Giảm 2% thuế giá trị gia tăng: Các chuyên gia nói gì?

Đó là bình luận của TS Mạc Quốc Anh - Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển doanh nghiệp xung quanh đề xuất phương án miễn, giảm thuế, phí, lệ phí năm 2023 của Bộ Tài Chính đang được dư luận hết sức quan tâm.

>>Chính sách giảm thuế GTGT là cần thiết để kích cầu mua sắm

Theo đó, ngày 17/4 vừa qua, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn gửi Bộ Tài chính liên quan tới đề xuất phương án miễn, giảm thuế, phí, lệ phí năm 2023. Cụ thể, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đồng ý về nguyên tắc Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho phép xây dựng, ban hành Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính khẩn trương phối hợp với Bộ Tư pháp và bộ, cơ quan liên quan xây dựng hồ sơ dự án Nghị quyết để trình cấp có thẩm quyền đảm bảo đúng quy trình, trình tự, thủ tục. Trong đó, nêu rõ căn cứ, cơ sở, sự cần thiết để đề xuất xây dựng, ban hành dự thảo Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn, báo cáo Chính phủ trước ngày 25/4.

Bộ Tài chính chủ động thực hiện việc xây dựng văn bản quy định về giảm các khoản thu phí, lệ phí theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (bao gồm cả việc báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định việc áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn đối với thông tư của Bộ Tài chính).

Trước đó, Bộ Tài chính đề xuất, năm 2023, giảm 2% mức thuế suất thuế VAT với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% (còn 8%); giảm 20% mức tỷ lệ % để tính VAT đối với cơ sở kinh doanh (bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh) khi thực hiện xuất hóa đơn đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT 10%. Bộ Tài chính đề xuất giảm mức thu khoảng 35 khoản phí, lệ phí với thời gian áp dụng từ ngày 1/7 đến hết ngày 31/12/2023.

Trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này, TS Mạc Quốc Anh - Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển doanh nghiệp phân tích, khi giảm 2% mức thuế suất thuế GTGT đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% (còn 8%) sẽ có tác dụng kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Bởi lẽ, trong 2 năm trở lại đây, tổng cầu đang giảm, trong khi đó tổng cung lại tăng đột biến. Chính vì vậy, khi giảm thuế GTGT, ngoài doanh nghiệp thì người dân, người tiêu dùng cũng được hưởng lợi. Với thực tế hiện nay, mặt bằng hàng hoá đã có chất lượng, giá cả cạnh tranh thì người dân sẽ càng có lợi khi được mua hàng hoá với một mức giá hợp lý hơn.

Trong khi đó, đối với ngân sách, khi kích cầu thì ngân sách sẽ tăng thu. Đặc biệt, trong một chuỗi giá trị cung ứng, nhiều nhà đầu tư sẽ tự tìm đến với thị trường Việt Nam khi nước ta có các chính sách miễn, giảm thuế, phí, đặc biệt là thuế GTGT. Nhiều nước đã thực hiện đánh thuế GTGT 7-8% từ cách đây 5-10 năm. Chính vì vậy, động thái giảm thuế GTGT là vô cùng quan trọng vì nó phù hợp với thực tiễn khi mà chúng ta đang cần tới một sự kích cầu lớn. Chính sách này đã đáp ứng được đầy đủ yêu cầu về tài chính đối với cơ quan quản lý, người dân, doanh nghiệp trong năm 2022 và những năm tiếp theo.

>>Cần tiếp tục giảm thuế để doanh nghiệp phục hồi

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Cúc - nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA)  cũng nói rằng, tại thời điểm này chính sách giảm thuế GTGT là rất cần thiết đối với doanh nghiệp và người dân khi trong quý I tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp rất khó khăn, số doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động liên tục tăng lên… thì việc tiếp tục giảm thuế GTGT như năm 2022 sẽ mang lại kết quả tích cực, hiệu quả, tạo điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn, tái sản xuất.

Bởi lẽ thuế GTGT nằm trong giá, khi giảm 2% thuế GTGT sẽ giảm giá bán hàng hóa dịch vụ, kích thích tiêu dùng, giúp doanh nghiệp bán được nhiều hàng hơn. Đối với doanh nghiệp sản xuất sử dụng nguyên vật liệu đầu vào được giảm thuế GTGT sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào, kích thích sản xuất.

Trả lời Báo Dân Việt mới đây, LS Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI cũng đồng quan điểm với các chuyên gia. Theo ông Đức: "Việc giảm thuế VAT đồng loạt các mặt hàng chịu thuế 10% hiện nay là "bài học kinh nghiệm" và "sửa sai" của Bộ Tài chính, các năm trước doanh nghiệp dù được giảm thuế VAT, nhưng làm sổ sách đến khổ, rất cực vì một số mặt hàng được giảm về 8%, nhưng còn có mặt hàng vẫn giữ 10%".

Theo đánh giá tác động của Bộ Tài chính, nếu Quốc hội thông qua giảm thuế VAT 2% (dự kiến thông qua kỳ họp vào tháng 6/2023), thu ngân sách 6 tháng cuối năm có thể giảm 35.000 tỷ đồng, tương đương 1,5 tỷ USD, nhưng mặt được lợi có thể sẽ là lớn hơn nhiều.

Cũng theo LS Trương Thanh Đức, nếu tính số tuyệt đối thì thuế VAT có thể giảm, nhưng giảm thuế VAT sẽ giúp tăng thu các khoản thuế khác như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, tiêu dùng tăng cao, kích thích mua sắm… từ đó kích thích nền kinh tế. Đó là mặt lợi của chính sách.

Theo đó, LS Trương Thanh Đức đề xuất, giảm về 8% đối với các mặt hàng chịu thuế VAT 10% vẫn chưa đủ. "Theo quan điểm của tôi nên giảm đồng loạt VAT về 5% (hiện ngoài nhiều hàng hoá chịu thuế VAT 10%, vẫn có một số nhóm mặt hàng chịu thuế VAT 5% hoặc không chịu thuế). Do đó, LS Trương Thanh Đức cho rằng: Việc phân ra có mặt hàng đang chịu thuế VAT 5%, mặt hàng chịu thuế VAT 8% vẫn gây khó khăn cho doanh nghiệp khi làm thuế khi đã giảm khó khăn so với năm 2022, 2021.

"Thị trường bất động sản hiện đóng băng, trái phiếu, chứng khoán giảm sút đến kiệt quệ; doanh nghiệp xuất khẩu mất đơn hàng, giảm kim ngạch… trăm thứ khó đổ nên vai doanh nghiệp nên cần phải có những chính sách nhanh chóng tạo điều kiện thực chất cho họ", LS Trương Thanh Đức nêu quan điểm.