"Nóng" cuộc đua sản xuất hydro xanh toàn cầu

CẨM ANH• 09/06/2024 03:00

Nhu cầu chuyển đổi sang các năng lượng xanh đang thúc đẩy các quốc gia chạy đua sản xuất hydro xanh nhằm đạt được vị thế thống trị trên thị trường.

>> Hydro xanh sẽ "khai tử" năng lượng hóa thạch?

Ngày càng nhiều quốc gia tham gia vào cuộc đua sản xuất hydro xanh

Hydro xanh đang được công nhận là giải pháp khử cacbon cho các lĩnh vực phát thải cao như vận tải và sản xuất. Các lĩnh vực này chiếm hơn 30% mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu. Với các ứng dụng nhằm giảm thiểu các ngành công nghiệp phát thải cao như nhà máy sản xuất xi măng và thép cho đến vận tải hàng không và hàng hải, Cơ quan Năng lượng Quốc tế dự báo rằng hydro xanh sẽ chiếm gần 25% nguồn cung năng lượng vào năm 2050.

Hydro được coi là chìa khóa để đạt được quá trình chuyển đổi xanh, vì không giống như nhiều nguồn năng lượng tái tạo khác, nó có thể được sử dụng làm nhiên liệu cho ngành vận tải và các ngành công nghiệp khác.

Báo cáo cho biết thương mại toàn cầu, được hỗ trợ bởi cơ sở hạ tầng giao thông đa dạng, là chìa khóa để khai thác toàn bộ tiềm năng của thị trường. Việc khử cacbon trong ngành hàng không, vận tải hàng hóa và các ngành công nghiệp như sản xuất sẽ phụ thuộc nhiều vào sản xuất hydro xanh trong khu vực, điều này đã khuyến khích cả đầu tư công và tư nhân lớn vào lĩnh vực này trong những năm gần đây, để tăng tốc sản xuất và thúc đẩy đổi mới công nghệ.

Bên cạnh đó, sự thay đổi toàn cầu hướng tới nguồn năng lượng tái tạo này tạo tiền đề cho sự gia tăng thương mại xuyên biên giới và hợp tác quốc tế. Các chuyên gia trong ngành dự đoán rằng cuộc đua giành quyền kiểm soát mạnh mẽ nền kinh tế hydro xanh sẽ không chỉ làm thay đổi mối quan hệ kinh tế giữa các quốc gia mà còn tác động đến sự thống trị địa chính trị.

Trong khi châu Á và Trung Đông đang nhanh chóng xây dựng năng lực sản xuất thì châu Âu đang tập trung vào kết nối để đảm bảo có thể vận chuyển hydro xuyên biên giới. Các quốc gia có đường ống sản xuất hydro xanh tham vọng nhất bao gồm Trung Quốc, Saudi Arabia, Thụy Điển, Mỹ, Anh, Đức, Việt Nam, Australia, Oman, Pháp và Canada. Vào năm 2023, Trung Quốc có công suất hydro dựa trên điện phân là 1060,9 kiloton đang ở giai đoạn phát triển cuối cùng. Trong khi đó, cường quốc hydro xanh lớn thứ hai là Saudi Arabia có 339 kT, tiếp theo là Thụy Điển với 230,8 kT. Những con số ấy thể hiện sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này.

Saudi Arbia hiện đang xây dựng dự án hydro xanh lớn nhất thế giới cho đến nay, một cơ sở dự kiến sẽ có công suất lên tới 4 GW năng lượng mặt trời và gió, để sản xuất tới 600 tấn hydro xanh mỗi ngày hoặc lên tới 200 GW từ hydro xanh mỗi năm.

>> Vốn đầu tư đổ vào năng lượng xanh ASEAN, cơ hội nào cho Việt Nam?

Các phương tiện chạy bằng hydro đang dần phổ biến tại các quốc gia vùng Vinh

Các phương tiện chạy bằng hydro đang dần phổ biến tại các quốc gia vùng Vịnh

Nicola De Blasio, thành viên cấp cao tại Trung tâm Belfer của Trường Harvard Kennedy, cho biết: “Trong khi các quốc gia riêng lẻ phải đối mặt với những thách thức và cơ hội riêng biệt, thì cuộc chạy đua xanh sẽ được kích hoạt để giành vị trí lãnh đạo công nghiệp, tác động đến quan hệ quốc tế”.

Theo ước tính của các chuyên gia tư vấn toàn cầu Strategy&, nhu cầu về hydro xanh được dự đoán sẽ tăng đáng kể trong trung hạn, có khả năng thay thế lượng dầu tương đương 10,4 tỷ thùng, tức 37% sản lượng dầu toàn cầu hiện nay, vào năm 2050.

Ông De Blasio cũng nói thêm rằng, trong cuộc đua công nghiệp hóa xanh, một số quốc gia như Trung Quốc, Canada và Mỹ có thể sẽ trở thành các quốc gia dẫn đầu về hydro xanh. "Các quốc gia này có thể tận dụng các cơ sở công nghiệp gần nơi sản xuất hydro xanh để kiểm soát tốt hơn chuỗi cung ứng và giảm thiểu chi phí vận chuyển. Điều này giúp họ có thể thu được những lợi ích sâu rộng và trở thành người chiến thắng", chuyên gia này nhận định.

Không chỉ các quốc gia phát triển mới có tham vọng trong lĩnh vực này. Ấn Độ, Brazil, Chile, Ai Cập và nhiều quốc gia châu Phi có nguồn năng lượng tái tạo dồi dào đang mong muốn tham gia vào chuỗi giá trị và sản xuất hydro xanh để xuất khẩu. Theo các nhà tư vấn toàn cầu của Alvarez & Marsal, bốn yếu tố sẽ quyết định khả năng cạnh tranh của một quốc gia trong cuộc đua hydro xanh bao gồm nguồn năng lượng tái tạo, khả năng sản xuất, hệ sinh thái điện và chi phí vốn.

Aaron Fleming, đồng Giám đốc nhóm công nghiệp, năng lượng và tài nguyên thiên nhiên khu vực Châu Á-Thái Bình Dương tại Natixis, cũng đồng ý. “Các quốc gia và khu vực được thiên nhiên ưu đãi với các nguồn năng lượng tái tạo, chẳng hạn như Australia, Ấn Độ và Trung Đông, sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất hydro xanh.”

Mặt khác, ông Jenhao Han, Giám đốc điều hành khu vực châu Á của Hy24, một công ty đầu tư toàn cầu có trụ sở tại Paris cho biết các chính phủ sẽ đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu phát triển hydro, ban hành các quy định và cung cấp trợ cấp để thúc đẩy ngành công nghiệp hydro xanh phát triển.