Nỗi buồn và động lực KRX

LÊ MỸ• 29/04/2024 05:20

Sự hào hứng và niềm tin của nhà đầu tư đối với hệ thống KRX sắp "go-live" sau rất nhiều năm chờ đợi và những đợt trì hoãn, kết nối, kiểm thử..., đến hiện tại lại vẫn là trì hoãn...

>>>SSI: Đón đầu cơ hội từ KRX và nâng hạng thị trường chứng khoán trong năm 2024

Văn bản của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) mới đây cho biết các điều kiện để vận hành hệ thống công nghệ thông tin mới (KRX) theo đề nghị của Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) chưa đảm bảo.

KRX lại một lần nữa lỗi hẹn với nhà đầu tư thay vì chính thức vận hành ngày 2/5. (Ảnh minh họa: Quốc Tuấn)

Cụ thể, HoSE chưa báo cáo Bộ Tài chính, Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam (VNX). Các đơn vị thụ hưởng gồm Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán (VSDC) cũng chưa có ý kiến về việc vận hành KRX. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng việc này là không đảm bảo tuân thủ quy định.

Bên cạnh đó, hệ thống công nghệ thông tin mới thiếu biên bản nghiệm thu tổng thể giữa chủ đầu tư, nhà thầu và các đơn vị thụ hưởng (HNX và VSDC). Báo cáo của HoSE gửi Ủy ban cũng không thể hiện rằng hệ thống đã được đơn vị chủ quản phê duyệt cấp độ an toàn thông tin.

Về phía công ty chứng khoán thành viên, theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước họ cũng chưa sẵn sàng kết nối, đảm bảo khả năng cung cấp dịch vụ giao dịch cho nhà đầu tư.

Do đó, hệ thống giao dịch mới KRX chưa thể vận hành vào 2/5 như dự kiến từ HoSE. Thay vào đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đề nghị HoSE, HNX và VSDC đảm bảo hệ thống giao dịch, đăng ký, lưu ký, thanh toán bù trừ hiện tại vận hành ổn định, thông suốt.

Theo văn bản của SSC, một loạt công ty chứng khoán như Chứng khoán BVSC, Chứng khoán Vietcap, Chứng khoán KB Việt Nam, Chứng khoán BIDV hay VCBS... cũng đều đã có thông báo dừng các nội dung như thực hiện thay đổi kế hoạch nâng cấp hệ thống, dừng kế hoạch chuyển đổi hệ thống giao dịch chứng khoán KRX và tiếp tục vận hành hệ thống như hiện tại.

Với các nội dung như nêu, thay cho thực thi chuyển đổi ngay trong dịp lễ 20/4-1/5, tranh thủ đến lúc thị trường trở lại giao dịch là sẵn sàng vận hành KRX như kế hoạch ban đầu, các chuyên gia cho rằng, các thủ tục báo cáo và được phê duyệt, cho ý kiến... , cần mất một thời gian nữa. Trong đó, đáng chú ý nhất và có thể sẽ cần nhiều thời gian là khi cơ quan quản lý thị trường trực tiếp của các Sở - Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - cũng chưa cho biết khi nào thì cơ quan này sẵn sàng kết nối, đảm bảo khả năng cung cấp dịch vụ giao dịch cho nhà đầu tư với các công ty thành viên; hay điều kiện như thế nào để đảm bảo cho sự sẵn sàng kết nối đó.

>>>Hệ thống KRX sẽ rút ngắn thời gian nâng hạng thị trường chứng khoán?

KRX, hệ thống công nghệ thông tin do Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc (KRX) thiết kế, do HoSE ký kết với nhà phát triển/ cung cấp đối tác từ 2012 và triển khai cho đến nay. Đây là hệ thống được kỳ vọng cung cấp nhiều tiện ích mới, nổi bật nhất là hỗ trợ nhà đầu tư ở nhiều điều kiện giao dịch. Qua đó, có thể thu hút thêm nhiều nhà đầu tư tham gia thị trường, từ đó tăng thanh khoản.

Tuy không phải là tiêu chí trực tiếp song KRX được nhiều công ty chứng khoán, đơn vị phân tích và quỹ đầu tư tin rằng sẽ hỗ trợ nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Và điều đó, cũng mang đến các tác động trực tiếp cho lợi nhuận, triển vọng cổ phiếu của các công ty chứng khoán.

Nhận định về KRX với khả năng sắp đi vào vận, Chứng khoán Maybank Investment Bank (MSVN) cho rằng, đây sẽ là một bước đệm tốt, cơ bản để chuẩn bị cho việc thị trường sẽ có thêm các sản phẩm mới như giao dịch trong ngày (T0) hay bán khống.

"Tuy vậy, tại thời điểm vận hành, chúng tôi vẫn kì vọng rằng nhà đầu tư vẫn sẽ không thấy sự khác biệt so với hệ thống cũ và vẫn cần thêm thời gian để các CTCK cũng như Ủy ban chuẩn bị cho sản phẩm mới", Công ty này nêu quan điểm khá thận trọng (và đã đúng với diễn biến về kỳ vọng KRX "go-live" như đang diễn ra).

Bộ phận phân tích của MSVN cũng cho rằng, trong ngắn hạn, hệ thống KRX sẽ chưa đáp ứng đủ những tiềm năng mà hệ thống này sẽ mang lại do vẫn còn hạn chế về hoạt động cũng như quy đỉnh của Sở. Tuy nhiên, nhìn về dài hạn, theo MSVN, đây sẽ là bước đệm tốt để các CTCK chuẩn bị cho bước chuyển mình trong tương lai, đặc biệt là khi kỳ vọng thị trường Việt Nam sẽ được nâng lên thành thị trường mới nổi trong tháng 3/2025 dẫn đến một lượng vốn lớn chảy vào thị trường.

Nhóm Chứng khoán

Nhóm Chứng khoán được cho là nhóm có động lực nhiều nhất từ các thông tin vận hành KRX

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên của CTCK SSI - đơn vị "anh cả" về thâm niên trên TTCK và thường xuyên giữ vị trí top 2-3 thị phần môi giới tại HoSE nhiều năm qua, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch SSI cũng cho biết, về các đợt test (kiểm thử) với VSD thì Công ty đã qua các đợt thử nghiệm không có vấn đề gì. Ông Hưng khẳng định Công ty sẵn sàng các đợt kiểm thử và khá tự tin kết nối với KRX.

Cũng theo Chủ tịch SSI, nếu KRX đi vào vận hành, giai đoạn đầu sẽ chưa có nhiều thay đổi nhưng đây là nền tảng, điều kiện cần để có thêm các sản phẩm mới như Day trading, quyền chọn bán, quyền chọn mua... được triển khai; Lâu dài sẽ giúp thay đổi bộ mặt thị trường.

Có thể nói là sự kỳ vọng vào KRX, sau nhiều năm bị "mài mòn" vì trì hoãn, một lần nữa vừa được nhen nhóm trở lại nhưng đã lại bị dập tắt. Nhiều nhà đầu tư đặt kỳ vọng và dự phóng tỷ suất sinh lợi cho danh mục, đặc biệt vào những CTCK đã xây kế hoạch và chỉ tiêu kinh doanh, một phần dựa trên KRX vận hành và triển vọng nâng hạng thị trường chứng khoán trong thời gian sớm, hẳn sẽ là những người hụt hẫng nhất.

Tuy nhiên, điều an ủi là, KRX ít nhất cũng đã có đã ba lần chạy thử hệ thống và đều có thông tin tốt đẹp. Mỗi lần thử nghiệm và hứa hẹn vận hành đều là một cơ sở, động lực để các cổ phiếu tăng giá. Lại thêm một lần nữa, có thể KRX cũng vẫn tiếp tục trở thành động lực lớn cho nhiều danh mục trong thời gian tới.

"Chúng tôi kỳ vọng sẽ có khoảng 1 tỷ USD liên quan tới các quỹ bị động và con số này sẽ cao hơn gấp 4-5 lần cho các quỹ chủ động. Với chúng tôi, VCI, HCM và SSI vẫn sẽ là những công ty được hưởng lợi từ cả KRX cũng như việc nâng hạn thị trường do (1) đây là những công ty có thị phần môi giới tổ chức cao và sẽ thu được về miếng bánh lớn trong việc nâng hạng và (2) với việc tăng vốn trong thời gian gần đây, chúng tôi kì vọng lượng vốn mới này sẽ đóng vai trò thúc đẩy việc cho vay margin khi thị trường tăng thanh khoản và nhu cầu", các chuyên gia MSVN đánh giá.