Dự án BOT Quốc lộ 19 dưới góc nhìn đầu tư
Qua hơn ba năm thu phí hoàn vốn dự án, do thay đổi chính sách từ cơ quan nhà nước, doanh thu thu phí giảm đã đẩy doanh nghiệp đến những khó khăn, không cân đối được thu chi.
Thực hiện Quyết định số 1626/QĐ-BGTVT ngày 25/5/2016 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, Tổng công ty 36 đã tổ chức thực hiện thu phí hoàn vốn đầu tư dự án từ 01/6/2016.
Qua hơn ba năm thu phí hoàn vốn dự án, doanh thu thu phí giảm do thay đổi chính sách từ cơ quan nhà nước bắt buộc doanh nghiệp BOT phải thực hiện như: Ngày 15/9/2015 Bộ Tài chính ra Thông tư số 146/2015/TT-BTC giảm giá phí so với mức thu phí quy định tại Thông tư 159/2013/TT-BTC ngày 14/11/2013; Ngày 01/6/2016 dự án đi vào thu phí, mức phí theo quy định tại Thông tư 146/ 2015/TT-BTC thấp hơn so với mức thu phí quy định tại Thông tư 159/2013/TT-BTC là một nguyên nhân phá vỡ phương án tài chính ban đầu của Hợp đồng BOT; Ngày 12/9/2016 Bộ Tài chính lại ban hành Thông tư 136/TT-BTC quy định mức thu phí đường bộ mới giảm so với mức thu phí tại Thông tư 146/2015/TT-BTC. Một lần nữa doanh thu từ việc thu phí dự án này lại giảm thêm (tính đến 30/9/2018 giảm khoảng 14 tỷ đồng).
Có thể bạn quan tâm
"Tổng công ty 36 và chủ đầu tư sẽ dốc toàn lực để hoàn thiện dự án"
17:12, 27/04/2018
Dấu ấn sau cổ phần hoá nhìn từ Tổng công ty 36
04:10, 26/02/2018
Theo điều khoản Phụ lục Hợp đồng BOT số 01, mỗi năm tăng giá thu phí 3%, ba năm tăng giá một lần tương đương 9%. Tuy nhiên Thông tư 35/2016/TT-BGTVT ngày 15/11/2016 của Bộ trưởng BGTVT quy định biểu giá tối đa cho dịch vụ sử dụng đường bộ đã cản trở và không thể tăng được giá vé theo Hợp đồng BOT.
Bên cạnh đó, thực hiện Nghị quyết 35/NQ-CP, Bộ GTVT yêu cầu ký Phụ lục Hợp đồng BOT về việc giảm phí cho các đối tượng nằm trong phạm vi bán kính 5Km xung quanh trạm thu phí, đã làm giảm khoảng 5% doanh thu; Thất thoát tiền thu phí do dân địa phương tự ý mở đường tránh trạm thu phí.
Trong khi đó, theo Hợp đồng tín dụng với Ngân hàng Viettinbank thời hạn cho vay dự án là 13 năm kể từ ngày giải ngân đầu tiên, trong khi đó thời gian hoàn vốn theo phương án tài chính của Hợp đồng BOT là 20 năm 6 tháng 19 ngày dẫn đến đơn vị không cân đối được thu chi.
Với các nguyên nhân nêu trên đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc thu phí hoàn vốn của Dự án. Hiện nay số thu thực tế không đủ để trả nợ gốc và lãi ngân hàng (từ 01/6/2016 đến 30/5/2019 Công ty mẹ Tổng Công ty 36 đã phải bù đắp thiếu hụt trả nợ ngân hàng số tiền 92 tỷ đồng, Doanh nghiệp dự án lỗ năm 2016, 2017, 2018 là 65 tỷ tổng số tiền bù đắp thiếu hụt và lỗ là 157 tỷ đồng).
Chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa, đến tháng 12/2019, Quốc lộ 19 hết thời gian bảo hành, trong thời gian tới nhà đầu tư phải duy tu bảo dưỡng tuyến đường theo hợp đồng BOT đã được ký kết.
Cụ thể: Năm 2019, trung tu với kinh phí 35,83 tỷ đồng; năm 2027, đại tu với kinh phí 371,97 tỷ đồng; năm 2035, trung tu với kinh phí 57,49 tỷ đồng.
Với thực trạng thu phí như hiện nay, cho đến 30/5/2019 nhà đầu tư đã lỗ và bù đắp thiếu hụt trả ngân hàng 157 tỷ đồng. Bên cạnh đó, thời gian tới nhà đầu tư tiếp tục phải bỏ ra số tiền 465,29 tỷ để duy tu bảo dưỡng tuyến đường. Đây là một bài toán khó cho chúng tôi.
Mặt khác, việc thực hiện trung tu, đại tu tuyến đường phục vụ giao thông và việc tăng phí (mỗi năm tăng giá thu phí 3%, 3 năm tăng giá một lần tương đương 9%) đều là điều khoản của hợp đồng BOT đã được ký kết, các bên phải thực hiện. Tuy nhiên, việc duy tu bảo dưỡng đường thì nhà đầu tư phải thực hiện theo hợp đồng, còn việc thu phí thì nhà đầu tư lại không được thực hiện theo đúng như hợp đồng đã ký kết? Như vậy, bất lợi thuộc về nhà đầu tư là điều hiển nhiên. Và như vậy, liệu có nhà đầu tư BOT nào đủ sức để bù lỗ dài hạn trong khi phương án tài chính bị phá vỡ?
Những bất cập trên đang đẩy các khoản vay tín dụng quy mô lớn tại nhiều dự án BOT giao thông mấp mé bờ nợ xấu. Nên chăng cần có sự vào cuộc của các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết, tháo gỡ những khúc mắc tại các dự án BOT giao thông, giúp các nhà đầu tư, các doanh nghiệp dự án thoát khỏi nguy cơ phá sản.