>>>Ngành Thép còn khó khăn kéo dài đến quý II/2023

Doanh nghiệp sụt giảm lợi nhuận

Trong 3 tháng đầu năm, Công ty CP Thép Nam Kim (HoSE: NKG) ghi nhận doanh thu thuần đạt 4.375 tỷ đồng và lợi nhuận gộp 138 tỷ đồng, giảm tương ứng 39% và 86% so với cùng kỳ. Do vẫn còn gánh nhiều khoản chi phí nên Thép Nam Kim lỗ ròng 49 tỷ đồng trong quý I/2023. Dù vậy, kết quả này khả quan hơn 2 quý lỗ nặng trước đó.

Xét về lợi nhuận cốt lõi, NKG lỗ 241 tỷ đồng, giảm nhẹ so với mức lỗ 372 tỷ đồng trong quý IV/2022, nhưng cao hơn so với khoản lỗ ước tính trong ĐHCĐ thường niên là 50 tỷ đồng. Mặc dù NKG là một trong số ít công ty thép niêm yết ghi nhận sản lượng tiêu thụ quý I/2023 tăng so với quý trước đó, tuy nhiên tốc độ hồi phục lợi nhuận của công ty lại chậm hơn. NKG cũng nằm trong số ít công ty niêm yết vẫn ghi nhận lỗ lợi nhuận gộp trong quý I/2023 chủ yếu do lượng hàng tồn kho cao tại cuối năm 2022.

Theo đó, tại thời điểm cuối quý I, NKG đã giảm 7,5% lượng hàng tồn kho so với đầu năm, xuống 6.478 tỷ đồng, tương đương 4-6 tháng sản xuất và vẫn ở mức khá cao. Trong bối cảnh giá HRC biến động mạnh, NKG có kế hoạch tiếp tục giảm lượng hàng tồn kho xuống 2-3 tháng sản xuất trong thời gian tới.

Tại ĐHCĐ 2023, ban lãnh đạo NKG cho biết, công ty đã kí hợp đồng xuất khẩu với khách hàng cho tới tháng 6/2023 và sẽ đảm bảo có lãi ròng trong quý II/2023 nhờ giá bán bình quân và sản lượng đều được cải thiện so với quý trước đó. NKG tự tin sẽ ghi nhận lợi nhuận ròng dương trong nửa đầu năm 2023.

Trong khi đó, “ông lớn” trong ngành thép là Công ty CP Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG) ghi nhận doanh thu thuần đạt hơn 26.865 tỷ đồng, giảm gần 39,5% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ đạt hơn 397 tỷ đồng, cũng giảm hơn 95% so với cùng kỳ năm 2022.

Mặc dù có lãi trở lại sau quý IV/2022 lỗ ròng 1.992 tỷ đồng, tuy nhiên, nếu loại bỏ khoản hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho 948 tỷ đồng và lãi tỷ giá 69 tỷ đồng, lợi nhuận cốt lõi của HPG vẫn lỗ 485 tỷ đồng trong quý đầu năm 2023.

Chứng khoán VNDirect cho biết, nhu cầu thép xây dựng, ống thép của HPG vẫn tiếp tục yếu, trong bối cảnh giá bán giảm và thị trường bất động sản ảm đạm kéo dài. Công ty vẫn đang có kế hoạch khởi động lại 2 lò cao cuối cùng trước ngày 20/05/2023. Tuy nhiên, VNDirect cho rằng, việc thực hiện kế hoạch sẽ phụ thuộc vào nhu cầu thực tế của thị trường. HPG sẽ thận trọng lựa chọn thời điểm khởi động lại các lò cao này để tối đa hóa hiệu quả hoạt động của từng lò.

Điểm thuận lợi của HPG đến từ việc giá nguyên liệu đầu vào (quặng sắt, than cốc) đang giảm mạnh hơn so với giá bán thép đầu ra. Tuy nhiên việc nhu cầu tiếp tục thấp sẽ ảnh hưởng đáng kể đến khả năng phục hồi lợi nhuận của công ty trong những quý tới.

Một “ông lớn” khác trong ngành là Công ty CP Tập đoàn Tôn Hoa Sen (HoSE: HSG) ghi nhận doanh thu thuần đạt hơn 7.081 tỷ đồng, giảm hơn 44,2% so với cùng kỳ lãi ròng đạt gần 251 tỷ đồng, tăng hơn 7% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu đến từ hoàn nhập dự phòng hàng tồn kho.

Tuy nhiên, cũng giống như HPG, nếu loại trừ khoản hoàn nhập dự phòng hàng tồn kho, cùng khoản lãi tỷ giá và lãi từ thu nhập khác, thì lợi nhuận cốt lõi của HSG cũng lỗ 255 tỷ đồng trong quý I/2023, nhưng cũng đã cải thiện hơn so với khoản lỗ 719 tỷ đồng của quý IV/2022.

Biên lợi nhuận gộp cốt lõi được cải thiện so với quý trước đó chủ yếu nhờ giá bán bình quân tăng và hàng tồn kho giá cao đã được tiêu thụ hết trong quý IV/2022. Mặc dù vậy, kết quả kinh doanh này vẫn không được như kỳ vọng có lãi 50 tỷ đồng của Chủ tịch HSG tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2023.

>>>Kịch bản cho ngành thép và Hoà Phát năm 2023

Dự báo nhu cầu thép vẫn sẽ yếu

Trong báo cáo ngành thép mới đây, Chứng khoán VNDirect cho biết, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp ngành thép trong quý I/2023 đều ghi nhận mức giảm mạnh so với cùng kỳ, tuy nhiên đã được cải thiện đáng kể về mặt lợi nhuận so với 2 quý trước đó. VNDirect cho rằng, xu hướng này đến chủ yếu bởi:

Thứ nhất, tổng sản lượng tiêu thụ thép (bao gồm thép xây dựng, tôn mạ và ống thép) trong quý I/2023 đã giảm mạnh 29,2% so với cùng kỳ từ mức nền cao của quý I/2022, theo dữ liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA);

Thứ hai, giá bán thép quý I/2023 mặc dù giảm mạnh so với cùng kỳ, tuy nhiên đã tăng đáng kể so với mức trung bình của quý IV/2022. VNDirect ước tính trung bình giá thép xây dựng và HRC tại Việt Nam trong quý I/2023 lần lượt là 15,9 triệu đồng/tấn, (giảm 7% so với cùng kỳ và tăng 6% so với quý trước đó) và 660 USD/tấn (giảm 20% so với cùng kỳ và tăng 18% so với quý trước đó);

Thứ ba, giá bán thép tăng cũng giúp nhiều doanh nghiệp trong quý I/2023 ghi nhận hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Nếu loại bỏ khoản lợi nhuận ghi nhận một lần này, 6/7 doanh nghiệp thép (chi tiết tại hình 4) đều ghi nhận lỗ ròng.

Thứ tư, chí phí lãi vay trong quý I/2023 tăng mạnh so với cùng kỳ phản ánh chi phí vốn tăng.

Thứ năm, tỷ giá diễn biến thuận lợi hơn và việc chủ động giảm các khoản vay ngoại tệ giúp các công ty trong quý I/2023 đã hạn chế khoản lỗ ròng tỷ giá so với 2 quý cuối năm 2022.

“Chúng tôi kỳ vọng biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp ngành thép trong quý II/2023 sẽ tiếp tục được cải thiện so với quý trước đó. Mặc dù vậy, việc nhu cầu thép được dự báo vẫn sẽ yếu trong các tháng tới, biên lợi nhuận của các công ty trong ngành có thể vẫn sẽ gặp nhiều biến động, đặc biệt là nhóm công ty nhỏ với kỹ năng quản lý hàng tồn kho hạn chế hơn”, chuyên gia của VNDirect nhận định.

Theo VNDirect, lãnh đạo của một số doanh nghiệp thép niêm yết đưa ra thông điệp tại ĐHĐCĐ rằng, những gì khó khăn nhất đối với ngành thép đã diễn ra trong nửa cuối năm 2022, tình hình đã được cải thiện trong quý I/2023 và gần như chắc chắn sẽ có lãi trong quý II/2023.

“Tất cả các công ty đều đặt kế hoạch kinh doanh 2023 có lãi ròng trở lại, tích cực hơn rất nhiều so với việc liên tiếp báo lỗ trong nửa cuối năm 2022. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ vẫn sẽ yếu trong suốt cả năm 2023, tình hình bán hàng trong quý III/2023 rất khó dự báo và sẽ phải rất nỗ lực thì nhóm các công ty này mới có thể hoàn thành kế hoạch kinh doanh cả năm”, chuyên gia của VNDirect nhận định.