Euro sẽ trở thành đồng tiền dự trữ toàn cầu mới?

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông leo thang sau các cuộc không kích của Mỹ vào Iran, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva cảnh báo rằng nền kinh tế toàn cầu đang bước vào giai đoạn đầy bất ổn với nhiều rủi ro chồng chéo. Tuy vậy, bà cho rằng đây cũng là thời cơ để châu Âu thúc đẩy vai trò của đồng euro như một đồng tiền dự trữ toàn cầu.

Rủi ro lan rộng từ Trung Đông

Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg TV đầu tuần, bà Georgieva cho biết IMF đang “rất thận trọng” theo dõi diễn biến căng thẳng tại Trung Đông, đặc biệt sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran bằng bom xuyên boongke.

Theo bà Georgieva, cú sốc tức thì được phản ánh rõ ràng nhất ở giá năng lượng – dầu Brent đã tăng vọt tới 5,7% lên 81,40 USD/thùng vào đầu phiên châu Á – nhưng những hệ lụy tiềm tàng còn nghiêm trọng hơn nhiều.

“Chúng tôi xem đây là một nguồn bất ổn mới trong một môi trường vốn đã rất bất ổn. Nếu các biến động này lan rộng và ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng của các nền kinh tế lớn, điều đó sẽ kéo theo việc hạ thấp kỳ vọng tăng trưởng toàn cầu” bà Georgieva nói.

Trong ngắn hạn, IMF tập trung theo dõi phí bảo hiểm rủi ro đối với dầu khí – một chỉ báo quan trọng phản ánh mối lo ngại về khả năng gián đoạn nguồn cung. Khối lượng giao dịch quyền chọn dầu tăng mạnh, và đường cong giá tương lai cũng dịch chuyển để phản ánh nguồn cung thắt chặt trong ngắn hạn.

Về chính sách tiền tệ của Mỹ, bà Georgieva nhận định lạm phát đang trên đà giảm dần, song Cục Dự trữ Liên bang (FED) vẫn chưa có đủ cơ sở để cắt giảm lãi suất ngay lúc này. Dù vậy, bà kỳ vọng rằng vào cuối năm nay, FED có thể "áp dụng phán đoán" để bắt đầu nới lỏng chính sách.

“Thị trường lao động Mỹ vẫn mạnh mẽ, tiền lương tăng lên và người tiêu dùng được hỗ trợ. Nhưng sự bất ổn đang kìm hãm đầu tư và tiêu dùng – hai động lực chính của tăng trưởng. Khi có quá nhiều biến động, doanh nghiệp dè chừng, nhà đầu tư ngừng rót vốn, người tiêu dùng không chi tiêu – và tất cả những điều này đều kéo lùi triển vọng”, bà Georgieva nhận định.

IMF đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu trong tháng 4 và lưu ý rằng việc tái cấu trúc thương mại do Mỹ dẫn đầu đang làm giảm đà phục hồi kinh tế thế giới. Hai quý đầu năm 2025 cho thấy xu hướng này tiếp diễn, và mặc dù nguy cơ suy thoái chưa đến mức báo động, sự không chắc chắn đang ngày càng gia tăng.

Cơ hội cho đồng Euro

Giữa bức tranh ảm đạm đó, bà Georgieva bày tỏ sự lạc quan khi nói về tiềm năng của châu Âu và đồng euro. Trong một sự kiện tại Luxembourg tuần trước, bà kêu gọi Liên minh châu Âu hành động quyết liệt hơn để củng cố vị thế của đồng tiền chung như một tài sản an toàn.

“Đây là thời điểm thích hợp để đồng euro đóng vai trò lớn hơn trên toàn cầu. Thế giới đang tìm kiếm các tài sản an toàn có chất lượng cao, nhưng hiện nguồn cung các tài sản như vậy vẫn còn hạn chế”, bà phát biểu.

Bà Georgieva đồng tình với các lãnh đạo châu Âu như Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde trong việc tận dụng khoảng trống để củng cố vị thế chiến lược của khu vực. Trong mắt bà, châu Âu có thể biến khủng hoảng thành cơ hội, nhất là trong bối cảnh Mỹ đang đánh mất vị thế đạo lý với các chính sách đơn phương về thương mại và quân sự.

Tuy nhiên, bà Georgieva cũng không né tránh những khó khăn mà châu Âu phải vượt qua nếu muốn hiện thực hóa tham vọng của mình: hệ thống pháp lý phân mảnh, thị trường vốn chưa phát triển đầy đủ, thị trường nội địa chưa hoàn chỉnh và chi phí năng lượng còn cao.

“Những rào cản đó là có thật, nhưng chúng không phải là bất khả thi. Đây là những gì châu Âu hoàn toàn có thể loại bỏ nếu có ý chí chính trị và sự đồng thuận,” bà nhấn mạnh.

Bà cũng chỉ ra rằng châu Âu đang đi đúng hướng khi đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng và tích hợp hệ thống năng lượng – hai yếu tố có thể giúp tài sản định danh bằng euro tăng sức hút với nhà đầu tư quốc tế.

“Ở bất kỳ đâu tôi đến, đều có sự quan tâm rất lớn từ giới đầu tư đối với châu Âu,” bà nói.