Khuyến khích doanh nghiệp tham gia dự trữ quốc gia: Cần có cơ chế đủ mạnh

Thực hiện Kết luận số 115-KL/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 15/01/2019 của Bộ Chính trị về nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực của nền kinh tế, Dự thảo Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi) đã quy định một số chính sách để huy động được sự tham gia của tổ chức, doanh nghiệp đối với dự trữ chiến lược.

Theo đó, Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện dự trữ quốc gia và khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp tham gia dự trữ quốc gia. Nhà nước có chính sách huy động nguồn lực, khuyến khích, tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động dự trữ quốc gia…

Đánh giá cao những đề xuất của cơ quan soạn thảo, tuy nhiên, để khuyến khích doanh nghiệp tham gia dự trữ quốc gia, không ít ý kiến cho rằng, cần có cơ chế đủ mạnh.

Tham gia góp ý xây dựng và hoàn thiện Dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Như So – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh đánh giá, Dự thảo Luật đã đưa ra nhiều chính sách khuyến khích, đa dạng hóa nguồn hình thành dự trữ quốc gia. Tuy nhiên, các chính sách này chỉ mang tính chất khuyến khích và tạo điều kiện, chưa có cơ chế ràng buộc hoặc ưu đãi đủ mạnh để tạo động lực thúc đẩy doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực dự trữ.

Theo đại biểu, để nâng cao hiệu quả và tính khả thi của Luật, cần bổ sung các chính sách ưu đãi, hỗ trợ mạnh mẽ, thiết thực hơn để doanh nghiệp tham gia sâu vào dự trữ quốc gia.

“Đó là ưu đãi thuế như giảm thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc khấu trừ chi phí đầu tư lũy kế cho các doanh nghiệp xây dựng hệ thống kho hiện đại, thông minh để tham gia dự trữ chiến lược hoặc duy trì mức tồn kho chiến lược. Ưu đãi về tín dụng hoặc cơ chế bảo lãnh vay vốn, hỗ trợ doanh nghiệp dự trữ các mặt hàng có giá trị lớn, thời gian bảo quản dài hoặc có rủi ro lỗi thời cao (như sản phẩm công nghệ cao)”, đại biểu bày tỏ.

Đồng quan điểm, tham gia góp ý Dự thảo Luật về vấn đề này, đại biểu Tạ Đình Thi – Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội cũng cho rằng, cần nghiên cứu bổ sung các quy định chi tiết hơn về cơ chế khuyến khích, ưu đãi đối với các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia đóng góp, đầu tư vào hoạt động dự trữ quốc gia, đặc biệt là trong việc xây dựng kho bãi, cung ứng công nghệ bảo quản hiện đại.

Theo đại biểu, để tăng tính hiệu quả, cần quy định rõ trách nhiệm của Bộ Tài chính trong việc xây dựng, vận hành và kết nối hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về dự trữ quốc gia với các cơ sở dữ liệu quốc gia về tài nguyên, tài sản công, bảo đảm sự minh bạch, chia sẻ và giám sát thông tin.

Liên quan đến vấn đề này, tại Báo cáo thẩm tra Dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi) trước đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung vào Điều 4 Dự thảo các chính sách khuyến khích sự tham gia của tổ chức, doanh nghiệp tham gia dự trữ chiến lược như chính sách ưu đãi về thuế, tài chính, tín dụng.

Cụ thể như giảm thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc khấu trừ chi phí đầu tư lũy kế cho các doanh nghiệp xây dựng hệ thống kho hiện đại, thông minh để tham gia dự trữ chiến lược hoặc duy trì mức tồn kho chiến lược theo quy định của Nhà nước. Nhà nước cung cấp gói tín dụng ưu đãi hoặc cơ chế bảo lãnh vay vốn cho việc tích trữ các mặt hàng có giá trị lớn, thời gian bảo quản dài hoặc có rủi ro lỗi thời cao (như sản phẩm công nghệ cao).

Ngoài ra, có cơ chế mua lại và luân phiên hàng dự trữ chiến lược rõ ràng, minh bạch với giá cả được xác định trước, bảo đảm chia sẻ rủi ro, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và doanh nghiệp... đồng thời, hoàn thiện các quy định về thanh tra, kiểm tra, giám sát, cơ chế huy động nguồn lực ngoài ngân sách, nhằm bảo đảm tính minh bạch, bền vững của dự trữ quốc gia.

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Dự án Luật Dữ trữ quốc gia (sửa đổi) sẽ tiếp tục được đưa ra thảo luận tại hội trường, trước khi được Quốc hội xem xét, biểu quyết thông qua vào cuối Kỳ họp.