Khung pháp lý cho tiền số, tài sản số: Hạn chế nguy cơ lừa đảo

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ vừa giao Bộ Tài chính chủ trì và cùng Ngân hàng Nhà nước đề xuất, trình Chính phủ ngay trong tháng 3 về khung pháp lý quản lý, thúc đẩy phát triển tài sản số, tiền kỹ thuật số. Đây cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thực tế, nhiều báo cáo nghiên cứu, thống kê đều cho thấy, Việt Nam đang đứng thứ hai thế giới về tỷ lệ người sở hữu tài sản số, với khoảng 20 triệu người và hàng năm có hơn trăm tỷ USD tiền mã hóa được người Việt giao dịch. Đây là một số tiền rất lớn, việc thiếu khung pháp lý đã khiến Nhà nước bị thất thu khoản thuế không nhỏ…

Đáng nói, bên cạnh những lợi ích mang lại về kinh tế, không ít ý kiến cho rằng, việc ban hành hành lang pháp lý cho tiền kỹ thuật số sẽ là giải pháp giúp hạn chế nguy cơ bị lừa đảo.

Theo chuyên gia kinh tế - PGS, TS Đinh Trọng Thịnh, các loại tiền kỹ thuật số tại Việt Nam đang được giao dịch một cách tự do, chính vì vậy rất khó quản lý nguồn tiền này. Khi chúng ta thừa nhận nó và cho phép người ta mua bán công khai thì lượng tiền rất lớn trên thị trường sẽ lộ diện. Như vậy, sẽ có thêm một nguồn vốn lớn cho nền kinh tế.

Cũng theo vị chuyên gia này, số lượng người tham gia thị trường tiền kỹ thuật số ở Việt Nam rất nhiều nhưng khung pháp lý và những quy định liên quan đến thị trường này lại gần như bằng 0 dù Bộ Tài chính và các cơ quan ban ngành cũng đã đưa ra một số quy định ban đầu.

Khi pháp luật công nhận tiền kỹ thuật số, sẽ có các sàn giao dịch được thành lập và được Nhà nước quản lý. Đồng thời, các nhà đầu tư nước ngoài cũng có thể thực hiện các hoạt động giao dịch trên sàn này, từ đó thu hút được nguồn lực quốc tế vào nền kinh tế trong nước.

“Khi có các quy định pháp luật cụ thể cho hoạt động kinh doanh tiền ảo, nhà đầu tư sẽ được pháp luật bảo hộ, nguy cơ bị lừa đảo cũng được hạn chế. Việc xây dựng khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số cần phải khẩn trương, gấp rút vì có thể thấy việc này có nhiều tác động tích cực với nền kinh tế và phù hợp với xu thế chung trên thế giới” - PGS, TS Đinh Trọng Thịnh khẳng định.

Đồng thời cho rằng, tiềm năng của thị trường tiền kỹ thuật số tại Việt Nam rất lớn, nhiều người Việt trẻ tuổi cũng quan tâm đến những tài sản số này. Chính vì vậy việc có một khung pháp lý để hướng đến quản lý tốt hơn cũng như chuyên biệt hóa các sản phẩm đầu tư tiền kỹ thuật số phục vụ tốt cho nhu cầu của nhiều đối tượng nhà đầu tư là hoàn toàn cần thiết.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, tiền kỹ thuật số là một loại tài sản hoàn toàn mới trên thị trường. Nếu có khung pháp lý sẽ làm rõ được thông tin tiền kỹ thuật số là như thế nào, được dùng trong thanh toán, giao dịch, thừa kế… ra sao. Đồng thời, các biện pháp chế tài khi có lừa đảo, gian lận… sẽ tránh được nhiều rủi ro cho người dân.

Sau khi có khung pháp lý, lúc này sẽ biết cơ quan nào quản lý tiền kỹ thuật số. Đồng thời cũng sẽ quy định trường hợp xảy ra tranh chấp được xử lý như thế nào, tòa án nào xử lý. Khi có khung pháp lý rõ ràng thì người dân tham gia giao dịch mới an toàn trên các sàn giao dịch.

Liên quan đến vấn đề này, tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2/2025, Thứ trưởng Bộ Tài chính - Nguyễn Đức Chi cho biết, tài sản số, tiền số (tiền ảo) là một vấn đề rất phức tạp, rất mới không chỉ với Việt Nam mà với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới.

Vấn đề này đang được các cơ quan liên quan nghiên cứu kỹ lưỡng, đưa ra những khung khổ pháp lý khác nhau để có cách thức hướng tới quản lý tất cả những hoạt động liên quan đến tài sản ảo, tài sản số minh bạch, phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, mỗi nền kinh tế…

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, ngay đầu tuần này, Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì cuộc họp nghe Bộ Tài chính và các bộ ngành liên quan báo cáo về tình hình tiền ảo và định hướng xây dựng khung khổ pháp lý liên quan đến hoạt động tài sản ảo, tiền ảo tại Việt Nam.

Bộ Tài chính đã được Thủ tướng Chính phủ giao ngay trong tháng 3/2025 sẽ báo cáo Chính phủ ban hành Nghị quyết, cho phép thí điểm xây dựng, đưa vào vận hành sàn giao dịch tiền ảo để các nhà đầu tư, tổ chức, cá nhân... tại Việt Nam có nơi giao dịch, đầu tư mua bán.

Sàn giao dịch được tổ chức bởi những đơn vị, doanh nghiệp được Nhà nước cho phép. Nhà nước sẽ bảo vệ những quyền lợi hợp pháp, chính đáng của các tổ chức cá nhân khi tham gia vào thị trường ảo.

Đồng thời sẽ giao cho Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ ngành liên quan, các cơ quan, tổ chức liên quan để sớm xây dựng quy định pháp quy, pháp luật cho phép các doanh nghiệp, tổ chức của Việt Nam phát hành tài sản ảo của mình để huy động nguồn lực tài chính về phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, phát triển hoạt động của tổ chức đó.

“Điều này sẽ giúp phát triển chung đối với nền kinh tế, phục vụ mục tiêu tăng trưởng, bắt kịp xu thế chung của thế giới, khu vực về phát triển tài sản ảo, tiền ảo. Đây là những nội dung nước ta có thể bắt kịp được, không để cho Việt Nam tụt lại phía sau ở vấn đề này”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi chia sẻ.