ trừng phạt trong các lệnh cấm vận. Những điều đó khiến các tổ chức xếp hạng tín dụng như Moody’s hạ bậc tín nhiệm của Mỹ trong tháng 5 vừa qua.
Stephen Jen, CEO của Eurizon SLJ Capital, cảnh báo rằng hơn 2,5 nghìn tỷ USD có thể rút khỏi tài sản Mỹ, tạo ra làn sóng chuyển vốn toàn cầu khổng lồ.
“Chúng ta đang sống trong một trật tự thế giới đang thay đổi,” Virginie Maisonneuve, Giám đốc đầu tư toàn cầu tại Allianz Global Investors cho biết và nhấn mạnh rằng sự thay đổi này được thúc đẩy một phần bởi việc Trung Quốc cạnh tranh với Mỹ trong các lĩnh vực kinh tế và công nghệ.
Một điểm nhấn khác là Trung Quốc đã liên tục giảm nắm giữ trái phiếu và cổ phiếu Mỹ, với tổng giá trị bán ròng 172 tỷ USD trong năm ngoái. Dù một phần giao dịch có thể được thực hiện qua trung gian, xu hướng giảm này thể hiện rõ một sự tái cơ cấu mang tính lịch sử.
Trái ngược với Mỹ, các thị trường như châu Âu, Nhật Bản, Australia và Canada được cho có thể hưởng lợi. Đầu tư của nước ngoài vào trái phiếu và cổ phiếu Nhật Bản đạt 57 tỷ USD trong tháng 4 – mức cao kỷ lục kể từ năm 1996.
Một ví dụ khác là sự sụp đổ của chiến lược “carry trade” – vay đồng yên Nhật lãi suất thấp để đầu tư vào tài sản lợi suất cao hơn tại Mỹ. Khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản bắt đầu tăng lãi suất vào năm ngoái, đồng yên đã tăng 14% chỉ trong một tháng, buộc nhà đầu tư toàn cầu phải bán tháo tài sản Mỹ và rút về nước – động thái làm rung chuyển các thị trường từ cổ phiếu Nvidia đến trái phiếu thị trường mới nổi và cả Bitcoin.
Sự rút lui khỏi tài sản Mỹ không chỉ đặt ra thách thức cho châu Á mà còn có nguy cơ gây ra bất ổn lớn cho chính thị trường Mỹ.
Mỹ vẫn đang phụ thuộc vào các nhà đầu tư nước ngoài để tài trợ thâm hụt ngân sách, đặc biệt khi ông Trump dự kiến tiếp tục cắt giảm thuế. Sự thiếu vắng người mua như Trung Quốc hay Nhật Bản sẽ gây áp lực lên trái phiếu kho bạc, khiến lợi suất tăng mạnh – điều từng xảy ra trong “cơn sốt” trái phiếu tháng 4 vừa qua.
Dù Mỹ phủ nhận ý định đưa chính sách tiền tệ vào đàm phán thương mại, hàng loạt cuộc gặp gần đây giữa Bộ Tài chính Mỹ và các đối tác châu Á (Hàn Quốc, Nhật Bản) đã khiến giới đầu tư nghi ngờ về khả năng các nước sẽ bị ép điều chỉnh tỷ giá.
Tổng thống Trump thường xuyên cáo buộc các nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc... “làm yếu tiền tệ” để thúc đẩy xuất khẩu sang Mỹ. Việc làm cho nội tệ yếu đi giúp hàng hóa xuất khẩu rẻ hơn khi định giá bằng USD, từ đó làm tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường Mỹ.
Sự thay đổi này có thể buộc các nền kinh tế châu Á phải tái cấu trúc mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu sang mô hình tiêu dùng nội địa. Theo dữ liệu từ Bloomberg, 11 nền kinh tế lớn nhất châu Á có thặng dư tài khoản vãng lai tổng cộng hơn 900 tỷ USD vào năm ngoái – nguồn lực tiềm năng để đầu tư trong khu vực.
“Ông Trump đang đẩy nhanh các xu hướng đã có từ trước như phi đô la hóa và tách rời khỏi Mỹ,” Steve Alain Lawrence, CIO của Balfour Capital Group, nhận xét và nhấn mạnh sự biến động trong thời kỳ Tổng thống Donald Trump khiến khung đánh giá rủi ro bị viết lại.
Dù một số chuyên gia cho rằng đây là một chu kỳ tạm thời hơn là thay đổi cấu trúc lâu dài, rõ ràng là các nhà đầu tư đang hành động.
Theo Bloomberg, UBS cho biết các khách hàng giàu có tại châu Á đang chuyển vốn sang vàng, tiền số và tài sản Trung Quốc, thay vì USD. Allianz, Fidelity và JPMorgan đều nhấn mạnh cơ hội đầu tư tại châu Âu, Nhật Bản và Ấn Độ.
