Nga - Trung có vẻ đã trở thành liên minh chống Mỹ!

Mối quan hệ giữa các siêu cường biến đổi mau chóng sau thời điểm Trung - Mỹ tuyên bố “đường ai nấy đi”. Nước Mỹ dưới thời Joe Biden có xu hướng trở lại quỹ đạo cũ, thắt chặt quan hệ với châu Âu và một số đồng minh thân cận ở châu Á.

Phía Trung Quốc - một mặt, họ đang cố gắng “lượm lặt” những quốc gia nhỏ, yếu đang phân vân do dự nên ngả về phía nào. Mặt khác, đẩy mạnh hợp tác với Nga như thể là một liên minh thách thức Washington. Đây là trục quan hệ rất đáng chú ý.

Từ năm ngoái, Moscow và Bắc Kinh đã bắt tay nhau để giảm “dollars hóa”. Mở ra tiền đề thanh toán đồng rup và Nhân dân tệ giữa hai nước, có thể hoán đổi, thanh toán bù trừ bằng nội tệ của nhau.

Thực chất của hợp tác tài chính này là nhằm vào vị thế đồng USD, đánh phá hệ thống “Petrodollars” - nơi nắm giữ sức mạnh “đồng bạc xanh”, thiết lập hệ thống tài chính độc lập.

Khi đó, Alexey Maslov, Giám đốc Viện nghiên cứu về vùng Viễn Đông thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, bình luận: “Nhiều người cho rằng Nga và Trung Quốc sẽ có thể hình thành liên minh quân sự hoặc thương mại, tuy nhiên giờ đây mối liên minh đó đang chuyển dần sang lĩnh vực tài chính, và trong lĩnh vực này hai nước vẫn giữ được sự độc lập riêng”.

Hôm 25/7, vòng tham vấn chiến lược an ninh Nga - Trung lần thứ 16 diễn ra tại Moscow, tại đây hai bên cùng tuyên bố “Mỹ đã ngã khỏi chiếc ghế bá quyền trong bàn cờ địa chính trị”.

Tờ Global Times phân tích, Trung Á, Tây Thái Bình Dương, Đông Âu đã bị xáo trộn do sự thay đổi chiến lược toàn cầu, cũng chính từ đây Mỹ cho thấy sự suy giảm thế lực để không có thể giành quyền bá chủ.

Đây chính là cơ hội “ngàn năm có một” của Bắc Kinh và Moscow bắt tay xây dựng tìm ra trật tự toàn cầu mới - ở những khu vực mà Mỹ bỏ ngỏ, hoặc không đủ khả năng giải quyết, ví như xung đột Palestine, Israel, rút quân khỏi Afghanistan dẫn đến bạo lực gia tăng.

Trước đó, hồi cuối tháng 4, Nga và Trung Quốc ra tuyên bố chung về hợp tác xây dựng Trạm nghiên cứu Mặt trăng. Đáng nói, lĩnh vực hợp tác này chỉ mới được đề xuất trước đó 1 năm.

Trong lĩnh vực quân sự, hai bên đã bắt đầu có những giao thoa, ít nhất 2 lần Nga và Trung Quốc cùng điều chiến đấu cơ cùng tuần tra chung, đặc biệt tập trận chung 2019 tại Vịnh Oman có sự tham gia của Iran.

Tháng 10/2020 khi được hỏi về khả năng hình thanh liên minh quân sự Nga - Trung? Ông V. Putin trả lời hững hờ: “Về mặt lý thuyết thì điều này hoàn toàn có thể xảy ra”.

Chính Tổng thống Nga cũng khẳng định, mối quan hệ song phương với Trung Quốc đang ở “cấp độ cao nhất trong lịch sử”.

Nếu chú ý, các hoạt động Nga - Trung cơ bản diễn ra trong vòng 100 ngày đầu tiên nắm quyền Tổng thống của Joe Biden. Cả hai đều muốn tạo ra nhiều đòn bẩy hơn, đồng thời thiết lập những ranh giới về mặt chính trị và quân sự đối với Mỹ trước khi Tổng thống Biden hoàn tất chương trình nghị sự về chính sách đối ngoại.

Vậy, bản chất của mối quan hệ này là gì? Có thể nói, Bắc Kinh và Moscow cần rất nhiều thời gian để xây dựng niềm tin lẫn nhau, vốn đã sứt mẻ nghiêm trọng mấy thập kỷ.

Thế cuộc bắt buộc nảy sinh liên minh Nga - Trung, bởi có chung kẻ thù, chung mục đích tham vọng bá chủ. Nhưng, mỗi Nga hoặc Trung Quốc chưa đủ sức lực để cạnh tranh tay đôi với Washington.

Vấn đề chỉ nảy sinh khi hai bên đạt được kết quả, giả dụ Mỹ có thể bật ra khỏi vị trí số 1 thì khoảng trống này cũng chỉ được đảm nhận bởi 1 quốc gia nào đó mà thôi, không có chuyện “đồng sở hữu”.

Vì vậy, quan hệ Nga - Trung hiện nay như là “bạn đồng hành” trong một quãng đường chứ không thể cùng nhau đến đích.