Khung pháp lý cho tiền số, tài sản số: Cần phân định rõ các khái niệm

Tại Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 01/3 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đề xuất, trình Chính phủ ngay trong tháng 3 năm nay về khung pháp lý quản lý, thúc đẩy phát triển tài sản số, tiền kỹ thuật số lành mạnh và hiệu quả.

Việc tạo dựng hành lang pháp lý cho tiền số, tài sản số được cho là giải pháp cần thiết, không chỉ mở ra cơ hội tham gia vào nền kinh tế số toàn cầu, thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao niềm tin của doanh nghiệp cũng như người dân khi tham gia giao dịch số, mà còn giúp thúc đẩy dòng tiền nhiều tỷ USD lưu thông trong nền kinh tế.

Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cơ quan này cũng đang xây dựng kế hoạch mở rộng phạm vi thị trường, trong đó tài sản số, tài sản mã hoá cũng được tính đến như một giải pháp hiệu quả bổ sung các dòng vốn mới.

Nhìn nhận về vấn đề này, bà Vũ Thị Chân Phương - Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, trong năm 2025 này, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi, cùng với xu hướng phát triển của thê giới là tăng cường phát triển tài chính xanh, tài chính bền vững, tài chính chuyển đổi; đồng thời, bên cạnh đó chúng ta phải chuyển đổi số, xây dựng thị trường liên quan đến tài sản mã hóa.

Đặc biệt, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, việc thu hút nguồn vốn mới mang tính đột phá vẫn phải đảm bảo lành mạnh, hiệu lực, hiệu quả.

Xoay quanh vấn đề đã nêu, theo các chuyên gia, việc xây dựng khung khổ pháp lý này đòi hỏi làm rõ các khái niệm, phân định rõ thế nào là tài sản số, thế nào là tiền điện tử, tiền mã hoá. Đâu là sản phẩm đầu tư và đâu là sản phẩm có thể sử dụng trong giao dịch, thanh toán cũng như đảm bảo các lợi ích của người dân, doanh nghiệp.

Theo TS Đặng Minh Tuấn - Chủ tịch Liên minh Blockchain Việt Nam, khi các giao dịch được công nhận sẽ phải có giấy phép và cơ quan chức năng sẽ đánh giá kiểm tra về tính thanh khoản, tính an toàn bảo mật của sàn. Cho nên các giao dịch được quản lý thì rủi ro sẽ được hạn chế, nhà đầu tư cũng như doanh nghiệp cần phải theo dõi và cập nhật rất đầy đủ thông tin từ cơ quan quản lý về quy định khung pháp lý này.

Đồng quan điểm, liên quan đến vấn đề này, nhiều ý kiến cũng cho hay, cần phân loại rõ ràng các loại tài sản số để áp dụng phương án quản lý phù hợp. Ví dụ, đối với tiền mã hóa cần có những quy định riêng, trong khi tài sản số đại diện (NFT) hoặc tài sản ảo trong hệ sinh thái kỹ thuật số cũng cần được quản lý theo các quy định khác biệt. Chẳng hạn, tại Trung Quốc, giao dịch tiền mã hóa bị cấm hoàn toàn, nhưng một số loại tài sản số khác vẫn được phép giao dịch.

Đồng thời cũng lưu ý, tiền kỹ thuật số hiện nay được một số ngân hàng trung ương trên thế giới nghiên cứu phát hành thử nghiệm, dưới dạng tiền điện tử. Đồng tiền này khác với các loại tiền số do tư nhân tạo ra bằng thuật toán máy tính, không phải đồng tiền pháp định. Do đó, cần làm rõ để tránh ảnh hưởng tới rủi ro lạm phát và thị trường tiền tệ.

Được biết, tại Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số, tài sản số được định nghĩa là tài sản theo quy định tại Bộ luật Dân sự, được thể hiện dưới dạng dữ liệu số, được tạo ra, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bởi công nghệ số trên môi trường điện tử.

Tài sản ảo là một loại tài sản số được giao dịch hoặc chuyển giao, và có thể được dùng cho mục đích thanh toán hoặc đầu tư. Tài sản ảo không bao gồm chứng khoán, dạng số của tiền pháp định và tài sản tài chính khác theo quy định pháp luật.

Còn tài sản mã hóa là tài sản số được tạo ra, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bằng công nghệ chuỗi khối, công nghệ số cái phân tán hoặc công nghệ số khác tương tự.

Việc phân loại thẩm quyền, nội dung quản lý tài sản số, cung ứng dịch vụ tài sản số được thực hiện theo quy định của Chính phủ phù hợp với điều kiện thực tiễn.