Dùng "công cụ thuế", Hà Nội có dẹp được dự án treo?

>>> Đi tìm lời giải cho các dự án treo

Theo kết quả giám sát của HĐND TP Hà Nội, đến nay trên địa bàn thành phố có 379 dự án chậm triển khai tại khắp các quận, huyện. Trong đó có không ít các dự án treo từ thập niên này sang thập niên khác ngay tại các địa bàn, trục đường trung tâm được xem là “đất vàng”.

Nhiều diện tích đất bị bỏ hoang gây lãng phí đất đai, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân (Ảnh: Một dự án treo tại Hà Nội)

Treo đến bao giờ?

Cụ thể tại quận Hà Đông có các dự án, gồm khu nhà ở Văn La - Văn Khê (Công ty Cổ phần đầu tư phát triển Sông Đà -Sudico); bệnh viện quốc tế Hà Đông (Công ty Đầu tư phát triển sản xuất Hạ Long); cụm công nghiệp Đồng Mai (Công ty Cổ phần Đầu tư và phát triển Phong Phú - Tập đoàn Dệt May).

Huyện Mê Linh có 6 dự án, gồm xây dựng nhà máy gia công cơ khí, khuôn mẫu chính xác và sản xuất sản phẩm nhựa công nghiệp (Công ty TNHH Vina-FuJi); xây dựng nhà máy chế tạo thiết bị nâng (Công ty Cổ phần cơ khí Mê Linh); xây dựng nhà máy gia công cơ khí, khuôn mẫu chính xác và sản xuất sản phẩm nhựa công nghiệp (Công ty TNHH Thành Trang); xây dựng nhà máy sản xuất dây cáp điện và lắp ráp thiết bị vệ sinh cao cấp (Công ty TNHH dây và cáp điện Hoàng Sơn); xây dựng trung tâm tạo nghề cơ khí (Công ty vận tải và xây dựng); xây dựng trung tâm bồi dưỡng nhân lực (Công ty cung ứng nhân lực quốc tế và thương mại).

Quận Long Biên có 3 dự án, gồm xây dựng doanh trại Trung đoàn cảnh sát cơ động (Công an TP Hà Nội); xây dựng nhà máy (Công ty TNHH Ngọc Linh); xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Sài Đồng (Công ty xây dựng số 3, Tổng công ty đầu tư phát triển nhà Hà Nội - Handico).

Quận Hoàng Mai có 3 dự án, gồm khu đô thị mới Đại Kim - Định Công (Công ty Cổ phần Kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội - HANHUD); dự án xây dựng văn phòng làm việc giao dịch giới thiệu sản phẩm và kho hàng (HTX dịch vụ nông nghiệp Sở Thượng); khu đô thị Pháp Vân - Tứ Hiệp (Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị - HUD).

Huyện Phúc Thọ có 3 dự án, gồm vườn sinh thái Cẩm Đình - Hiệp Thuận (Công ty TNHH Thương mại Kim Thanh); xây dựng xưởng sản xuất bìa carton sóng và giấy Krafl (Công ty Cổ phần thương mại và đầu tư Hatako); xây dựng xưởng sản xuất gỗ ép công nghiệp (Công ty TNHH Trung Nam).

Tại quận Nam Từ Liêm là Dự án Trung tâm điều hành và giao dịch Vicem; Dự án Apex Tower, xây dựng trên khu đất diện tích 2.780m2, khởi công từ năm 2008….

Trong văn bản mới nhất, UBND TP Hà Nội yêu cầu xử lý dứt điểm đối với các dự án chậm thực hiện đầu tư, chậm đưa đất vào sử dụng. Đối với những trường hợp cố ý chây ì, tiếp tục vi phạm thì kiên quyết thu hồi các dự án đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt là thiết lập kỷ cương trong công tác quản lý dự án đầu tư và quản lý, sử dụng đất đai. Trong đó, phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ đầu mối giải quyết, rõ quy trình, rõ kết quả trong giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý đối với các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm tiến độ, chậm triển khai.

Nhiều dự án bỏ hoang đang được kiến nghị thu hồi. (Ảnh: Một dự án bất động sản bỏ hoang lâu năm tại Hoài Đức)

UBND TP yêu cầu công khai, minh bạch rõ quy trình, xác định cụ thể thời hạn, biện pháp giải quyết và xử lý đối với các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm tiến độ, chậm triển khai.

Xử lý nghiêm, dứt điểm đối với các dự án chậm thực hiện đầu tư, chậm đưa đất vào sử dụng còn tồn đọng; các trường hợp cố ý chây ì, tiếp tục vi phạm thì kiên quyết thu hồi các dự án đủ điều kiện theo quy định của pháp luật…

UBND TP Hà Nội yêu cầu trong quý II tập trung hậu kiểm các kết luận thanh tra, kiểm tra để phân loại, đề xuất xử lý theo các nhóm dự án vi phạm. Quý III, căn cứ phân loại, tập trung xử lý các nhóm dự án để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và lập hồ sơ xử lý dứt điểm đối với vi phạm đã đủ căn cứ. Quý IV cơ bản là tập trung xử lý nghiêm các dự án chây ì, không chấp hành quyết định xử lý, tiếp tục vi phạm.

Xử lý bằng công cụ thuế

Ông Đào Trung Chính, Tổng Cục phó Tổng cục Đất đai (Bộ TN&MT) phân tích, Luật Đất đai năm 2003 quy định, việc xử lý đối với trường hợp đất đã được nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được đưa vào sử dụng trong 12 tháng liền, hoặc tiến độ sử dụng đất chậm hơn 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án bị nhà nước thực hiện thu hồi đất. Trong đó, người có đất bị thu hồi do vi phạm sẽ không được trả lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp và thanh toán trị giá đã đầu tư vào đất còn lại, tài sản gắn liền với đất.

“Quy định là vậy nhưng thực hiện rất khó bởi doanh nghiệp tìm đủ mọi cách xin gia hạn để không bị thu hồi. Hơn nữa, việc thu hồi cũng không được các cơ quan chức năng thực hiện quyết liệt, kiên quyết”, vị này nói.

Để loại bỏ những dự án chậm tiến độ, vi phạm Luật Đất đai, nguyên Thứ Trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ đề xuất, giải pháp xử lý bằng công cụ thuế, đánh thuế sử dụng đất cao hơn nhiều vào các dự án “treo”, lũy tiến theo thời gian bị “treo” hoặc xử phạt tài chính mạnh đối với các dự án “treo” cũng lũy tiến theo thời gian bị “treo” là phù hợp hơn cả.

"Từ đó, ngân sách thu được thêm, nhà đầu tư dự án bị “treo” tự “xót tiền” mà chủ động chuyển nhượng dự án cho người khác. Theo giải pháp này, việc xử lý các dự án treo sẽ dễ dàng và thuận lợi, không thể ùn tắc theo thời gian" - ông Võ bày tỏ quan điểm.